Historia kultury krajów regionu po 1918 r. (II) - Rosja 3224-D2HISROS
Celem zajęć jest zapoznanie studentów z głównymi problemami historii kultury Rosji na tle dziejów politycznych i społecznych od 1918 po czasy współczesne. Uwzględnione zostaną takie problemy jak wzajemne oddziaływanie kultur, ideologie narodowe i państwowe, ruchy społeczne, zmiany w mentalności, umysłowość, przemiany kulturowe i dyskusja nad sensem dziejów narodowych. Student rozwija swoje umiejętności badawcze, uczy się samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego.
1. Wojna domowa w Rosji i jej wpływ na oblicze kulturowe Rosji
2. Utworzenie ZSRS. Kultura i społezeństwo ZSRS w latach dwudziestych
3. Sowieckie społeczeństwo w warunkach stalinizmu
4. Związek Sowiecki na aremie międzynarodowej (1922-1941)
5. Wojna niemiecko-sowiecka (1941-1945): przyczny, przebieg, skutki
6. Związek Sowiecki w epoce powojennego stalinizmu (1945—1953)
7. Próby reformowania społeczeństwa sowieckiego (1953—1964). Odwilż Chruszczowa
8. Realny socjalizm. ZSRS w latach 1965—1985
9. Kultura alternatywna. Sowiecki ruch dysydencki
10. „Przebudowa” Gorbaczowa. Reformy państwa i społeczeństwa. Rozpad ZSRS.
11. Przemiany polityczne, społeczne i kulturowe w Rosji (1991-1999)
12. Sytuacja społeczno-polityczna i kulturowa w Rosji po 2000 r.
13. Rosja a swiat. Federacja Rosyjska na arenie międzynarodowej
14. Sytuacja narodowościowo-wyznaniowa Federacji Rosyjskiej
15. Narody nierosyjskie w Rosji: polityka i kultura
Nakład pracy studenta:
Uczestnictwo w zajęciach w sali – 30 godzin (1 ECTS)
Przygotowanie do zajęć - 30 godzin (1 ECTS)
Przygotowanie do egzaminu – 30 godzin (1 ECTS)
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student po ukończeniu zajęć:
[Wiedza:]
1) zna i rozumie w podstawowym stopniu historię Rosji po 1918 r. oraz zagadnienia, pojęcia i koncepcje historyczne wiążące ją z Europą Środkowo-Wschodnią jako regionem, ze szczególnym uwzględnieniem procesów i zjawisk kulturowych w kontekście przemian społecznych i politycznych (K1_W04; Odniesienie do P6S_WG Zakres i głębia, P6S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki)
2) zna i rozumie w podstawowym stopniu zagadnienia dotyczące kształtowania się relacji narodowościowych i religijnych, społeczno-politycznych i gospodarczych w Rosji po 1918 r. (K1_W06; Odniesienie do P6S_WG Zakres i głębia, P6S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki)
[Umiejętności:]
3) potrafi wyszukać, selekcjonować, analizować i wykorzystywać potrzebne mu informacje z różnych źródeł (K1_U01; Odniesienie do P6S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)
4) potrafi rozwijać swoje umiejętności badawcze, samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego; umiejętnie formułować myśli, prezentować wyniki badań w postaci wypowiedzi ustnej lub pisemnej (różnego typu) (K1_U03; Odniesienie do P6S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)
5) potrafi odwołując się do zdobytej wiedzy teoretycznej i praktycznej wykorzystać ją w typowych wypowiedziach profesjonalnych dotyczących historii Rosji po 1918 r., a także ich specyfiki w kontekście globalnym, logicznie je konstruować, odwołując się do stanowisk innych uczestników tych sytuacji komunikacyjnych (K1_U06; Odniesienie do P6S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)
[Kompetencje społeczne:]
6) jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy, ciągłego dokształcania się i uzupełniania zdobytej wiedzy (K1_K01; Odniesienie do P6S_KK)
7) jest gotów do uczestniczenia w życiu kulturalnym i korzystania z jego różnorodnych form (K1_K05; Odniesienie do P6S_KR)
Kryteria oceniania
Warunek dopuszczenia do dopuszczenia do egzaminu: obecność na zajęciach (zgodnie z Regulaminem Studiów na UW). Student ma prawo do 2 nieusprawiedliwionych nieobecności, każda następna wymaga złożenia usprawiedliwienia. O uznaniu usprawiedliwienia decyduje wykładowca. Przekroczenie nieobecności usprawiedliwionych i nieusprawiedliwionych na 50% zajęć może być podstawą do niezaliczenia przedmiotu. Jeśli liczba nieobecności przekroczy dopuszczalną, student powinien zwrócić się do wykładowcy z prośbą o wyznaczenie formy zaliczenia materiału z zajęć.
Nieusprawiedliwione nieobecności na zajęciach w wyznaczonym terminie powodują utratę I terminu zaliczenia. Student ma prawo zaliczyć nieobecności i podejść do egzaminu w terminie poprawkowym.
Zajęcia prowadzone będą w formie dyskusji na temat zadanych lektur lub materiału zaprezentowanego przez prowadzącego w formie prezentacji. Aktywny udział w dyskusji oznacza merytoryczne uczestnictwo w dyskusji podczas co najmniej 50% zajęć.
Przewidziana jest także praca pisemna (3-6 s.) lub prezentacja na temat zadany przez prowadzącego. Ostateczny termin składania pracy pisemnej stanowi data wyznaczona przez prowadzącego na pierwszych lub drugich zajęciach. Osoby nieobecne na tych zajęciach zobowiązane są do zasięgnięcia informacji u prowadzącego zajęcia.
Egzamin będzie miał charakter ustny. Obejmie wiedzę z materiału omawianego na zajęciach w czasie semestru oraz jednej wybranej przez studenta książki z przedstawionego wykazu literatury (nie dotyczy książek oznaczonych jako podręczniki ogólne). Egzamin obejmie trzy pytania – dwa losowo wybrane z materiału omawianego na zajęciach, jedno z wybranej lektury. Na końcową ocenę składają się:
Aktywny i merytoryczny udział w zajęciach (20%).
Praca pisemna lub prezentacja na temat wyznaczony przez prowadzącego zajęcia (20%).
Egzamin ustny składający się z trzech pytań (60%).
(wyczerpująca odpowiedź na pytanie = 20%, częściowa = 10%)
Skala ocen:
0%-49% - 2
50%-60% - 3
61%-70% - 3+
71%-80% - 4
81%-90% - 4+
91%-100% - 5
Dodatkowa wiedza - 5+
Literatura
Podręczniki ogólne (obowiązkowe):
Bazylow Ludwik, Wieczorkiewicz Paweł, Historia Rosji, Wrocław-Warszawa-Kraków 2005.
Riasanovsky Nicholas, Steinberg Mark, Historia Rosji, Kraków 2009.
Lektury nieobowiązkowe:
Bieleń S., Raś M., Polityka zagraniczna Rosji, Warszawa 2008.
Birstein V., Smiersz – tajna broń Stalina. Sowiecki kontrwywiad wojskowy podczas II wojny światowej, Kraków 2013.
Bryc A., Rosja w XXI wieku. Gracz świata czy koniec gry? Warszawa 2009.
Federacja Rosyjska 1991—2001, red.: J. Adamowski, A. Skrzypka, Warszawa 2002.
Fursenko A., Naftali T., Tajna wojna Chruszczowa, Warszawa 2007.
Gdański J., Zapomniani żołnierze Hitlera, Warszawa 2005.
Heller M., Historia Imperium Rosyjskiego, Warszawa 2002.
Hoffmann J., Rosyjscy sojusznicy Hitlera. Własow i jego armia, Warszawa 2008.
Iwanow M., Pierwszy naród ukarany. Polacy w Związku Radzieckim 1921-1939, Warszawa 1991.
Kenez P., Odkłamana historia Związku Radzieckiego, Warszawa 2008.
Koralewski J., Radzieccy Niemcy. Między deportacją a masową emigracją (1941-1991), Poznań 2010.
Martin M., Sowiecka tragedia. Historia komunistycznego imperium rosyjskiego 1917—1991, Warszawa 1998.
Materski W., Od cara do „cara“. Studium rosyjskiej polityki historycznej, Warszawa 2017.
Nowak A., Jak rozbić Rosję? Idee polskiej polityki wschodniej (1733-1921), Kraków 1999.
Potyrała B., Fudali R., Od zwycięstwa do upadku. Siły zbrojne Związku Radzieckiego 1945-1991, Warszawa 2009.
Raś M., Ewolucja polityki zagranicznej Rosji wobec Stanów Zjednoczonych w latach 1991-2001, Warszawa 2002.
Rotfeld A., Myśli o Rosji… i nie tylko, Warszawa 2012.
Skrzypek A., Druga smuta. Zarys dziejów Rosji 1985-2004, Warszawa 2004.
Smaga J., Rosja w 20 stuleciu, Kraków 2001.
Sobczak J., O Rosji nieco inaczej. Szkice i eseje z dziejów politycznych Rosji XVIII-XX w., Olsztyn 2001.
Sokołow B., ZSRR pod okupacją, Warszawa 2011.
Sołonin M., 22 czerwca 1941 czyli Jak zaczęła się Wielka Wojna ojczyźniana, Poznań 2007.
Sołonin M., Nic dobrego na wojnie, Poznań 2012.
Sołżenicyn A., Archipelag GUŁag, t.1-3, Warszawa 1990.
Staniszkis J., Świder K., Marciniak W., Sekularyzacja myślenia politycznego w Rosji. Przejście od religijnej idei „właściwego istnienia“ do koncepcji imperium i geopolityki, Warszawa 2016.
Suworow W., Lodołamacz, Warszawa 1997.
Śmigielski R., Osierocona armia. Założenia polityki obronnej oraz Siły Zbrojne Federacji Rosyjskiej w latach 1992—2004, Warszawa 2006.
Świder K., Ewolucja elity władzy w Związku Radzieckim i Rosji w kontekście przemian ideowych, politycznych i ekonomicznych, Warszawa 2013.
Wierzbicki A., Rosja. Etniczność i polityka, Warszawa 2011.
Wierzbicki A., Rosja dla Rosjan: nacjonalizm rosyjski i etnopolityka, Warszawa 2018.
Zajączkowski W., Rosja i narody. Ósmy kontynent. Szkic dziejów Eurazji, Warszawa 2009
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: