Historia kultury krajów regionu - Czechy, Słowacja 3224-D1HKKRCZ
Celem zajęć jest zapoznanie studentów z głównymi problemami historii kultury Czech i Słowacji na tle dziejów politycznych i społecznych od średniowiecza do rozpadu Czechosłowacji. Uwzględnione zostaną takie problemy jak tożsamość, wzajemne oddziaływanie kultur, aspekty religijne, zmiany w obyczajowości i umysłowości oraz refleksja nad sensem dziejów narodu. Student rozwija swoje umiejętności badawcze, uczy się samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego. Omówione zostaną następujące problemy:
Początki Czech – legendy, archeologia i państwo wielkomorawskie
Czechy książęce – „czeladź św. Wacława”
Czechy królewskie – „Korona św. Wacława”
Czechy husyckie
Czechy podiebradowskie i jagiellońskie – królestwo husytów i katolików oraz Słowacja w średniowieczu
Ziemie czeskie i słowackie w okresie reformacji i baroku
Czeskie i słowackie „odrodzenie narodowe”
Ziemie czeskie i słowackie od połowy XIX w. do powstania niepodległego państwa Czechów i Słowaków
I Republika – ideologia, polityka, narodowości, społeczeństwo
Syndrom monachijski i II republika – poszukiwania nowej drogi narodu czeskiego
Czesi i Słowacy w II wojnie światowej – opór, terror, kolaboracja, państwo słowackie i Powstanie 1944
Czechosłowacja na rozstaju między Wschodem a Zachodem (1945-1948), powojenne rozliczenia, wysiedlenie Niemców, upadek demokracji
Stalinowski terror i spóźniona odwilż
„Praska wiosna” – entuzjazm i utrata złudzeń
Od normalizacji, poprzez aksamitną rewolucję, do rozpadu Czechosłowacji
Nakład pracy studenta:
Uczestnictwo w zajęciach w sali – 30 godzin (1 ECTS)
Przygotowanie do zajęć - 30 godzin (1 ECTS)
Referat - 30 godzin (1 ECTS)
Przygotowanie do zaliczenia ustnego – 30 godzin (1 ECTS)
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student po ukończeniu zajęć:
[Wiedza:]
1) zna i rozumie w podstawowym stopniu historię Czech i Słowacji oraz zagadnienia, pojęcia i koncepcje historyczne wiążące ją z Europą Środkowo-Wschodnią jako regionem, ze szczególnym uwzględnieniem procesów i zjawisk kulturowych w kontekście przemian społecznych i politycznych (K1_W04; Odniesienie do P6S_WG Zakres i głębia, P6S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki)
2) zna i rozumie w podstawowym stopniu zagadnienia dotyczące kształtowania się relacji narodowościowych i religijnych, społeczno-politycznych i gospodarczych w Czechach i na Słowacji (K1_W06; Odniesienie do P6S_WG Zakres i głębia, P6S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki)
[Umiejętności:]
3) potrafi wyszukać, selekcjonować, analizować i wykorzystywać potrzebne mu informacje z różnych źródeł (K1_U01; Odniesienie do P6S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)
4) potrafi rozwijać swoje umiejętności badawcze, samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego; umiejętnie formułować myśli, prezentować wyniki badań w postaci wypowiedzi ustnej lub pisemnej (różnego typu) (K1_U03; Odniesienie do P6S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)
5) potrafi odwołując się do zdobytej wiedzy teoretycznej i praktycznej wykorzystać ją w typowych wypowiedziach profesjonalnych dotyczących historii Czech i Słowacji, a także ich specyfiki w kontekście globalnym, logicznie je konstruować, odwołując się do stanowisk innych uczestników tych sytuacji komunikacyjnych (K1_U06; Odniesienie do P6S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)
[Kompetencje społeczne:]
6) jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy, ciągłego dokształcania się i uzupełniania zdobytej wiedzy (K1_K01; Odniesienie do P6S_KK)
7) jest gotów do uczestniczenia w życiu kulturalnym i korzystania z jego różnorodnych form (K1_K05; Odniesienie do P6S_KR)
Kryteria oceniania
Warunkiem dopuszczenia do zaliczenia przedmiotu jest obowiązkowa obecność na zajęciach zgodnie ze Szczegółowymi zasadami studiowania na Wydziale Lingwistyki Stosowanej (uchwała nr 114 Rady Wydziału LS z dnia 19.12.2017 r.).
Każda nieobecność powyżej dwóch powinna zostać odrobiona na dyżurze.
Zajęcia prowadzone będą w formie dyskusji na temat zadanych lektur lub materiału zaprezentowanego przez prowadzącego w formie prezentacji. Merytoryczny udział w dyskusji oznacza merytoryczne uczestnictwo w dyskusji podczas co najmniej 50% zajęć.
Przewidziana jest także praca pisemna (3-6 s.) lub prezentacja na temat zadany przez prowadzącego. Ostateczny termin składania pracy pisemnej stanowi data wyznaczona przez prowadzącego na pierwszych lub drugich zajęciach. Osoby nieobecne na tych zajęciach zobowiązane są do zasięgnięcia informacji u prowadzącego zajęcia.
Zaliczenie ustne obejmie wiedzę z materiału omawianego na zajęciach w czasie semestru i obejmie dwa losowo wybrane pytania z materiału omawianego na zajęciach. Na końcową ocenę składają się:
Merytoryczny udział w dyskusji na zajęciach (20%).
Praca pisemna lub prezentacja na temat wyznaczony przez prowadzącego zajęcia (20%).
Zaliczenie ustne (60%).
(wyczerpująca odpowiedź na pytanie = 30%, częściowa = 15%)
Skala ocen:
0%-49% - 2
50%-60% - 3
61%-70% - 3+
71%-80% - 4
81%-90% - 4+
91%-100% - 5
Dodatkowa wiedza - 5+
Literatura
Čapek K., Rozmowy z T. G. Masarykiem, Warszawa 2014.
Gąsior G., The Crossroads of Three Nations: Czechoslovak Ethnic Policy towards Railwaymen and Industrial Workers in Cieszyn Silesia, 1920–1938, „English Historical Review” 2021, Issue 582, s. 1257-1283.
Gąsior G., Czechosłowacja [w:] Sprawiedliwość, zemsta i rewolucja : rozliczenia z wojną i okupacją w Europie Środkowo-Wschodniej, red. A. Paczkowski, Muzeum II Wojny Światowej, Gdańsk 2016.
Gąsior G., Naród, tożsamość, pieniądze. Motywy aktorów nacjonalizmu gospodarczego w Zagłębiu Ostrawsko-Karwińskim w okresie I Republiki Czechosłowackiej [w:] W poszukiwaniu tożsamości Europy Środkowo-Wschodniej : tom jubileuszowy z okazji dwudziestolecia Katedry Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego, red. nauk. J. Getka, J. Grzybowski, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2022, s. 86-109.
Gąsior G., Polityka narodowościowa państwa na czechosłowackim Śląsku Cieszyńskim w latach 1920-1938, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2020.
Gruchała J., Tomasz G. Masaryk, Wrocław 1996.
Havel V., Siła bezsilnych i inne eseje, Warszawa 2011.
Jokeš P., Czesi : przewodnik po historii narodu i państwa, Kraków 2020.
Kosmasa Kronika Czechów, Wrocław 2006.
Kościelak L., Historia Słowacji, Wrocław 2010.
Kwestia słowacka w XX wieku / Anton A. Baník [et al.], Gliwice, 2002.
Majerek R., Pamięć – mit – tożsamość : słowackie procesy autoidentyfikacyjne w okresie odrodzenia narodowego, Kraków 2011.
Majewski P. M., "Niemcy sudeccy" 1848-1948 : historia pewnego nacjonalizmu, Warszawa 2007.
Matla M., Czechy, Poznań 2014.
Orzechowski M., Heck R., Historia Czechosłowacji, Wrocław 1969.
Rychlík J., Penczew W., Historia Czech, Wrocław 2020.
Špiesz A., Dzieje Słowacji na drodze do uświadomienia narodowego, Gorlice 1992.
Tarajło-Lipowska Z., Męczennik czeskiej prawdy : Karel Havlíček Borovský, Wrocław 2000.
Tomaszewski J., Czechy i Słowacja, Warszawa 2008.
Wokół praskiej wiosny : Polska i Czechosłowacja w 1968 roku, pod red. Łukasza Kamińskiego, Warszawa 2007.
Wysmułek J., Stos, od którego zgorzał cały kraj : historia rewolucji husyckiej, Kraków 2010.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: