Współczesne kierunki lingwistyczne 3201-1WKL

Zakres tematyczny:

1. Kierunki współczesnego językoznawstwa
(neogramatycy; strukturalne i systemowo-funkcjonalne podejścia do języka; językoznawstwo ‘fotelowe’ a badania terenowe; autonomiczność/modularność a interdyscyplinarność językoznawstwa; język jako zjawisko socjokulturowe: lokalne i globalne wymiary komunikacji)

2. Lingwistyka antropologiczna
(relatywizm kulturowy/językowy: Franz Boas, Edward Sapir, Benjamin Lee Whorf – wczesne badania rodzimych języków amerykańskich: ‘kultury kontaktu’; kategoryzacja świata w językach indiańskich i eskimoskich: uniwersalne i kulturowe kategorie gramatyczne, pojęcia abstrakcyjne i konkretne, systemy liczebnikowe, względność czasu w Hopi)

3. Etnolingwistyka
(wczesne wyprawy badawcze do Melanezji, Gujany, Nowej Gwinei; William Rivers – badania w Torres Straits, NG: ‘badania intensywne’, ‘metoda genealogiczna’, ‘metoda konkretna’; Bronisław Malinowski – Trobriandy, NG: ‘obserwacja uczestnicząca’, ‘antropologia terenowa’, język w kontekście, funkcjonalne podejście do komunikacji, język jako działanie)

4. Socjolingwistyka
(dialekty społeczne i regionalne; kategorie klasy, płci, wieku, etniczności, etc.; prestiż jawny i ukryty; hiperpoprawność; teoria więzi społecznych; zmiana i zróżnicowanie językowe: zmiana fonologiczna, składniowa, semantyczna, zmiany od góry i od dołu, socjolingwistyczne i wewnątrzjęzykowe czynniki zmian)

5. Lingwistyka korpusowa
(badania jakościowe i ilościowe, zmienne językowe i pozajęzykowe, korpusy synchroniczne i diachroniczne, społeczne i tekstowe tendencje w użyciu języka, Narodowy Korpus Języka Polskiego)

6. Pragmatyka językowa
(negocjowanie znaczenia w interakcji: znaczenie abstrakcyjne a kontekstowe, siła wypowiedzi, interpretacja, współdziałanie sensu, odniesienia i struktury w kontekście; działanie poprzez słowa: ‘gry językowe’ i akty mowy; implikatura, wnioskowanie, presupozycja; zasada kooperacji; maksymy konwersacyjne; style pośrednie i bezpośrednie w komunikacji)

7. Lingwistyka międzykulturowa
(kontakt językowy i kulturowy: relacje genetyczne i obszarowe: geolingwistyka, multilingwalizm, multiglosja, kultura i ideologia, Sprachbund; interferencja językowa: zapożyczenia, zmiana i przełączanie kodu, hybrydyzacja; grzeczność językowa: kultury ‘wysoko-‘ i ‘niskokontekstowe’, style dedukcyjne i indukcyjne; różnice międzykulturowe w komunikacji biznesowej i instytucjonalnej)

8. Analiza konwersacji
(kroki; pary przyległe; przejmowanie głosu; aktywne słuchanie; paraton; kontrola i rozwijanie tematu; role mówców, wybrane konwencje transkrypcji rozmów)

9. (Krytyczna) Analiza Dyskursu
(definicje ‘dyskursu’; ‘dyskurs’ w polskiej i angielskiej tradycji językowej; tekst mówiony i pisany jako jednostka dyskursu; siła/władza, konflikt i ideologia w komunikacji; strategie perswazji i manipulacji w dyskursie publicznym)

10. Alternatywne Formy Rozwiązywania Konfliktu – Alternative Dispute Resolution
(Dialogiczny Model dyskursu; działanie komunikacyjne a instrumentalne / strategiczne; opanowywanie i pokonywanie konfliktu; ugodowe sposoby komunikowania się: dyskurs terapii, mediacji, pojednania, itp.)