Kierunki w lingwistyce współczesnej 3202-S2OLW11o
Teorie i metody badań lingwistycznych I są zajęciami przeznaczonymi dla studentów zainteresowanych trendami rozwojowymi w obrębie współczesnej lingwistyki. Studenci powinni być przygotowani na pogłębianie wiedzy lingwistycznej. Przedmiot jest poświęcony problematyce rozwoju kierunków lingwistycznych w XX i XXI wieku. Zostaną zaprezentowane kluczowe kierunki w językoznawstwie współczesnym, a także najważniejsze teorie lingwistyczne i najsłynniejsi ich twórcy. Pierwsze zajęcia poświęcone zostaną powtórzeniu pojęć lingwistycznych, sprecyzowane zostaną podstawowe metody badawcze, stosowane w językoznawstwie, takie jak metoda dedukcyjna, indukcyjna, hipotetyczno-dedukcyjna. Omówione będą podziały i odrębne typy badań w językoznawstwie, oraz podział na językoznawstwo ogólne i szczegółowe. Zasadnicza tematyka zajęć będzie poświęcona językoznawstwu strukturalnemu. Cechą badań strukturalnych jest wykrywanie abstrakcji, wydzielanie tego, co w systemie języka może być stałe, a co wariantywne. Nade wszystko są to badania synchroniczne struktur językowych, rozumianych jako system powiązanych ze sobą kategorii. Współczesne teorie lingwistyczne w pewnych sytuacjach pozostają izolowanymi koncepcjami, a w innych dają początek szkołom lingwistycznym. Zajęcia są przeglądem i teorii i szkół. ”Teorie i metody…” obejmują teorie współczesne i cykl zajęć rozpoczyna się od prekursorskiej Szkoły Kazańskiej, której twórcami są J. N. Baudouin de Courtenay i Mikołaj Kruszewski. Zostaną omówione założenia szkoły, a także teoria fonologiczna, która legła u podstaw fonologii współczesnej. Z kolei zaprezentowana będzie teoria Ferdynanda de Saussure’a jako podstawa i stymulacja współczesnych badań strukturalnych, synchronicznych. Następnie omówione będą teorie Szkoły Praskiej , której członkami byli naukowcy z wielu krajów , owocem ich współpracy były teorie z wielu dziedzin od fonetyki i fonologii po gramatykę i stylistykę funkcjonalną. Pod uwagę będą wzięte prace Jakobsona, Trubieckiego, Mathesiusa i innych. Wiele uwagi poświęcimy też strukturalnym szkołom amerykańskim. Od badań początkowych, prowadzonych pod wpływem behawioryzmu, poprzez teorię Sapira i Whorfa, następnie szkołę Bloomfielda, tzw. neobloomfieldowców, aż po teorie generatywno-transformacyjne Chomskyego i teorie stratyfikacyjne.
|
W cyklu 2023Z:
Jak w części "Podstawowe informacje o przedmiocie (niezależne od cyklu)". |
W cyklu 2024Z:
Jak w części "Podstawowe informacje o przedmiocie (niezależne od cyklu)". |
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA
- ma szczegółową wiedzę o współczesnych dokonaniach, ośrodkach i szkołach badawczych w obszarze lingwistyki oraz o historii dyscypliny;
- zna i rozumie zaawansowane metody analizy, interpretacji i problematyzowania tekstów właściwe dla lingwistycznych teorii i szkół badawczych;
UMIEJĘTNOŚCI
- potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informację z różnych dyscyplin z zakresu nauk humanistycznych z wykorzystaniem różnych źródeł i sposobów;
- porównuje zasadnicze założenia teoretyczne w obrębie szkół i kierunków językoznawczych;
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
- ma pogłębioną świadomość swej wiedzy i umiejętności;
- rozumie potrzebę dalszego uczenia się, kształcenia i rozwoju osobistego.
Kryteria oceniania
Zaliczenie na ocenę. Test po semestrze. Test zawiera 4 pytania otwarte:
1. Biografia - 10 pkt.
2. Bibliografia - 15 pkt.
3. Teoria - 25 pkt.
4. Recepcja - 10 pkt.
Łącznie 60 pkt.
Oceny:
60 pkt. 5!
59 – 54 pkt. 5
53 - 48 pkt. 4+
47 - 41 pkt. 4
40 - 35 pkt. 3+
34 - 30 pkt. 3
Poniżej 30 pkt. 2
Harmonogram godzinowy: . Zajęcia na uczelni.30 godz. ( 1 ECTS )
Praca w bibliotece 30 godz. ( 1 ECTS )
Przygotowanie do zaliczenia na ocenę 30 godz. ( 1 ECTS )
Łącznie - 90 godz. ( 3 ECTS )
Student ma prawo do 2 nieusprawiedliwionych nieobecności, każda następna wymaga złożenia usprawiedliwienia. O uznaniu nieobecności decyduje wykładowca. Przekroczenie nieobecności usprawiedliwionych i nieusprawiedliwionych na 50% zajęć może być podstawą do niezaliczenia przedmiotu. Warunki zaliczenia przedmiotu w terminie poprawkowym są takie same jak w terminie I.
W przypadku braku możliwości prowadzenia zajęć w formie stacjonarnej zajęcia będą odbywać się przy użyciu narzędzi komunikacji na odległość, najprawdopodobniej Google Meet oraz innych zalecanych przez UW.
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
Literatura podstawowa
j. Fisiak, Wstęp do współczesnych teorii lingwistycznych. PWN, Warszawa 1985
F. deSaussure, Kurs językoznawstwa ogólnego. PWN Warszawa 1961.
J. N. Baudouin de Courtenay, Dzieła wybrane, t. 1 – 6 , PWN Warszawa 1974 – 1983
R. Jakobson,Mikołaj kruszewski. Wybór pism. Wrooław 1967.
A. Heinz, Dzieje językoznawstwa w zarysie. PWN , Warszawa 1978.
N.S. Trubeckoj, Izbrannye trudy po filologii, Moskwa 1987.
N. S. Trubeckoj, Osnowy fonologii. Moskwa 1960.
R. Jakobson, izbrannyje raboty. Moskwa 1985.
N. Chomsky, Zagadnienia teorii składni. Wrocław 1982. .
Próba rewolucji naukowej. Antologia tekstów. PAN, Warszawa 1995.
A. Martinet, Podstawy lingwistyki funkcjonalnej.Warszawa 1970.
L. Bloomfield, Language. New York 1983.
D. Bolinger Aspects of Language. New York 1968.
L. Blumfild, Jazyk. Moskwa 1968.
Z. Gabyhia, G. Tirado, Istorija possijskogo jazykoznanija XX wieka. Nalczik 2007.
L. W. Szczerba , Izbrannye raboty po russkomu jazykoznaniju, Moskwa 2007
W.W. Winogradow, Izbrannye trudy. Issledowanija po russkoj grammatike, Moskwa 1975.
A. Markowski, Kultura języka polskiego Warszawa 2007.
W. Doroszewski, Język. Myślenie. Działanie. Warszawa 1982.
Rozważania językoznawcy. Warszawa 1982
O funkcji poznawczo-społecznej języka Warszawa 1973.
A. Wierzbicka, Semantyka i słownik , Wrocław 1972.
Język, umysł, kultura. Warszawa 1999
Kocha, lubi, szanuje. Medytacje semantyczne. Warszawa 1971.
Słowa klucze. Różne języki, różne kultury. Warszawa 2007.
Co mówi Jezus . PWN. Warszawa 2007.
J.Apresjan , Koncepcje i metody współczesnej lingwistyki strukturalnej, Warszawa 1974.
J. Apresjan, Leksiczeskaja semantika. Moskwa 1974.
I. A.. Mielczuk , Opyt teorii lingwisticzeskich modelej smysl – tekst. Moskwa 1974
J Lyons, Semantyka . t. 1 – 2 , PWN Warszawa 1984.
U. Eco, Semiologia życia codziennego. Warszawa 1996.
Nieobecna struktura. Warszawa 1996.
Dzieło otwarte. Forma i nieokreśloność w poetykach współczesnych. Warszawa 1973.
Interpretacja i nadinterpretacja. Kraków 1996.
J. Taylor, Gramatyka kognitywna. Warszawa 2007.
E. Tabakowska, Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa. Kraków 2001
A. Furdal, Językoznawstwo otwarte, Ossolineum, Wrocław 2000.
A. Szulc, Podręczny słownik językoznawstwa stosowanego. PWN Warszawa 1984. .
|
W cyklu 2023Z:
Jak w części "Podstawowe informacje o przedmiocie (niezależne od cyklu)". |
W cyklu 2024Z:
Jak w części "Podstawowe informacje o przedmiocie (niezależne od cyklu)". |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: