Fonetyka i fonologia języka B - francuskiego 3201-1FONBF
Celem zajęć z fonetyki i fonologii języka francuskiego jest szczegółowe zapoznanie studentów ze strukturą fonetyczną tego języka. Przedstawiona zostaje także w trakcie zajęć jego norma fonetyczna, a ponieważ są to zajęcia mające na celu opis języka, wspominane są także inne niż normatywne sposoby wymawiania występujące we francuszczyźnie.
Zajęcia zapoznają też z podstawowymi pojęciami z zakresu fonologii, według podziału tej dyscypliny naukowej na fonematykę i prozodię. W ramach fonematyki omawiany jest fonem, a także jego cechy dystynktywne i nie-dystynktywne. W ramach prozodii omawiane są jej najważniejsze zjawiska jak akcent, intonacja i iloczas, ale także inne zjawiska prozodyczne.
W ramach zajęć koncentrujących się na problemach fonetycznych, struktura fonetyczna języka francuskiego jest często zestawiana ze strukturą fonetyczną języka polskiego, co pozwala na dostrzeżenie różnic i podobieństw, tak ważnyck w nauczaniu języka francuskiego jako języka obcego.
W trakcie zajęć poruszane są kolejno także tematy kluczowe z zakresu fonetyki. Omawiany jest status fonetyki jako nauki, różnica między fonetyką a fonologią, a także dźwiękiem a fonemem. Z punktu widzenia fonetyki artykulacyjnej przedstawiony jest opis organów mowy, a także opis powstawania dźwięków. Z tego punktu widzenia omawiany jest system samogłoskowy języka francuskiego, samogłoski nosowe, samogłoski o jednym brzmieniu, samogłoski o podwójnym brzmieniu, E nieme, półsamogłoski, a następnie system spółgłoskowy języka francuskiego, spółgłoski zwarte, spółgłoski szczelinowe, spółgłoski nosowe i płynne. W ramach fonetyki kombinatoryjnej, przedstawiony zostaje podział łańcucha mowy na poszczególne elementy, asymilacje dźwiękowe, oraz łączenia międzywyrazowe w języku francuskim. Poruszony jest także temat fonetyki akustycznej i fonetyki historycznej, jak również fonetyki korektywnej i normatywnej oraz opisowej.
Studenci zostają także w trakcie zajęć zapoznani z zasadami Międzynarodowego Alfabetu Fonetycznego, oraz ze sposobami transkrypcji tekstów francuskich, które to sposoby są praktycznie ćwiczone w trakcie kilku spotkań. Na koniec omówiona jest też wymowa liczb i dat, a także niektórych nazw własnych.
Zajęcia z fonetyki zamykają się omówieniem związków między językiem mówionym a językiem pisanym, oraz przedstawieniem istniejących na świecie rodzajach pisma.
Wymogiem do uzyskania wpisu do indeksu ze stopniem z Fonetyki i fonologii języka francuskiego jest przedstawienie pracy zaliczeniowej polegającej na transkrypcji krótkiego tekstu francuskiego (do 150 słów) wraz z opisem użycia samogłosek o podwójnym brzmieniu; oraz zaliczenie testu sprawdzającego wiedzę.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Po wykładzie student :
- rozumie i umie opisać jak powstają głoski, na czym polega różnica między poszczególnymi elementami mowy;
- jest świadomy, iż system fonetyczny i fonologiczny francuskie różni się od polskiego;
- rozumie, jaką rolę pełni norma i jak należy ocenić odstęp od niej;
- potrafi posługiwać specjalistyczną terminologią stosowaną w zakresie fonetyki i fonologii;
- rozumie jakie są cechy systemu francuskiego i umie wpływać na własną wymowę, ażeby jak najbardziej zbliżać się do naturalnej wymowy francuskiej;
- wie, jakie są podziały między fonologia a fonetyką, i w tejże ostatniej jakie są wewnętrzne specjalizacje badawcze;
- umie poprawnie przeczytać wszystkie regularne choć nieznane słowa lub dłuższe wypowiedzi;
- umie także domyślać się jakie są możliwe wymowy dla słów niemieszczących się w regule (zapożyczenie, nazwiska, nazwy miejscowość);
- umie pisać wszystkie regularne słowa i domyślać się jakie są możliwe pisownie dal słów nieregularnych (wie zatem jak odnaleźć dane hasło w słowniku francuskim);
- umie transkrybować wszystkie wypowiedzi na MAF i przepisać każdy tekst w MAF na francuski;
- umie poznać intonacji wypowiedzi jaka jest intencja nadawca (pytanie, oczekiwanie, ironia…);
- zna najważniejszych naukowców w tej dziedzinie.
Kryteria oceniania
Kurs jest prowadzony jako wykład z ćwiczeniami kontrolnymi na końcu ważnych dla założeń programowych rozdziałów (ćwiczenia nie wchodzą w ocenę do zaliczania zajęć).
Ponadto, zajęcia zakończone są egzaminem semestralnym składającym się z trzech części : 1- transkrypcja krótkiego tekstu na MAF, 2- transkrypcja z MAF na normalną pisownię francuską, 3- pytania związane z częścią teoretyczną wykładu.
Literatura
PLATKOW Antoni (1977), Wymowa francuska, Wiedza Powszechna, Warszawa.
CARTON Ferdinand (1997/1974), Introduction à la phonétique du français, Bordas, Paris.
DESIRAT Claude, HORDE Tristan (1976), La langue française au 20e siècle, Bordas, Paris.
RIEGEL Martin, PELLAT Jean-Christophe, RIOUL René (2005), Grammaire méthodique du français, chap. I et II, PUF.
GREVISSE Maurice(2001), éd. GOOSSE André, Le bon usage, chap. I, 13e édition, De Boeck Duculot, Bruxelles.
BESCHERELLE 2 (1990), L’orthographe pour tous, Hatier, Paris.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: