Seminarium magisterskie I 3221-S2-FBA-SEM11
Podczas seminarium omawiany jest skład narodowościowy ludności Białorusi w różnych okresach historycznych, ze szczególnym uwzględnieniem mniejszości polskiej. Zwracana jest uwaga na częste utożsamianie narodowości z wyznaniem: katolik - Polak, prawosławny - ruski.
Ukazywana jest pozytywna rola procesów białorutenizacyjnych (w latach 20. i 90. XX w.) w kształtowaniu świadomości narodowej Białorusinów oraz destrukcyjna rola procesów rusyfikacyjnych, zarówno historycznych, jak i obecnego. Historia białoruska świadczy o tym, że ze wszystkich elementów określenia narodowości - terytorium, gospodarki, kultury, psychiki itd. - język był podstawowym czynnikiem. Miał priorytet nad terytorium, ponieważ to na podstawie języka było określane terytorium, a nie odwrotnie. To właśnie język stał się ważnym czynnikiem jeśli nie prawnego, to rzeczywistego uznania Białorusinów jako narodu przez carat w 1897 roku, podczas spisu ludności imperium rosyjskiego. Zwracana jest uwaga na aktualność stwierdzenia językoznawcy białoruskiego Jazepa Losika, który w latach 20. XX w. powtarzał swoim studentom, że w przypadku Białorusi język określa politykę, gospodarkę i system społeczny. Rezygnacja z języka białoruskiego przyczynia się do szybszej asymilacji Białorusinów i unifikacji z Rosjanami.
Obecna polityka językowa na Białorusi nie sprzyja rozwojowi języka białoruskiego. Oficjalne uznanie języka rosyjskiego jako drugiego języka państwowego doprowadziło do niewątpliwej przewagi języka rosyjskiego nad białoruskim, jeśli chodzi o sfery użycia.
Na zajęciach omawiane są czynniki wpływające na świadomość narodową, tożsamość (lokalną i ponadlokalną) i tolerancję na Białorusi oraz znaczenie historii i pamięci historycznej na pograniczach Białorusi. Mieszkańcy pogranicza zdają sobie sprawę z procesów interferencyjnych, dlatego często mówią o swoim języku jako "mieszanym", a nawet o "mieszanym" świecie. W świadomości mieszkańców wiejskich terenów pograniczy Białorusi zakorzeniona jest swojskość i lokalność, dlatego dzielą ludzi na "swoich" i "obcych".
Szczególna uwaga poświęcana jest językowi i świadomości językowej na pograniczach Białorusi. Przedstawiana jest sytuacja socjolingwistyczna na pograniczach: białorusko-polskim, polsko-białorusko-bałtyckim, polsko-białorusko-ukraińskim oraz białorusko-rosyjskim.
NAKŁAD PRACY STUDENTA – BILANS PUNKTÓW ECTS
Obciążenie studenta na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli
akademickich: 30 godz. ECTS: 2, w tym:
Udział w zajęciach 30 godz. - 1 ECTS
Obciążenie studenta związane z nauką samodzielną (w tym przygotowanie do zajęć)
: godz. i przygotowanie do zaliczenia końcowego 30 godz. - 1 ECTS
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student zna i rozumie
K2_W01 w pogłębionym stopniu specyfikę przedmiotową i metodologiczną badań językoznawczych
K2_W03 w pogłębionym stopniu terminologię językoznawczą, także z zakresu zaawansowanej wiedzy szczegółowej
K2_W05 w pogłębionym stopniu funkcjonowanie języka w różnych kontekstach, m.in. literatury, kultury, religii, historii, sztuki, polityki, gospodarki oraz mediów w pogłębionym stopniu terminologię językoznawczą, także z zakresu zaawansowanej wiedzy szczegółowej
K2_W07w pogłębionym stopniu właściwe różnym szkołom badawczym zasady interpretacji wytworów kultury
K2_W08 w pogłębionym stopniu główne kierunki rozwoju badań językoznawczych
i najważniejsze współczesne problemy oraz wyzwania
K2_W12 pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności intelektualnej, w tym w szczególności prawa autorskiego
Student potrafi:
K2_U01 wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje
z wykorzystaniem źródeł różnojęzycznych, w tym źródeł internetowych,
w nieprzewidywalnych warunkach
K2_U02 formułować i analizować problemy badawcze z zakresu językoznawstwa, dobierać innowacyjne metody i narzędzia badawcze, w tym zaawansowane techniki informacyjno-komunikacyjne, oraz opracowywać i prezentować wyniki, także w nieprzewidywalnych warunkach
K2_U03 dokonać krytycznej analizy wybranych metod i narzędzi, w tym zaawansowanych technik informacyjno-komunikacyjnych, oraz zaproponować inne obszary ich zastosowań
K2_U04 formułować i analizować problemy badawcze z zakresu literaturoznawstwa, dobierać innowacyjne metody i narzędzia badawcze oraz opracowywać i prezentować wyniki, także w nieprzewidywalnych warunkach
K2_U05 formułować i testować hipotezy związane z prostymi problemami badawczymi
z zakresu językoznawstwa
K2_U07 posługiwać się ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami właściwymi dla językoznawstwa w czasie prowadzonych debat i dyskusji
ze zróżnicowanymi kręgami odbiorców
K2_U10 rozpoznać rodzaje tekstów specjalistycznych oraz przeprowadzić ich analizę językową
K2_U11 rozpoznać związki językoznawstwa z innymi dyscyplinami oraz wskazać implikacje praktyczne K2_U13 przygotować poprawne, rozbudowane, klarowne i spójne prace pisemne w języku obcym na wybrane tematy, także w ramach komunikacji specjalistycznej
K2_U14 przygotować wystąpienia ustne w języku obcym dotyczące zagadnień szczegółowych z wykorzystaniem różnych źródeł, także w ramach komunikacji specjalistycznej
K2_U15 posługiwać się językiem obcym na poziomie wskazanym w opisie przedmiotu, także
w ramach komunikacji specjalistycznej
K2_U16 kierować pracą w zespole oraz współdziałać w ramach prac zespołowych
K2_U17 samodzielnie planować i realizować własne uczenie się przez całe życie
oraz ukierunkować innych w tym zakresie
Student jest gotów do:
K2_K01 krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści
K2_K02 uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych
i praktycznych oraz sięgania po opinie ekspertów
K2_K04 prawidłowej identyfikacji i rozstrzygania dylematów zawodowych z zachowaniem tradycji i zasad etyki zawodowej oraz rozwijania własnych kompetencji zawodowych
Kryteria oceniania
- bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność (w tym przygotowanie pisemnego opracowania wybranej pozycji naukowej);
- przygotowanie konspektu pracy magisterskiej;
- opracowanie bibliografii pracy magisterskiej.
Literatura
1. Barszczewska N., Chaustowicz M., Timoszuk M. (red.), Kulturowo-językowe dziedzictwo Podlasia, t. 1-3, Warszawa 2016.
2. Bednarczuk L., Stosunki etnolingwistyczne na obszarze Wielkiego Księstwa Litewskiego, w: Dzieje Lubelszczyzny, t. VI. Lublin 1992.
3. Lycz L., Belaruskaja nacyja i mova, Mińsk 1994.
4. Sabalenka E., Nacyjanal’ny sklad nasel’nictva Belarusi, w: Pytanni bilinhvizmu i uzaemadzejannja mou, Mińsk 1982.
5. Smułkowa E., Białoruś i pogranicza. Studia o języku i społeczeństwie, Warszawa 2002.
6. Smułkowa E. (red.), Język a tożsamość na pograniczu kultur, Białystok 2000.
7. Smułkowa E., Engelking A. (red.), Pogranicza Białorusi w perspektywie interdyscyplinarnej, Warszaa 2007.
8. Snapkouskaja S., Szlachi vychavannja nacyjanal’naj samasvjadomasci u pedahahicznaj spadczyne Vaclava Lastouskaha, w: Belarusika – Albaruthenica 4, Mińsk 1995.
9. Sjańkevicz V., Da pytańnja pol’skae mjanszyni na Belarusi, w: “Zapisy” 14, New York 1976.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: