Historia języka włoskiego z elementami gramatyki historycznej 1 3223-3LHJW1E
- Pojęcie łaciny ludowej na tle zmian zachodzących w łacinie; substraty i superstraty łaciny na Półwyspie Apenińskim. Tendencje ewolucyjne w łacinie ludowej prowadzące do wykształcenia się języków romańskich i dialektów włoskich.
- Uproszczenie i regularyzacja systemu fonologicznego: redukcja systemu samogłoskowego, monoftongizacja, redukcja grup spółgłoskowych.
- Uproszczenie systemu morfologicznego: redukcja systemu deklinacji i koniugacji, wykształcenie się romańskich form analitycznych; tworzenie romańskich form zaimkowych, powstanie rodzajnika.
- Zmiany w zakresie systemu składniowego: rozwój form przyimkowych, ustalenie szyku wyrazów w obrębie zdania.
- Zmiany w zakresie systemu leksykalnego: przesunięcia semantyczne, powstawanie nowych wyrazów na gruncie volgare, rozwój afiksacji.
- Zabytki piśmiennictwa w volgare: Appendix Probi. , Indovinello veronese, Iscrizione della Basilica di San Clemente, Placiti cassinesi.
- Volgare w tekstach użytkowych, w listach handlowych i tekstach religijnych.
- Początki volgare literackiego: a) szkoła sycylijska i jej wersja toskańska b) Umbria (Św. Franciszek, Jacopone da Todi)
- Tzw „Tre Corone” i ich wkład w rozwój języka włoskiego: Dante i jego wizja volgare (De vulgari eloquentia, Convivio), model językowy Petrarki; proza Boccaccia na tle modelu prozy łacińskiej (fragment Decamerone)
- Miedzy łaciną a volgare: humanizm we Włoszech.
- Dysputy językowe w okresie Cinquecento (Bembo, Trissino, Macchiavelli, Castiglione) oraz wykształcenie się modelu językowego.
- Początki kodyfikacji włoskiego volgare: pierwsze gramatyki.
- Rola Accademia della Crusca jako instytucji reprezentującej normę językową. Il Vocabolario degli Accademici Della Crusca i początki leksykografii włoskiej: polemika wokół Vocabolario i jego modelu języka. Analiza fragmentów słownika.
- Język włoski w dobie baroku; kształtowanie się włoskiego języka nauki (Galileo).
- Język włoski w dobie Oświecenia: propozycje reformy (Verri, Cesarotti). Rola wpływów francuskich.
- Polemika wokół normy językowej w XIX w.: Manzoni i Ascoli.
- Sytuacja językowa w okresie Zjednoczenia Włoch i problemy językowe Włoch po zjednoczeniu: język pisany a język mówiony, rola dialektów; dążenia do unifikacji językowej. Rozwój leksykografii i gramatykografii w XIX w.
- Sytuacja językowa i społeczna Włoch w pierwszej połowie XX-go w.: polityka językowa okresu faszyzmu, język włoskich emigrantów.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Wiedza:
- wiedza o wykształceniu się systemów fonologicznego, morfologicznego, składniowego i leksykalnego języka włoskiego.
- wiedza o podstawowych słownikach i gramatykach języka włoskiego.
Umiejętności:
- umiejętność powiązania aktualnego stanu języka (np. form nieregularnych) z jego historią
- umiejętność odczytywania i analizy językowej fragmentów dawnych tekstów włoskich
Kompetencje społeczne:
- wyjaśnianie zjawisk gramatyki współczesnego języka włoskiego w oparciu o ich historię
Kryteria oceniania
Egzamin końcowy.
Kryteria oceny:
- Obecność na zajęciach.
- Aktywne uczestnictwo w interpretacji zjawisk gramatycznych oraz w tłumaczeniu dawnych tekstów włoskich.
- Uzyskanie pozytywnej oceny z egzaminu końcowego
Praktyki zawodowe
Nie przewiduje się praktyk.
Literatura
Podręczniki:
Patota G. (2002), Lineamenti di grammatica storica dell’italiano, Il Mulino, Bologna
D’Achille P. (2004), Breve grammatica storica dell’italiano, Carocci, Le Bussole, Roma
Marazzini C. (2004), Breve storia della lingua italiana, Il Mulino Bologna
Lektury uzupełniające:
Marazzini C. (2006), La storia della lingua italiana attraverso i testi, Il Mulino, Bologna
Schlosser R. (2001), Le lingue romanze, Il Mulino, Bologna
Tesi R. (2001), Storia dell’italiano. La formazione Della lingua comune dalle origini al Rinascimento, Laterza, Bari
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: