Historia rosyjskiego języka literackiego z elementami gramatyki historycznej I 3202-S1OHJ31o
Celem przedmiotu jest zaznajomienie studentów z historią zmagania się elementów rodzimych ruskich i cerkiewnosłowiańskich, rolą języka staro-cerkiewno-słowiańskiego i cerkiewnosłowiańskiego w historii rosyjskiego języka literackiego. Periodyzacja historyczna pozwala na przegląd i ocenę historii rosyjskiego języka literackiego w ścisłym powiązaniu z dziejami Rusi/Rosji. Język piśmiennictwa dwóch źródeł językowych rosyjskiego języka literackiego XI - połowy XV wieku: języka cerkiewnosłowiańskiego (hagiografia, homiletyka, kronikarstwo, pouczenia, literatura pątnicza, opowieści, poezja, przekłady i in.) i języka staroruskiego (gramoty – dokumenty różnych typów, kodeksy – zbiory przepisów prawa karnego, cywilnego, epistolografia) pozwala na prześledzenie ewolucji systemu języka rosyjskiego w ciągu wielowiekowego rozwoju (fonetyka, gramatyka). Ustalane są zespoły środków językowych (frazeologia, słownictwo, składnia, figury stylistyczne – geneza, funkcje) charakterystycznych dla poszczególnych odmian języka pisanego uznanych za szczególnie przydatne ze względu na: funkcję wypowiedzi, dany gatunek literacki i epokę.
Przedmiot Historia rosyjskiego języka literackiego z elementami gramatyki historycznej powiązany jest z Przedmiotami: Język staro-cerkiewno-słowiański i Gramatyka opisowa języka rosyjskiego.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Po zakończeniu przedmiotu student:
WIEDZA
- ma uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu historii rosyjskiego języka literackiego XI- do połowy XV wieku;
- ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach badań nad historią rosyjskiego języka literackiego oraz najważniejszych osiągnięciach w tej dziedzinie;
UMIEJĘTNOŚCI
- analizuje teksty staroruskie reprezentujące różne gatunki i różne epoki (język, styl);
- podsumowuje rezultaty zmian w fonetyce, gramatyce, składni, leksyce i słowotwórstwie języka rosyjskiego na różnych etapach jego rozwoju;
- szkicuje historię języka cerkiewnosłowiańskiego na Rusi i ocenia jego rolę w historii rosyjskiego języka ;
- tłumaczy fragmenty tekstu staroruskiego na język rosyjski lub polski;
- rozpoznaje cerkiewizmy w rosyjskich tekstach współczesnych;
- potrafi dokonać periodyzacji historii rosyjskiego języka literackiego;
- potrafi definiować cechy poszczególnych okresów;
- umie rozróżnić funkcjonalne style tekstów pisanych;
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
- ma świadomość potrzeby poszanowania odmiennych poglądów i postaw.
Kryteria oceniania
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność i aktywność na zajęciach oraz zaliczenie sprawdzianów śródsemestralnych.
W trakcie semestru zostaną przeprowadzone sprawdziany, dotyczące następujących zagadnień:
1. test jedno- i wielokrotnego wyboru, sprawdzający znajomość terminologii i wiedzę teoretyczną z zakresu fonetyki historycznej, a także zadania sprawdzające umiejętność rozpoznania w wyrazach staroruskich zjawisk związanych z procesami fonetycznymi okresu wcześniejszego;
2. test jedno- i wielokrotnego wyboru, sprawdzający znajomość terminologii i wiedzę teoretyczną dotyczącą części mowy w ujęciu diachronicznym;
3) sprawdzian polegający na analizie fonetycznej i morfologicznej tekstu staroruskiego.
Łącznie za sprawdziany można uzyskać 100 pkt. Przelicznik punktów na oceny:
3,0 (dst) – 51-60 pkt.
3,5 (dst+) – 61-70 pkt.
4,0 (db) – 71-80 pkt.
4,5 (db+) – 81-90 pkt.
5,0 (bdb) – 91-100 pkt.
5! (bdb+) – ocenę może uzyskać student, który na podstawie sprawdzianów uzyskał ocenę 5,0 oraz wykazał się ponadprzeciętną aktywnością na zajęciach i/lub wiedzą wykraczającą poza podstawę programu (np. dodatkowy referat, prezentacja itp.).
Szacunkowa, całkowita liczba godzin, które student musi przeznaczyć na osiągnięcie zdefiniowanych dla przedmiotu efektów uczenia się:
- ćwiczenia = 30 godz., (1 ECTS)
-wykład = 15 godz. (0,5 ECTS)
- samodzielne przygotowanie do ćwiczeń oraz testów = ok. 15 godz. (0,5 ECTS)
RAZEM ok. 60 godz. (2 ECTS)
Student ma prawo do 2 nieusprawiedliwionych nieobecności, każda następna wymaga złożenia usprawiedliwienia. O uznaniu nieobecności decyduje wykładowca. Przekroczenie nieobecności usprawiedliwionych i nieusprawiedliwionych na 50% zajęć może być podstawą do niezaliczenia przedmiotu. Warunki zaliczenia przedmiotu w terminie poprawkowym są takie same jak w terminie I
W przypadku braku możliwości prowadzenia zajęć w formie stacjonarnej zajęcia będą odbywać się przy użyciu narzędzi komunikacji na odległość, najprawdopodobniej Google Meet oraz innych zalecanych przez UW.
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
Bartoszewicz A. Istorija russkogo litieraturnogo języka. Warszawa 1973.
Durnowo N. Oczerk istorii russkogo jazyka w: Izbrannyje raboty po istorii russkogo jazyka. Moskwa 2000.
Durnowo N. Russkije rukopisi XI-XII ww. kak pamiatniki starosławianskogo jazyka. w: Izbrannyje raboty po istorii russkogo jazyka.Moskwa 2000.
Galczenko M. Wtoroje jużnosławianskoje wlijanije w driewnierusskoj kniżnosti (Grafiko-orfograficzeskije priznaki wtorogo jużnosławianskogo wlijanija i chronołogija ich pojawlenija w drienierusskich rukopisiach konca XIV-pierwoj połowiny XV w.) w: Galczenko. Kniżnaja kultura. Knigopisanije. Nadpisi na ikonach Driewniej Rusi. Izbrannyje raboty. Moskwa, Sankt-Peterburg 2001.
Galster I. Zarys gramatyki historycznej języka rosyjskiego. Warszawa 1998.
Gorszkowa K., Chaburgajew G. Istoriczeskaja grammatika russkogo języka. Moskwa 1981.
Iwanow W. Istoriczeskaja grammatika russkogo języka. Moskwa 1990.
Jakubinskij Ł. Istorija driewnierusskogo jazyka. Moskwa 1953.
Kostomarow W. Priedisłowije k czetwiertomu izdaniju w: Winogradow W.
Łarin B. Lekcii po istorii russkogo litieraturnogo języka (X-sieriedina XVIII w.). 2-izd. Sankt-Peterburg 2005.
Kaługin W. Jazyk i pis’miennosti Driewniej Rusi. Lekcii po istorii russkogo litieraturnogo jazyka XI-XVII wiekow. Moskwa, 2005.
Lehr-Spławiński T.,Witkowski W. Wybór tekstów do historii języka rosyjskiego. Warszawa 1965 i wyd. późniejsze.
Lichaczew D. Razwitije russkoj literatury X-XVII wiekow. Epochi i stili. Leningrad 1973.
Miedyncewa A. Gramotnost’ w Driewniej Rusi: Po pamiatnikam epigrafiki X – pierwoj połowiny XII wieka. Moskwa 2000.
Mieszczerskij N. Istoczniki i sostaw drewniej sławiano-russkoj pieriewodnoj pismiennosti IX-XV wiekow. Leningrad 1978.
Mieszczerskij N. Istorija russkogo litieraturnogo jazyka. Leningrad 1981.
Panow M. Istorija russkogo litieraturnogo proiznoszenija XVIII-XX ww. Moskwa 1990.
Riemniowa M. Puti razwitija russkogo litieraturnogo jazyka XI-XVII ww. Moskwa 2003.
Sobolewskij A. Lekcyi po istorii russkogo jazyka//Sobolewskij A. Trudy po istorii russkogo jazyka: Oczerki po istorii russkogo jazyka. Moskwa 2004. t.1.
Ułuchanow M. O jazykie Driewniej Rusi. 2-izd. Moskwa 2002.
Uspienskij B. Istorija russkogo litieraturnogo jazyka (XI-XVII ww.) 3-izd. Moskwa 2002.
Uspienskij B. Russkoje kniżnoje proiznoszenije XI-XII ww.i jego swiaz’ s jużnosławianskoj tradicijej.(Cztienije jerow) w: Uspienskij B., Izbrannyje trudy: Obszczeje i sławianskoje jazykoznanije. Moskwa 1997. t. 3.
Winogradow W. Litieraturnyj jazyk. w: Izbrannyje trudy: Istoria russkogo llitieraturnogo jazyka. Moskwa 1978.
Żiwow W. Jazyk i kultura w Rossii XVII wieka. Moskwa 1996.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: