Lektorat języka białoruskiego I 3221-S2-0JB11L

Celem zajęć jest przekazanie studentom podstawowej wiedzy w zakresie języka białoruskiego (jego cech charakterystycznych) oraz wykształcenie w nich elementarnych umiejętności w zakresie czytania, pisania, rozumienia ze słuchu i wypowiadania prostych zdań w języku białoruskim. Podczas zajęć prezentowany jest alfabet białoruski z podkreśleniem jego cech dystynktywnych (szczególnie w odniesieniu do alfabetu rosyjskiego) oraz inne wyróżniające cechy języka białoruskiego – przede wszystkim o charakterze fonetycznym, takie jak: podstawowe zasady wymowy poszczególnych głosek, akanie, jakanie, dziekanie i ciekanie, samogłoski i spółgłoski protetyczne oraz asymilacja głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych. Nabytą wiedzę studenci ćwiczą podczas samodzielnego czytania i czytania na głos w trakcie zajęć. Studenci poznają także specyfikę białoruskiej ortografii, szczególnie zasady dotyczące pisowni u niezgłoskotwórczego, apostrofu i znaku miękkiego. Prawidłowość pisowni ćwiczą podczas dyktand oraz licznych prac samodzielnych obejmujących przygotowanie krótkich wypowiedzi pisemnych w języku białoruskim.
Podczas zajęć prezentowane są także inne zagadnienia gramatyczne, takie jak odmiana rzeczowników I deklinacji, odmiana wybranych czasowników (oraz ich użycie w połączeniu z innymi częściami mowy), odmiana i stopniowanie przymiotników, odmiana zaimków osobowych, liczebniki główne i zbiorowe oraz podstawowe zasady budowania zdań w języku białoruskim. Studenci wykonują ćwiczenia służące utrwaleniu znajomości poszczególnych zagadnień gramatycznych oraz wykorzystują nabytą w zakresie gramatyki wiedzę na przykład podczas wypowiedzi ustnych samodzielnych, bądź przygotowywanych w grupach.
Materiał gramatyczny wprowadzany jest poprzez analizę języka prezentowanych na zajęciach krótkich tekstów (w tym anegdot, wierszyków, bajek, notek prasowych, dialogów itp.) dotyczących podstawowych zagadnień związanych z życiem codziennym. W taki sposób studenci poznają także podstawową leksykę: zwroty i wyrażenia grzecznościowe, zwroty i wyrażenia służące autoprezentacji i poznawaniu innych (zvać – nazyvacca, imiona i ich specyfika, określanie wieku, narodowości, stanu cywilnego, wykształcenia, profesji), leksykę związaną z rodziną, wyglądem zewnętrznym człowieka i jego cechami charakteru, podstawowymi wydarzeniami w życiu codziennym człowieka (takimi jak narodziny, śmierć czy wesele). Studenci poznają także nazwy dni tygodnia i miesięcy oraz nazwy pór roku oraz podstawowe zasady dotyczące konstruowania zdań twierdzących i przeczących.
Zdobytą wiedzę w zakresie leksyki studenci ćwiczą w różnych formach: od samodzielnie przygotowanych wypowiedzi ustnych i pisemnych (w tym streszczania krótkich tekstów), poprzez ćwiczenia dialogowe prowadzone podczas zajęć, po ćwiczenia ze słuchu obejmujące na przykład uzupełnianie tekstów piosenek.

BLOKI TEMATYCZNE:

BLOK I
1. Alfabet białoruski. Podobieństwa i różnice między alfabetem białoruskimi rosyjskim.
2. Zjawisko akania i jakania w języku białoruskim.
3. Samogłoski i spółgłoski protetyczne w języku białoruskim.
4. Zawieranie znajomości i wskazywanie osób: imię, nazwisko, wiek, narodowość, wykształcenie, stan cywilny.
5. Odmiana rzeczowników: imię, nazwisko, wiek, narodowość, wykształcenie.
6. Użycie czasowników zvać – nazyvacca (w połączeniu z rzeczownikami żywotnymi i nieżywotnymi).
7. Użycie zaimków osobowych oraz ich odmiana.
8. Zwroty grzecznościowe (powitanie, pożegnanie, prośba, podziękowanie, przeprosiny).
9. Formy zwracania się do różnych osób.
10. Imiona – formy imion w zależności od wieku.

BLOK II
1. Wymowa głosek białoruskich. Porównanie z językiem polskim oraz językiem rosyjskim.
2. Zjawisko dziekania i ciekania.
3. Rodzina (narodziny, stopnie pokrewieństwa).
4. Liczebniki główne w połączeniu z rzeczownikami.
5. Pisownia liczebników głównych oraz ich odmiana.
6. Użycie czasowników posiłkowych mieć, być oraz ich koniugacja.
7. Zdania twierdzące i przeczące.
8. Dni tygodnia – deklinacja.
9. Nazwy miesięcy – sposób powstania oraz deklinacja.
10. Pory roku – różne sposoby tworzenia przysłówków motywowanych porami roku.

BLOK III
1. Asymilacja spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych.
2. Człowiek – części ciała.
3. Odmiana rzeczowników I deklinacji.
4. Wygląd zewnętrzny.
5. Przymiotniki – odmiana.
6. Cechy charakteru.
7. Stopniowanie przymiotników i konstrukcje gradacyjne.
8. Ułomności fizyczne.
9. Frazeologizmy charakteryzujące człowieka – szukanie odpowiedników w języku polskim i białoruskim.
10. Biografia i CV.

BLOK IV
1. Pisownia u niezgłoskotwórczego – przejście w, ł i u w u krótkie.
2. Pisownia miękkiego znaku i apostrofu.
3. Narodziny człowieka.
4. Luźne i stałe związki wyrazowe.
5. Tradycje weselne – bogactwo leksyki.
6. Śmierć człowieka.
7. Stan cywilny – konstrukcje żenić się z kim? wychodzić za mąż za kogo?
8. Zawody – konstrukcja pracować kim?
9. Leksyka rodzima i zapożyczona.
10. Liczebniki zbiorowe.