Wybrane zagadnienia z translatoryki 3221-S1-1WZT32K
Szczegółowy program zajęć obejmuje następujące zagadnienia:
1. Translatoryka i jej przedmiot badań; definicja tłumaczenia; rodzaje tłumaczenia wg Jakobsona; podział translatoryki wg Holmesa; klasyfikacja tłumaczeń.
2. Wczesne lata translatoryki (m.in. Cyceron, Horacy, św. Hieronim, Schleiermacher, Levý).
3. Pojęcie ekwiwalencji i jego ewolucja (m.in. Jakobson, Nida i Taber, translatoryka w Niemczech, deskryptywiści).
4. Strategie i techniki tłumaczeniowe (m.in. Vinay i Darbelnet, Newmark).
5. Wybrane koncepcje translatoryczne, m.in. funkcjonalizm, teoria „skopos”, deskryptywizm, podejście kulturowe, podejście hermeneutyczne, dekonstruktywizm, podejście kognitywne, Gutt
i teoria relewancji.
6. Nowe kierunki w translatoryce: przekład audiowizualny, lokalizacja, tłumaczenie wspomagane komputerowo.
7. Tłumaczenie ustne: podział, najważniejsze założenia.
8. Kompetencje tłumacza.
9. Błąd w tłumaczeniu.
10. Translatoryka w Polsce.
Nakład pracy studenta:
30 godz. - zajęcia w sali
45 godz. - czytanie tekstów obowiązkowych
45 godz. - przygotowanie do zajęć oraz egzaminu
Rodzaj przedmiotu
obowiązkowe
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Po ukończeniu przedmiotu student:
1. WIEDZA:
- zna specyfikę przedmiotową i metodologiczną oraz podstawową terminologię wykorzystywaną w badaniach translatorycznych
- potrafi wskazać zależności między poszczególnymi teoriami
2. UMIEJĘTNOŚCI:
- potrafi wykorzystywać podstawowe terminy w procesie analizy przekładów
- potrafi przygotowywać samodzielne analizy wybranych przekładów
- potrafi przeprowadzić analizę teksu wyjściowego z uwzględnieniem potencjalnych problemów tłumaczeniowych
- potrafi wskazać źródła błędów w tłumaczeniu
- potrafi uzasadnić własne wybory tłumaczeniowe
3. KOMPETENCJE SPOŁECZNE:
- potrafi aktywnie uczestniczyć w pracach grupowych, pracach organizacji i instytucji zajmujących się problematyką badań przekładoznawczych
Kryteria oceniania
- obecność i aktywność na zajęciach
- przygotowanie artykułów omawianych na zajęciach
- uzyskanie pozytywnego wyniku z egzaminu pisemnego
Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest aktywne uczestniczenie w zajęciach (20%; dopuszczalna jedna nieobecność) oraz przygotowanie w zakresie omawianych artykułów (80%).
Egzamin końcowy ma formę testu pisemnego, na który składają się pytania zamknięte i otwarte z zakresu materiału omawianego na zajęciach oraz we wskazanych artykułach. Ocena końcowa przyznawana jest zgodnie z poniższą skalą:
5! – 100–98%
5,0 – 97%–92%
4,5 – 91–84%
4,0 – 83–76%
3,5 – 75–68%
3,0 – 67–60%
2,0 – 59-0%
Literatura
Literatura podstawowa:
Bednarczyk A. 2008. W poszukiwaniu dominanty translatorskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bogucki Ł. 2009. Tłumaczenie wspomagane komputerowo. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bukowski P., Heydel M. 2009. (red.) Współczesne teorie przekładu. Antologia. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Gutt, E.-A. 1991. Translation and Relevance: Cognition and Context. Oxford and Cambridge: Blackwell.
Hejwowski K. 2004. Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kielar B.Z. 1988. Tłumaczenie i koncepcje translatoryczne. Wrocław: Ossolineum.
Kielar B.Z. 2003. Zarys translatoryki. Warszawa: KJS.
Munday, J. 2012. Intorducing Translation Studies. Theories and Applications. London i Nowy York: Routledge.
Newmark, P. 1988. A Textbook of Translation. New York: Prentice Hall.
Nida, E. A. 1964. Toward a Science of Translating: with Special Reference to Principles and Procedures Involved in Bible Translating. Leiden: E.J. Brill.
Nord, Ch. 1997. Translating as a Purposeful Activity: Functionalist Approaches Explained. Manchester: St. Jerome Publishing.
Pisarska A., Tomaszkiewicz T. 1998. Współczesne tendencje przekładoznawcze. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM w Poznaniu.
Tomaszkiewicz T. 2007. Przekład audiowizualny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Toury, G. 1995. Descriptive Translation Studies and Beyond. Amsterdam and Philadelphia: John Benjamins Publishing.
Wojtasiewicz O. 1957/1992. Wstęp do teorii tłumaczenia. Warszawa: TEPiS.
Venuti L. (red.) 2000. The Translation Studies Reader. London/New York: Routledge.
Encyklopedie i słowniki terminologiczne:
Baker M. (red.) 1998. Routledge Encyclopedia of Translation Studies. London/New York: Routledge.
Dąmbska-Prokop U.(red.) 2000. Mała encyklopedia przekładoznawstwa. Częstochowa: Educator.
Dąmbska-Prokop U. (red.) 2010. Nowa encyklopedia przekładoznawstwa. Kielce: Wyższa Szkoła Umiejętności im. Stanisława Staszica.
Delisle J., Lee-Jahnke H., Cormier M. C. (red.) 2006. Terminologia tłumaczenia. Tłum. Teresa Tomaszkiewicz. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Lukszyn J. (red.) 1998. Tezaurus terminologii translatorycznej. Warszawa: PWN.
Teksty omawiane podczas zajęć:
a. antologia Bukowski P., Heydel M. 2009. (red.) Współczesne teorie przekładu. Antologia. Kraków: Wydawnictwo Znak:
Jakobson, R. 1957. „O językoznawczych aspektach przekładu”, s. 41-50.
Nida, E.A. 1964. „Zasady odpowiedniości „, s. 51-69.
Levý, J. 1967. „Przekład jako proces podejmowania decyzji”, s. 72-85.
Popovič, A. 1973. „Teoria przekładu w systemie nauki o literaturze”, s. 89-103.
Koller, W. 1988. „Przekład literacki z perspektywy językoznawstwa”, s. 145-172.
Nord, Ch. 1993. „Wprowadzenie do tłumaczenia funkcjonalnego”, s. 175-191.
Even-Zohar. 1978/1990. „Miejsce literatury tłumaczonej w polisystemie literackim”, s. 197-203.
Toury, G. 1995. „Metoda opisowych badań przekładu”, s. 205-222.
Berman, A. 1985. „Przekład jako doświadczenie obcego”, s. 249-264.
Venuti, L. 2000. „Przekład, wspólnota, utopia”, s. 267-293.
Steiner, G. 1975. „Ruch hermeneutyczny”, s. 329-334.
Chamberlain, L. 1988. „Gender a metaforyka przekładu”, s. 386-402.
b. antologia Bukowski, P., Heydel, M. 2013. (red.) Polska myśl przekładoznawcza. Antologia. Kraków: Wydawnictwa UJ.
Ingarden, R. 1955/1972. „O tłumaczeniach”, s. 79-102.
Balcerzan, E. 1968/1998. „Poetyka przekładu artystycznego”, s. 103-118.
Tabakowska, E. 1990. „Językoznawstwo kognitywne a poetyka przekładu", s. 255-274.
c. Hejwowski, K. (2004). Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Rozdział 4, s. 48-70.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: