Czechow. Z problematyki twórczej 3202-S2WMCZ11o
Wykład jest adresowany do studentów, znajdujących przyjemność w lekturze tekstów Czechowa, gotowych do podążania wraz z pisarzem i wnikania w złożone ludzkie relacje.
Celem moim będzie nakreślenie portretu Czechowa – klasyka literatury rosyjskiej XIX wieku i pisarza współczesnego.
Osobowość twórcza Czechowa, przybliżona zostanie w kontekście jego wyjątkowej aktywności w życiu społecznym (praktyka medyczna, działania oświatowe, żywe reagowanie na różne bolesne sprawy swojej współczesności). Jako twórca uznany jest dzisiaj za mistrza analizy psychologicznej, wybitnego moralistę i nowatora w dziedzinie sztuki – tak dramatu i teatru, jak i prozy.
Rzut oka na główne kierunki sporów krytyki wokół twórczości Czechowa, gorętszych niż w przypadku innych pisarzy, uwidocznić ma, że źródło ciągle żywych kontrowersji tkwi w złożoności poetyki pisarza. Wiek XX, oddzielający nas od Czechowa, przez swoją myśl filozoficzną nastawioną lingwocentrycznie pozwolił odkryć wagę problemów komunikacji międzyludzkiej, uczulił nas na obecność tej problematyki w jego dziele.
Na dzieło Czechowa możemy spojrzeć jako na studium relacji międzyludzkich, w którym pisarz wszystkie problemy ludzi widzi przez pryzmat tego, jak człowiek porozumiewa się z innym człowiekiem. Czechow przesuwa uwagę z tego, co się dzieje, na to, co kto komu jak kiedy i po co powiedział, a więc na zdarzenia, które mają charakter zachowań komunikacyjnych (w tym również zachowania niewerbalne, zwłaszcza milczenie).
Taka właśnie optyka pozwala pisarzowi na to, by nie formułując wprost komentarzy i zawieszając własną ocenę, oświetlić najrozmaitsze sytuacje, lecz ostateczny osąd zostawić sumieniu czytelnika.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Wiedza:
Po ukończeniu kursu student posiada poszerzony w istotnej mierze wgląd w twórczość Antoniego Czechowa - jednego z najwybitniejszych pisarzy rosyjskich, którego dzieło ma żywy udział w kulturze światowej.
Umiejętności:
Potrafi scharakteryzować obszar zainteresowań pisarza, repertuar uprawianych przez niego gatunków, a także krąg tematów i problemów poruszanych w jego dziele.
Zdolny jest do określenia cech poetyki dzieła Czechowa, wskazania na to, w czym badacze upatrują nowatorstwo jego twórczości.
Potrafi ustosunkować się do pytania, czy dzisiejszą popularność zawdzięcza Czechow swojemu dramatopisarstwu, czy prozie, a także do klasycznych określeń, takich jak „Puszkin w prozie”, „Pisarz filozoficzny” czy „Czechow– myśliciel”.
może zająć osobiste stanowisko w kwestii hipotezy, argumentowanej przy okazji spotkań wykładowych, a mianowicie, że ukazywanie relacji międzyludzkich przez pryzmat porozumiewania się– staje się osią krystalizującą wszystkie ludzkie sprawy.
Kompetencje społeczne:
Rozumie pojęcie stereotypów i negatywne skutki trwania w uprzedzeniach
Akceptuje różnorodność postaw w kontaktach interpersonalnych
Ma świadomość własnej odpowiedzialności za tolerowanie nagannych postaw i działań
Ma świadomość wkładu literatury rosyjskiej do światowego dziedzictwa kulturowego
Kryteria oceniania
Studenci będą oceniani – na podstawie obecności oraz wyników pracy sprawdzającej rozeznanie w głównych wątkach tematycznych i problemowych wykładów, a także znajomości utworów Antoniego Czechowa
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
Literatura zalecana:
A.P. Čechov, Polnoje sobranije sočinienij i pisiem w 30 tomach pod red. N.F. Bielčikowa, L.D. Opulskoj i in. Sočinienija w 18 tomach Pis’ma w 12 tomach. Moskva 1974–1982.
Antoni Czechow: Dzieła, pod red. i ze wstępem Natalii Modzelewskiej, t. I–XI, Warszawa 1956–1962.
Antoni Czechow: Opowiadania i opowieści (Wybór), oprac. René Śliwowski, Wrocław 1989 (B N II, 223).
Antoni Czechow: Wybór dramatów, opracował René Śliwowski, Wrocław 1979 (B N II, 198)
Czechow w oczach krytyki światowej, red. René Śliwowski, Warszawa1971.
Letopis’ žyzni i tvorczestva A.P. Čechova т.1:1860 – 1888; т.:1889 –1891; т.3:1891 -1894. Sostavitieli: M.A. Sokołova, I.E. Gitovič, Moskva 2000; 2004; 2009.
Bułgakov S.N. 1904: Čechov kak myslitiel, w: Putieszestvije k Čechovu, sost. W.B. Korobov, Moskva 1996.
Izmajłov Al. A. Čechov. Biografia. Moskva 2003.
Jędrzejkiewicz A.: Opowiadania Antoniego Czechowa – studia nad porozumiewaniem się ludzi Warszawa 2000.
Katajew W. B.: Proza Čechova: problemy interpretacyi, Moskva 1979.
Kluge R.-D.: Anton Čechov i Samuel Becket, “Sovriemiennaja dramaturgiâ”1990, № 4.
Linkov V.: Chudožestvennyj mir prozy A.P. Čechova, Moskva 1982.
Skaftymov A.: Nravstwiennyje iskanija russkich pisatielej, Moskva 1972.
Stiepanov A.D.: Problemy kommunikacyi u Čechova, Moskva 2003.
Śliwowski R.: Antoni Czechow, Warszawa 1965.
Śliwowski R.: Antoni Czechow, Warszawa 1986.
Tiupa W.I.: Chudožestwiennost’ čechovskogo rasskaza, Moskva 1989.
Cilewicz L.M..: Sjužet čechovskogo rasskaza, Riga1976.
Čudakow A.P.: Poetika Čechova a, Moskwa 1971.
Čudakow A.P: Mir Čechova. Vozniknovenije i utwieržvienije, Moskva 1986.
Šestov L. 1905: Tvorczestvo iz ničego, w: Putieszestviije k Čechovu, sost. V.B. Korobov, Moskwa 1996..
Zingerman B.: Tieatr Čechova i jego mirovoje značenije, Moskva 1988.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: