Teorie semantyczne i pragmatyczne 3201-3SMPNOP
Semantyką przez dłuższy czas zajmowała się przede wszystkim filozofia. W obszarze zainteresowań językoznawczych semantyka zaistniała najpierw jako nauka historyczna, której przedmiotem były diachroniczne zmiany znaczenia wyrazów. Do semantyki wyrazów ograniczały się także badania synchroniczne strukturalistów. Tymczasem współczesna semantyka dąży do wypracowania takiej teorii znaczenia, która obejmowałaby i wyjaśniałaby wszystkie jego formy i aspekty. Stąd niezbędnym uzupełnieniem tradycyjnych koncepcji i modeli semantycznych są pragmatyczne teorie zastosowania i funkcjonowania znaczenia w działaniach językowych.
Wykład, którego celem jest zapoznanie studentów z aktualnym stanem badań z zakresu semantyki i pragmatyki językowej, obejmuje następujące tematy:
1.Pojęcie znaczenia
2.Relacje semantyczne
3.Teoria referencji
4.Teoria pól semantycznych
5.Teoria cech semantycznych
6.Teoria prototypów
7.Semantyka kognitywna
8.Semantyka formalna
9.Semantyka a pragmatyka
10.Teoria aktów mowy
11.Teoria implikatur (H. P. Grice)
12. Teoria uprzejmości (Brown & Levinson)
Poszczególne tematy będą najpierw przedstawione w formie wykładu. Następnie za pomocą ćwiczeń zostanie przybliżone praktyczne zastosowanie omawianych koncepcji i modeli w analizie lingwistycznej. Zadania praktyczne są tak przygotowane, by mogły być podstawą do dyskusji niejasnych, kontrowersyjnych lub też dotychczas nierozstrzygniętych kwestii.
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Po zaliczeniu przedmiotu student:
Wiedza:
- posiada wiedzę teoretyczną dotyczącą podstawowych pojęć i teorii z zakresu semantyki i pragmatyki
Umiejętności:
- potrafi zastosować poznane pojęcia teoretyczne w analizie danych językowych
Postawy
- posiada większą wrażliwość i świadomość językową dotyczącą poszczególnych warstw znaczeniowych wypowiedzeń
Kryteria oceniania
końcowe zaliczenie pisemne
Literatura
Brown, P./Levinson, S. C., 2007. Gesichtsbedrohende Akte [reprint: Face-threatening acts, 1987]. In: S. K. Herrmann/S. Kraemer/H. Kuch (eds.), Verletzende Worte. Die Grammatik sprachlicher Missachtung. Bielefeld: Transcript Verlag, 59-88.
Grice, H. P., 1975. Logic and Conversation. In: Cole, P.7Morgan, J. L., (eds), Syntax and Semantics 3. Speech acts. New York: Academic Press, 41-58.
Löbner, S., 2003. Semantik. Eine Einführung. Berlin et al.: de Gruyter.
Meibauer, J., 2001. Pragmatik. Eine Einführung. Tübingen: Stauffenburg.
Sadock, J. M., 1978. On Testing for Conversational Implicature. In: Cole, P. (ed.), Syntax and Semantics 9. Pragmatics. New York: Academic Press, 281-298.
Searle, J. R., 1982. Ausdruck und Bedeutung. Untersuchungen zur Sprechakttheorie. Frankfurt am Main: Suhrkamp, .
Schwarz, M./Chur, J., 20044. Semantik. Ein Arbeitsbuch. Tübingen: Narr.
Topczewska, U., 2006. Zur Abgrenzbarkeit der Griceschen Implikaturenarten. Kwartalnik Neofilologiczny 3, 201-207.
Vater, H., 2005. Referenzlinguistik. München: Fink.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: