Historia literatury białoruskiej XX wieku (lata 20.-40.) 3221-30HL31K
Na zajęciach rozpatrywane są procesy historycznoliterackie obecne na Białorusi w latach 20.-40. XX wieku. Przede wszystkim zatem pierwsze organizacje literatów – Maładniak, Połymia, Uzwyszsza – ich cele, założenia i znaczenie. Na tle działalności poszczególnych ugrupowań omawiany jest międzywojenny konflikt pokoleń: podejście poszczególnych twórców do zagadnienia białoruskiej tradycji literackiej, pierwsze eksperymenty formalne, przemiany treściowe literatury. Duży nacisk kładziony jest na znaczenie przemian politycznych dla rozwoju literatury białoruskiej: znaczenie i charakter białorutenizacji lat 20., stosunek przedstawicieli obu pokoleń literackich do komunizmu, wpływ socrealizmu na kształtowanie się procesu literackiego na Białorusi. Omawiane są także indywidualne losy poszczególnych twórców w kontekście przemian społeczno-politycznych: represje władz w latach 30. i ich konsekwencje, idea i znaczenie fikcyjnego Związku Wyzwolenia Białorusi. Twórczość poszczególnych pisarzy i poetów analizowana jest także pod kątem relacji z socrealizmem i nacjonalizmem. W takim kontekście analizowane są wybrane motywy ówczesnej literatury białoruskiej: tożsamość narodowa i jej implikacje, folklor, ziemia ojczysta, matka, wieś, rola społeczna i kształt rodziny w rzeczywistości komunistycznej, kolektywizacja i kułactwo, losy byłych decydentów, problem walki partyzanckiej, kolaboracji, itp. W ramach poszczególnych lektur podkreślane są także wartości estetyczne warunkujące rozwój ówczesnej literatury białoruskiej: imażynizm, impresjonizm, ekspresjonizm, psychologizm, behawioryzm, i inne. Konkretnie rozpatrywane będą następujące utwory twórców białoruskich: Janka Kupała: wiersze z lat 20.-40. XX wieku, poemat „Bieznazounaje”, dramat „Tutejszyja”; Jakub Kołas: bajki z lat 20.-40. XX wieku, powieść „U paleskaj hłuszy”, poemat „Symon-muzyka”; Maksim Harecki: powieść „Na imperialistycznaj wajnie”, Jazep Puszcza: wiersze; Uładzimir Dubouka: poematy: „Kruhi”, „I puprurowych wietraziej uzwiwy”, „Szturmujcie buduczyni awanposty”, „Biełaruskaja Aryjadna”, wiersze z tomiku „Paleskaja rapsodyja”; Michaś Zarecki: opowiadania: „Radaść”, „Śmierć”, „Worahi”, „Dziunaja”, „Dwoje Żwirouskich”, „Kwietka pażoukłaja”, mini powieści: „Oj, lacieli husi”, „Hoły źwier”, powieść „Wiaźmo”; Kuźma Czorny: powieści „Lawon Buszmar”, „Luba Łuk’janskaja”, „Poszuki buduczyni”; Maksim Tank: wiersze; Kandrat Krapiwa: dramaty: „Chto śmiajecca aposznim”, „Partyzany”, wybrane bajki.
Konwersatorium – 60 godzin
Samodzielne przygotowanie do każdych zajęć ( w tym samodzielna lektura oraz przygotowanie referatu) – 20 godzin
Przygotowanie do zaliczenia – 10 godzin
Razem – 140 godzin
Rodzaj przedmiotu
Wymagania (lista przedmiotów)
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Po ukończeniu konwersatorium student:
- analizuje i syntetyzuje główne procesy literaturotwórcze, zachodzące w literaturze białoruskiej w latach 20.-40. XX wieku;
- kategoryzuje poznane osiągnięcia literatury białoruskiej omawianego okresu;
- rozpoznaje główne utwory białoruskie z lat 20.-40. XX wieku, zna i rozumie ich treść;
- rozpoznaje specyfikę twórczą głównych pisarzy omawianego okresu, zna cechy charakterystyczne ich stylu i potrafi ukazać ich znaczenie w kontekście historycznoliterackim i / lub historycznym;
- rozumie relacje między państwem a literaturą w omawianym okresie, rozpoznaje główne założenia socrealizmu i potrafi identyfikować ukryte sposoby przeciwstawiania się założeniom partyjnym na poziomie literatury;
- rozumie znaczenie twórczości pisarzy omawianego okresu dla rozwoju zarówno samej literatury, jak i dla rozwoju kultury białoruskiej;
- rozpoznaje nawiązania do omawianej literatury w innych dziełach kultury.
Kryteria oceniania
Przy ocenie końcowej pod uwagę brana będzie aktywność studenta na zajęciach (w tym jakość przygotowanych referatów, dotyczących wybranego utworu bądź utworów) oraz odpowiedź ustna, udzielona na końcu semestru, dotycząca dwóch wylosowanych przez studenta pytań, z zakresu całego omówionego podczas zajęć materiału. O ile w przypadku oceny aktywności uwaga będzie skupiona głównie na wnikliwości przeprowadzanej analizy wybranego utworu, o tyle podczas odpowiedzi ustnej – na rozumieniu procesów literaturotwórczych i znajomości omawianych kontekstów literatury.
Praktyki zawodowe
brak
Literatura
1. „Historyja biełaruskaj litaratury XX st., t. 2: 1921-1941; Mińsk 1999
2. Janka Kupała, „Tutejszyja”, Mińsk 2004
3. Janka Kupała, „Pouny zbor tworau”, t. 5, Mińsk 1998
4. Janka Kupała, „Pouny zbor tworau”, t. 8, Mińsk 2002
5. Janka Kupała, „Żywie Biełaruś”, Mińsk 1993
6. Jakub Kołas, „Pieśni żalby. Kazki życcia”, Mińsk 2007
7. Symon-Muzyka, Mińsk 1977
8. Jakub Kołas, „Na rosstaniach”, Mińsk 2000
9. Maksim Harecki, „Wybranyja twory u dwuch tamach”, t. 2, Mińsk 1973
10. Uładzimir Dubouka, „Wybranyja twory u dwuch tamach”, Mińsk 1965
11. Uładzimir Dubouka, „Paleskaja rapsodyja. Wierszy”, Mińsk 1961
12. Michaś Zarecki, „Wiaźmo”, Mińsk 2006
13. Michaś Zarecki, „Kwietka pażoukłaja, apawiadanni, apowieść”,Mińsk 2002
14. Kuźma Czorny, „Wybranyja twory”, Mińsk 2000
15. Kuźma Czorny, „Luba Łuk’janskaja”, Mińsk 1961
16. Maksim Tank, „Zbor tworau u czatyroch tamach”, Mińsk 1966 -1967
17. Kandrat Krapiwa, „Wierszy, bajki, epihramy, paemy”, Mińsk 1974
18. Kandrat Krapiwa, Piesy, Mińsk 1974
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: