Literatura obszaru języka B - rosyjskiego - poziom 1 3201-1LITBR
Wykłady trwają 3 semestry. Podstawowym celem nauczania tego przedmiotu jest zapoznanie studentów z elementami literatury rosyjskiej, a także teorii literatury, poetyki i krytyki literackiej. Jednym z ważniejszych zagadnień tego kursu jest powstawanie modelu mentalności Rosjanina na płaszczyźnie literackiej, jego filozofii życia i sposobu myślenia pod wpływem czynników kulturowych. Kurs zajęć przewiduje wykorzystanie także elementów wiedzy o folklorze, historii sztuki, filozofii i muzyki, niezbędnych do nabycia kompetencji litoreturoznawczej.
Treści kształcenia:
Folklor. Geneza twórczości ludowej. Gatunki: pieśni, byliny, baśnie, dramat ludowy. Poetyka folkloru. Literatura staroruska (XI - XVII wiek). Periodyzacja. Problem powstania języka literackiego. Kultura Rusi Kijowskiej. Gatunki literackie. Latopisy. "Powiest' wriemiennych let". Literatura hagiograficzna. ("Slowo o polku Igorewe"). Historia tekstu. Problem autentyczności i czasu powstania. "Pouczenije Wladimira Monomacha". Literatura okresu rozdrobnienia feudalnego i niewoli tatarskiej (XII - XIV wiek). "Żytije Aleksandra Newskogo". Literatura powstawania państwa moskiewskiego (XIV - początek XVI wieku). "Zadonszczyna". "Chożdienije za tri moria" Afanasija Nikitina. Literatura XVI wieku. "Domostroj". Korespondencja Andrieja Kurpskiego z Iwanem Groźnym.
Literatura XVII wieku. Rozłam w cerkwi rosyjskiej. "Żytije protopopa Awwakuma".
Literatura XVIII wieku. Periodyzacja. Charakterystyka epoki. Reformy Piotra I. Początki klasycyzmu rosyjskiego i jego cechy. M. Łomonosow. Teoria "trzech stylów". Ody. "Wieczerneje razmyszlenije o bożyjem wieliczestwie". Twórczość A. Sumarokowa. Rosyjskie oświecenie. Czasopisma satyryczne. M. Nowikow. I. Kryłow "Basni", "Niedorosl" D. Fonwizina. Ody G. Dierżawina. Sentymentalizm rosyjski. A. Radiszczew "Puteszestwije iż Peterburga w Moskwu". N. Karamzin "Biednaja Liza".
Literatura pierwszej połowy XIX wieku. Charakterystyka epoki. Stowarzyszenie literackie. Czasopisma. Salony literackie. Romantyzm rosyjski. Nowe gatunki literackie. Zainteresowania poezją ludową. W. Żukowski. Ballady. "Swietłana". Liryka filozoficzna. M. Jazykow. D. Wieniewitinow. E. Boratyński. Poeci - dekabryści. K. Rylejew. "Dumy". A. Gribojedow. Komedia "Gorie ot uma" (cechy klasycystyczne, sentymentalne, romantyczne). K. Batiuszkow. Liryka. A. Puszkin. Twórczość wczesnego okresu. Poematy romantyczne. "Rusłan i Ludmiła". Poematy południowe. Pierwsze rozdziały "Jewgienija Oniegina". "Boris Godunow".
M. Lermontow. Ostatni poeta romantyk. "Bohater naszych nasów". Poematy.
N. Gogol. "Martwe duszy", "Rewizor", proza.
Nakład pracy studenta:
Łączna wartość punktów ECTS = 5.5 (3 semestry):
Wartość punktów ECTS = 1,5 (1 semestr):
- wykłady (godziny kontaktowe) – 30 godz. (każdy semestr) = 1 ECTS;
Samodzielna praca studenta poza salą zajęciową = 0,5 ECTS
- samodzielne przygotowanie do każdych zajęć - ok. 1 godz. (razem: 15 godz.);
- przygotowanie do zaliczenia – 5 godz.
(razem w sali i samodzielnie: ok 20 godz. = 1,5 ECTS).
Tematyka kursu:
- literatura rosyjska
Formy pracy:
- czytanie i analiza samodzielnie w domu tekstów, omawianych na zajęciach
- dyskusja nad kwestiami literackimi
- praca zespołowa z uwzględnieniem różnych ról
- analizy tekstów
- oglądanie materiałow wideo
- wyjścia do kina i teatru, analiza
- wyjazdy poznawcze
Metody pracy: aktywizujące (dyskusja dydaktyczna, „burza mózgów); programowane (z użyciem komputera), plenerowe (kino, teatr, prezentacje, wycieczki).
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
W zakresie wiedzy student:
- ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu literaturoznawstwa w systemie nauk (K_W01);
- zna podstawową terminologię z zakresu literaturoznawstwa (K_W02);
- zna podstawowe nurty literatury rosyjskiej w ujęciu współczesnym i historycznym (K_W04);
- potrafi przeprowadzić analizę komparatystyczną tekstów literackich, rozpoznaje gatunki literackie (K_W07);
- wykazuje się znajomością głównych wydarzeń politycznych i zjawisk społecznych Rosji (K_W04);
- zna osiągnięcia artystyczne i intelektualne omawianych epok. Zna najważniejsze instytucje państwowe i społeczne funkcjonujące współcześnie w krajach języka B. i C (K_W07);
W zakresie umiejętności student:
- potrafi dokonać przekrojowych analiz wybranych zagadnień (K_U01);
- posiada elementarne umiejętności badawcze w zakresie literatury i kultury Rosji stanowiących przedmiot badań lingwistyki stosowanej (K_U02);
- potrafi rozpoznawać charakterystyczne elementy literackie Rosji oraz właściwie zinterpretować zachodzące przemiany społeczno-historyczne w odniesieniu do obszaru języka rosyjskiego (K_U05);
- potrafi wykorzystać podstawową wiedzę teoretyczną i pozyskiwać dane do analizowania konkretnych zjawisk społecznych przy użyciu autentycznych tekstów źródłowych; charakteryzuje podstawowe zasady współczesnych ustrojów Rosji; rozpoznaje najważniejsze postacie współczesnego życia publicznego; wykazuje znajomość świata mediów rosyjskich; charakteryzuje podstawowe współczesne problemy społeczne i religijne Rosji (S_U02);
W zakresie postaw student:
- jest gotów do współdziałania i pracy w grupie, przyjmując w niej różne role i dbając o przestrzeganie zasad komunikacji w języku rosyjskim (K_K01);
- potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania (K_K03);
- jest gotów do adekwatnego identyfikowania i rozstrzygania dylematów komunikacji w języku rosyjskim i polskim, spowodowanych asymetrią systemów językowych i różnicami kulturowymi (K_K04);
- jest otwarty na różnice międzykulturowe i wykazuje zainteresowanie nimi (K_K05).
- jest gotów do uczestnictwa w życiu kulturalnym Polski, Rosji i w pewnej mierze krajów rosyjskojęzycznych na rzecz wzajemnego promowania kultur poprzez nowoczesne formy i środki przekazu (K_K06);
- ma świadomość odpowiedzialności za przekazywaną wiedzę nie tylko dotyczącą języka rosyjskiego, ale również aspektów kulturowych, literackich i realiów obszaru języka rosyjskiego (S_K06).
Kryteria oceniania
Ocena ciągła na podstawie:
- obecności (dopuszczalne 2 nieobecności);
- przygotowania do zajęć (przeczytanie zadanych tekstów, otwartość do dyskusji, wygłoszenie 1 referatu);
- jakości pracy na zajęciach (odpowiedzi na pytania, aktywna dyskusja);
- terminowości oddawania zleconych prac;
- testów śródsemestralnych (2 testy) sprawdzających znajomość z przekazaną wiedzą
- zaliczenia końcowego testu pisemnego lub dyskusja ustna w zakresie przedstawionych tematów.
Kryteria oceniania:
1. Kryteria oceniania testów:
- ocena dostateczna (3,0) po uzyskaniu 12 z 20 punktów tzn. prawidłowe odpowiedzi na pytania w teście (12 z 20);
- ocena dobra (4,0) po uzyskaniu 15 z 20 punktów tzn. prawidłowe odpowiedzi na pytania w teście (15 z 20);
- ocena bardzo dobra (5,0) po uzyskaniu 18 z 20 punktów tzn. prawidłowe odpowiedzi na pytania w teście (18 z 20).
2. Kryteria bieżącej oceny aktywności:
Za aktywny udział w każdych zajęciach student otrzymuje ocenę cząstkową "+". Na koniec semestru "+" są sumowane.
Ocena aktywności za cały semestr obliczana jest w proporcji do najwyższej liczby “+” uzyskanej przez najlepszego studenta w następujący sposób:
0-25% najwyższej liczby punktów – 2 (ndst)
25-50% najwyższej liczby punktów – 3 (dst)
50-75% najwyższej liczby punktów – 4 (db)
75-100% najwyższej liczby punktów – 5 (bdb)
3. Kryteria oceny semestralnych sprawdzianów pisemnych:
kryteria uzyskania oceny dostatecznej (3,0):
- student udzielił odpowiedzi na połowę spośród zaproponowanych pytań problemowych; - odpowiedzi odnosiły się tylko ogólnie zadanych pytań, znalazły się w nich liczne elementy zbędne (nie na temat);
- stanowisko studenta wobec postawionego w pytaniu problemu zostało zaznaczone jedynie pośrednio;
- student przytoczył dyskusyjne/wątpliwe argumenty na poparcie swej odpowiedzi;
- w swej argumentacji student wykazał się znajomością podstawowej faktografii, przytoczył niewiele konkretnych faktów, nazwisk, pojęć, liczb; zdarzały się liczne błędy merytoryczne;
- wypowiedź studenta została sformułowana z licznymi błędami językowymi, choć przekaz pozostał zrozumiały.
kryteria uzyskania oceny dobrej (4,0):
- student udzielił odpowiedzi na większość zaproponowanych pytań problemowych; - odpowiedzi odnosiły się wprost do zadanych pytań, choć znalazły się w nich również elementy zbędne (nie na temat);
- z pracy wynika, jakie jest własne stanowisko studenta wobec postawionego w pytaniu problemu;
- student poparł swoje stanowisko co najmniej dwoma argumentami, nie do końca trafnymi;
- w swej argumentacji student wykazał się dobrą znajomością faktografii, przytoczył kilka konkretnych faktów, nazwisk, pojęć, liczb; zdarzały się błędy merytoryczne;
- wypowiedź studenta została sformułowana z dbałością o zasady poprawności językowej, choć zdarzały się błędy językowe.
kryteria uzyskania oceny bardzo dobrej (5,0):
- student udzielił odpowiedzi na wszystkie zaproponowanych pytań problemowych;
- odpowiedzi były na temat, odnosiły się wprost do zadanych pytań;
- student jasno sformułował swoje stanowisko wobec postawionego w pytaniu problemu;
- student poparł swoje stanowisko kilkoma rzeczowymi argumentami;
- w swej argumentacji student wykazał się bardzo dobrą znajomością faktografii, przytoczył konkretne fakty, nazwiska, pojęcia, liczby;
- wypowiedź studenta została sformułowana z zachowaniem zasad poprawności językowej.
4. Kryteria uzyskania oceny semestralnej:
Ocena z przedmiotu obejmuje:
- 30% - ocena ciągła, czyli bieżące przygotowanie do zajęć (obecność, aktywny udział w zajęciach, wykonywanie prac domowych, kartkówki);
- 40% - 2 testy kontrolne (każdy test po 20%);
- 30% - 1 test końcowy lub dyskusja ustna.
Skala ocen:
99% -100% - 5!
98% - 91% - 5
90% - 86% - 4,5
85% - 76% - 4
75% - 71% - 3,5
70% - 60% - 3
poniżej - 2 (nie zaliczone)
Literatura
Teksty literackie:
Тексты (11 – 12 вв.).
Повесть временных лет
Слово о полку Игореве
По желанию:
Сказание о Борисе и Глебе
Хожение Игумена Даниила
Моление Даниила Заточника
Слово о законе и благодати митрополита Илариона
Поучение Владимира Мономаха
Хождение Богородицы по мукам
Житие Александра Невского
Сдача наизусть:
Два фрагмента из Слова о полку Игореве в переводе Д.С. Лихачева (вступление и плач Ярославны).
Тексты о монголо-татарском нашествии (13 в.)
Повесть о разорении Рязани Батыем
По желанию:
Слово о погибели Русской Земли
Тексты Русского Предвозрождения (кон. 14 – 15 вв.)
Задонщина
Хождение Афанасия Никитина за три моря
Житие Сергия Радонежского
По желанию:
Сказание о Мамаевом побоище
Сказание об Индийском царстве
Повесть о дракуле
Тексты «переходного периода» (17 в.)
Повесть о Горе-Злочастии
Повесть о Фроле Скобееве
Смеховые повести (1 по выбору): Служба кабаку. Азбука о голом и небогатом человеке. Сказание о роскошном житии и веселии. Повесть о Фоме и Ереме
Житие протопопа Аввакума
Вертоград многоцветный (отдельные вирши)
Литература 18 в.
М.В. Ломоносов: Ода на день восшествия... 1747 года. Разговор с Анакреоном. Письмо о пользе стекла. Я знак бессмертия себе воздвиг...
Д.И. Фонвизин: Недоросль
Г.Р. Державин: Фелица. Памятник. Река времен...
А.Н. Радищев: Путешествие из Петербурга в Москву
Н.М. Карамзин: Бедная Лиза
Сдача наизусть:
Г.Р. Державин: Река времен...
Литература первой половины 19 в. (движение от романтизма к реализму)
Тексты:
Стихотворение поэтов пушкинской поры (по выбору)
В.А. Жуковский: Людмила. Светлана
А.С. Грибоедов: Горе от ума
А.С. Пушкин: Вольность. Деревня. К Чаадаеву. Руслан и Людмила. Бахчисарайский фонтан. Цыганы. Песнь о вещем Олеге. Погасло дневное светило. К морю.
Разговор книгопродавца с поэтом. Подражание Корану. К*** (Я помню чудное мгновенье...). Борис Годунов. Маленькие трагедии. Евгений Онегин. Повести Белкина. Медный всадник. Капитанская дочка. Пиковая дама. Я памятник воздвиг себе нерукотворный.
М.Ю. Лермонтов: Парус. Бородино. Смерть поэта. Дума. Поэт. Молитва (Я, Матерь Божия, ныне с молитвою...). Как часто пестрою толпою окружен... И скучно, и грустно... Утес. Тучи. Пророк. Родина. Выхожу один я на дорогу... Прощай немытая Россия... Песня про царя Ивана Васильевича, молодого опричника и удалого купца Калашникова. Маскарад. Демон. Мцыри. Герой нашего времени.
Н.В. Гоголь: Вечера на хуторе близ Диканьки. Тарас Бульба. Вий. Ревизор. Мертвые души.
По желанию: Выбранные места из переписки с друзьями.
Сдача наизусть:
В.А. Жуковский: фрагмент из баллады Светлана (три первые столбца)
А.С. Пушкин: К Чаадаеву. Отрывок из поэмы Руслан и Людмила (из вступления до слов «...там Русью пахнет»). К*** (Я помню чудное мгновенье...). Я памятник воздвиг себе нерукотворный.
М.Ю. Лермонтов: Парус. Тучи
Krytyka literacka:
Gudzij N. Istorija drewnierusskoj litieratury, Moskwa, 1966.
Istorija russkoj kritiki, t. I-II, Moskwa - Leningrad, 1958.
Historia literatury rosyjskiej, (red.) M. Jakóbiec, t. 2, Warszawa, 1976.
Istorija russkoj literatury XIX veka. 40-e - 60-e gody. Pod red. V.N. Anoškinoj i L. D. Gromovoj, MGU, 2001.
Istorija russkoj literatury XIX veka. 70-e - 90-e gody. Pod red. V.N. A Anoškinoj, L.D. Gromovoj, V. B. Kataeva, MGU, 2001.
Literatura rosyjska w zarysie (red. Z. Barański, A. Semczuk), Warszawa 1977.
Russkaja literatura XIX - XX vekov: v 2-ch t., t. 1; Russkaja literatura XIX veka. Pod red. B. S. Bugrova, M.M. Golubkova, MGU, 2002.
B. Mucha, Historia literatury rosyjskiej. Od początków do czasów najnowszych, wyd. II, Wrocław-Warszawa-Kraków 2002.
Strony internetowe z elektronicznymi wersjami ww. tekstów literackich:
Lib.Ru: Библиотека Максима Мошкова
Infolio. Uniwersytecka Biblioteka Elektroniczna http://www.infoliolib.info/
Lib.ru: "Классика"
Podręczniki:
Russkaâ literatura XIX-XX vekov: v 2 t., t. 1, red. B. S. Bugrov, M. M. Golubkov, Moskva: MGU, 2002.
Kulišov V. I., Istoriâ russkoj literatury XIX veka, Moskva 1997, http://www.hi-edu.ru/e-books/xbook049/01/index.html
Istoriâ russkoj literatury XIX v. 1800-1830 gg., č. 1-2, red. V. N. Anoškina i dr., Moskva 2001.
Istoriâ russkoj literatury XIX v. 1840-1860 gg., red. V. N. Anoškina i dr., Moskva 2001.
Istoriâ russkoj literatury XIX v. 1870-1890., red. V. N. Anoškina i dr., Moskwa 2001.
Ščennikov G., Ščennikova L., Istoriâ russkoj literatury XIX v. (70-90.), Moskva 2005.
Linkov V., Istoriâ russkoj literatury XIX v. w ideâkh, Moskva 2008.
Fortunatov N., Urtminceva M., Juchnova I., Istoriâ russkoj literatury XIX v., Moskva 2008.
D. Svâtopolk-Mirskij, Istoriâ russkoj literatury…, Moskva 2014.
Russkaâ literatura rubeža vekov (1890 - n. 1920 g.), otv. red. Keldyš V., Moskva 2000, kn 1-2.
Słowniki:
Russkie pisateli 1800-1917. Biografičeskij slovar’, t. 1-5..., gl. red. P. Nikolaev, Moskva 1989-2007.
Słownik pisarzy rosyjskich, pod red. F. Nieuważnego, Warszawa 1994.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: