Czechow. Z problematyki twórczej 3202-2ZUFCZ2O1
Wykład jest adresowany do studentów, znajdujących przyjemność w lekturze tekstów Czechowa, gotowych do podążania wraz z pisarzem i wnikania w złożone ludzkie relacje. Celem moim będzie nakreślenie portretu Czechowa – klasyka literatury rosyjskiej XIX wieku i pisarza współczesnego. Osobowość twórcza Czechowa, przybliżona zostanie w kontekście jego wyjątkowej aktywności w życiu społecznym (praktyka medyczna, działania oświatowe, żywe reagowanie na różne bolesne sprawy swojej współczesności). Jako twórca uznany jest dzisiaj za mistrza analizy psychologicznej, wybitnego moralistę i nowatora w dziedzinie sztuki – tak dramatu i teatru, jak i prozy.Rzut oka na główne kierunki sporów krytyki wokół twórczości Czechowa, gorętszych niż w przypadku innych pisarzy, uwidocznić ma, że źródło ciągle żywych kontrowersji tkwi w złożoności poetyki pisarza. Wiek XX, oddzielający nas od Czechowa, przez swoją myśl filozoficzną nastawioną lingwocentrycznie pozwolił odkryć wagę problemów komunikacji międzyludzkiej, uczulił nas na obecność tej problematyki w jego dziele.
Na dzieło Czechowa możemy spojrzeć jako na studium relacji międzyludzkich, w którym pisarz wszystkie problemy ludzi widzi przez pryzmat tego, jak człowiek porozumiewa się z innym człowiekiem. Czechow przesuwa uwagę z tego, co się dzieje, na to, co kto komu jak kiedy i po co powiedział, a więc na zdarzenia, które mają charakter zachowań komunikacyjnych (w tym również zachowania niewerbalne, zwłaszcza milczenie).
Taka właśnie optyka pozwala pisarzowi na to, by nie formułując wprost komentarzy i zawieszając własną ocenę, oświetlić najrozmaitsze sytuacje, lecz ostateczny osąd zostawić sumieniu czytelnika.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu kursu student posiada poszerzony w istotnej mierze wgląd w twórczość Antoniego Czechowa - jednego z najwybitniejszych pisarzy rosyjskich, którego dzieło ma swój żywy udział w kulturze światowej. Potrafi scharakteryzować obszar zainteresowań pisarza, repertuar uprawianych przez niego gatunków, a także krąg tematów i problemów poruszanych w jego dziele. Zdolny jest do określenia cech poetyki dzieła Czechowa, wskazania na to, w czym badacze upatrują nowatorstwo jego twórczości. Uczestnik zajęć będzie mógł ustosunkować się do pytania, czy dzisiejszą popularność zawdzięcza Czechow swojemu dramatopisarstwu, czy prozie, a także do klasycznych określeń, takich jak „Puszkin w prozie”, „Pisarz filozoficzny” czy „Czechow– myśliciel”. Będzie mógł zająć osobiste stanowisko w kwestii hipotezy, argumentowanej przy okazji spotkań wykładowych, a mianowicie, że ukazywanie relacji międzyludzkich przez pryzmat porozumiewania się– staje się osią krystalizującą wszystkie ludzkie sprawy.
Kryteria oceniania
tudenci będą oceniani – na podstawie obecności oraz wyników pracy sprawdzającej rozeznanie w głównych wątkach tematycznych i problemowych wykładów, a także znajomości utworów Antoniego Czechowa
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
Literatura zalecana:
A.P. Czechow, Polnoje sobranije soczinienij i pisiem w 30 tomach pod red. N.F. Bielczikowa, L.D. Opulskoj i in. Soczinienija w 18 tomach Pis’ma w 12 tomach. Moskwa 1974–1982.
Antoni Czechow: Dzieła, pod red. i ze wstępem Natalii Modzelewskiej, t. I–XI, Warszawa 1956–1962.
Antoni Czechow: Opowiadania i opowieści (Wybór), oprac. René Śliwowski, Wrocław 1989 (B N II, 223).
Antoni Czechow: Wybór dramatów, opracował René Śliwowski, Wrocław 1979 (B N II, 198)
Czechow w oczach krytyki światowej, red. René Śliwowski, Warszawa1971.
Letopis’ żyzni i tworczestwa A.P. Czechowa т.1:1860 – 1888; т.:1889 –1891; т.3:1891 -1894. Sostawitieli: M.A. Sokołowa, I.E. Gitowicz, Moskwa 2000; 2004; 2009.
Bułgakow S.N. 1904: Czechow kak myslitiel, w: Putieszestwiije k Czechowu, sost. W.B. Korobow, Moskwa 1996.
Izmajłow Al. A..: Czechow. Biografia. Moskwa 2003.
Jędrzejkiewicz A.: Opowiadania Antoniego Czechowa – studia nad porozumiewaniem się ludzi Warszawa 2000.
Katajew W. B.: Proza Czechowa: problemy interpretacyi, Moskwa 1979.
Kluge R.-D.: Anton Czechow i Samuel Becket, “Sowriemiennaja dramaturgija ”1990, № 4.
Linkow W.Ja.: Chudożestwiennyj mir prozy A.P. Czechowa, Moskwa 1982.
Skaftymow A.: Nrawstwiennyje iskanija russkich pisatielej, Moskwa 1972.
Stiepanow A.D.: Problemy kommunikacyi u Czechowa, Moskwa 2003.
Śliwowski R.: Antoni Czechow, Warszawa 1965.
Śliwowski R.: Antoni Czechow, Warszawa 1986.
Tiupa W.I.: Chudożestwiennost’ czechowskogo rasskaza, Moskwa 1989.
Cilewicz L.M..: Sjużet czechowskogo rasskaza, Riga1976.
Czudakow A.P.: Poetika Czechowa, Moskwa 1971.
Czudakow A.P: Mir Czechowa. Wozniknowienije i utwierżdienije, Moskwa 1986.
Szestow L. 1905: Tworczestwo iż niczego, w: Putieszestwiije k Czechowu, sost. W.B. Korobow, Moskwa 1996..
Zingerman B.: Tieatr Czechowa i jego mirowoje znaczenije, Moskwa 1988
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: