Terminologia. Paremiologia. Frazeologia 3202-1SMF2O10N
Na zajęciach seminaryjnych są poruszane sprawy dotyczące współczesnego stanu leksyki rosyjskiej, w tym frazeologii, paremiologii i terminologii.
Tematyka frazeologiczna obejmuje charakterystykę frazeologizmów jako specyficznych jednostek leksykalno-syntaktycznych, zbliżonych z jednej strony do samodzielnych wyrazów, z drugiej zaś – do połączeń wyrazowych, nacechowanych ekspresywnie i emocjonalnie. Wszystkie frazeologizmy ze względu na spójność semantyczną komponentów w języku rosyjskim (podobnie jak w innych językach) dzielą się na trzy typy struktur: zrosty frazeologiczne, zespolenie frazeologiczne połączenia frazeologiczne. Istotnym problemem we frazeologii jest założenie teoretyczne dotyczące struktury frazeologizmu: które jego komponenty należy traktować jako obligatoryjne, a które jako fakultatywne. Z tym wiąże się także problem wariantywności frazeologizmów. Niemniej ważną sprawą jest funkcja frazeologizmu w języku.
Paremiologia jako dziś już samodzielna dyscyplina naukowa zajmująca się przysłowiami i porzekadłami jest drugim ogólnym zagadnieniem do wyboru przez studentów w ramach tematyki zajęć seminaryjnych. Tu są omawiane konstrukcje zdaniowe, mające znaczenie uogólnione, nacechowane semantyczno-stylistycznie. Cechą wyróżniającą przysłów jest posiadanie przez nie dwóch planów znaczeń: dosłownego i przenośnego. Przysłowia odróżniają się od innych typów konstrukcji, np. powiedzeń oraz wyrażeń skrzydlatych. Przy charakterystyce przysłów zwraca się szczególną uwagę na ich pochodzenie. Źródłem przysłów jest przede wszystkim folklor, a także literatura piękna. Przysłowia mają charakter antropocentryczny. W nich odzwierciedla się językowy obraz świata. Wszystkie te właściwości przysłów czynią ich bardzo atrakcyjnym obiektem badań naukowych.
Kolejnym zagadnieniem proponowanym w ramach zajęć seminaryjnych jest problematyka terminologiczna, która jest ściśle związana z językami specjalistycznymi. Jedną z podstawowych spraw, na której koncentruje się uwaga, jest pojęcie terminu na tle wyrazu języka ogólnego: co wspólnego i czym się różnią od siebie wyraz i termin. Termin jest traktowany jako element systemu terminologicznego określonej branży lub dziedziny zawodowej. Bardzo ważną kwestią w terminologii jest teoria systemu terminologicznego. Następny problem terminologiczny to – terminologia jako zbiór terminów a język specjalistyczny. Problematyka terminologiczna obejmuje także aspekty badań terminologicznych, zasady pracy terminologicznej oraz pracę nad słownikami terminologicznymi.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Na zajęciach seminaryjnych student nabywa umiejętności czytania i referowania tekstów literatury naukowej, uczy się krytycznie patrzeć na różnorodne, czasem sprzeczne ze sobą poglądy autorów różnych prac naukowych, a także uczy się samodzielnie formułować sądy teoretyczne i badać zebrany do pracy magisterskiej materiał faktograficzny.
Kryteria oceniania
Ocena wygłaszanych na zajęciach referatów przygotowanych przez studenta kilka razy w semestrze; obecność na zajęciach, systematyczność pracy nad podjętym tematem badawczym.
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
Literatura dotycząca frazeologii:
1. Babkin A. M., Russkaja frazeologia, jejo razvitije i istoczniki, Leningrad 1970
2. Żukow W. P., Semantika frazeologiczeskich oborotov, Moskva 1978
3. Kozyrev J. S., Sovriemiennyj russkij język, Minsk 1979
4. Mokijenko W. M., Iz istorii frazeologizmow, w „Russkij jazyk v nacionalnoj szkole”, n 5 Moskva 1973
Literatura dotycząca paremiologii:
1. Snigirjov J. M., Russkije narodnyje posłovicy i pritczi, Moskva 1999
2. Mokijenko W. M., W głub’ pogovorki, Moskva 1999
3. Permiakov G. Ł., O smysłovoj strukture i sootvetstvujuszczej klassifikacii posłovicznych izreczenij, w „Paremiołogiczeskij sbornik” pod red. Permiakova, Moskva 1978
4. Zmarzer W., K poniatiju paremiologiczeskoj sistemy, w „Przegląd Rusycystyczny”, Warszawa 1998 r.
5. Zmarzer W., Strukturo-semanticzeskaja charakteristika russkoj i polskoj paremii, w „Studia Rossica” XI, Warszawa 2000,
Literatura dotycząca terminologii:
1. Barak S. M., Terminologiczeskaja leksika. Ejo mesto v słovarnom sostave języka. Leningrad 1955
2. Vinogradov V. V., Voprosy terminologii, Moskva 1961
3. Danilenko W. P., Russkaja terminołogia. Opyt lingvisticzeskogo opisania, Moskva 1977
4. Superanskaja A. V., Podolskaja N. V., Vasiljeva N. V., Obszczaja terminołogia, Moskva 1989
5. Lukszyn J., Zmarzer W., Teoretyczne podstawy terminologii, Warszawa 2001 r.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: