Tłumaczenie tekstów literackich jęz. C - niemiecki 3200-M2-1TLICN
Celem zajęć jest zapoznanie się ze specyfiką tłumaczeń literackich oraz rozwijanie technik i biegłości w tym zakresie. Studenci wykonują analizy przekładów, pogłębiają wiedzę z zakresu gatunków, konwencji i środków literackich, doskonalą swój warsztat tłumacza poprzez samodzielne wykonywanie tłumaczeń, autokorektę i komentowanie zastosowanych rozwiązań.
Nakład pracy studenta:
Ćwiczenia: 30 godz.
Samodzielne przygotowanie do każdych zajęć: ok. 1 godz. tygodniowo (łącznie: 15 godz.);
Przygotowanie do zaliczenia: 5 godz.
Razem: ok. 50 godz.
TREŚCI KSZTAŁCENIA:
- pogłębienie wiedzy o technikach i strategiach tłumaczenia pisemnego na przykładzie istniejących przekładów tekstów;
- analiza tekstów zróżnicowanych gatunkowo;
- specyfika tłumaczenia pisemnego tekstów literackich (w tym m. in. problemy dotyczące dosłowności, synonimów, idiomów, intertekstualności, odniesień kulturowych i historycznych) i jej wpływ na wybór właściwych strategii i technik tłumaczeniowych;
- granice przekładalności;
- problem dowolności, kompensacji i parafrazy;
- problemy stylistyczne (m.in. gry słów, metafory, właściwości stylu indywidualnego autora) i pragmatyczne, a także środki artystyczne różnych rodzajów tekstów literackich, ironia i humor, formy gwarowe, itp.;
- pojęcie błędu tłumaczeniowego;
- właściwy dobór słowników, źródeł i tekstów analogicznych oraz paralelnych;
- kształtowanie profesjonalnego podejścia do symulowanego zlecenia i zleceniodawcy.
TEMATYKA i RODZAJE TEKSTÓW: krótkie i dłuższe teksty literackie i paraliterackie obejmujące formy prozy (powieści, opowiadania, prozę poetycką, bajki, itp.), poezję, dramat, a także np. dowcipy czy eseje o zróżnicowanej tematyce.
FORMY PRACY: Ćwiczenia
- analiza tekstu źródłowego (m.in. pod kątem celu, odbiorcy, intencji autora, stylu, epoki, konwencji literackich);
- przekłady przygotowanych samodzielnie tekstów literackich i paraliterackich oraz ich omówienie zakończone próbą uzyskania optymalnego rozwiązania ze względu na jego specyfikę, funkcję i odbiorców;
- praca zespołowa, m.in. z uwzględnieniem różnych ról (tłumaczenie – adiustacja i redakcja);
- ćwiczenia z autokorekty.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu zajęć student:
WIEDZA:
- zna odpowiednie strategie i techniki tłumaczenia dostosowane do konkretnych tekstów literackich i paraliterackich;
- rozpoznaje idiomatyczność w tekście i potrafi ją przełożyć;
- zna zasady autokorekty.
UMIEJĘTNOŚCI:
- właściwie kwalifikuje rodzaj tekstu;
- rozwija wrażliwość na specyficzne środki stylistyczne;
- umie zanalizować tekst pod względem pragmatycznym i odpowiednio dobrać strategie i techniki przekładu;
- potrafi dobrać właściwe źródła słownikowe, tekstowe i z nich korzystać;
- umiejętnie przekłada teksty literackie i paraliterackie;
- potrafi uzasadnić wybrane przez siebie strategie i techniki tłumaczenia;
- potrafi przygotować właściwą formę graficzną tłumaczonego tekstu.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE:
- rozumie doniosłość przekładu literackiego we współczesnej kulturze;
- stosuje zasady etyki profesjonalnej tłumacza.
Kryteria oceniania
Ocena ciągła na podstawie:
- aktywnej obecności i przygotowania do zajęć;
- terminowości;
- pracy samodzielnej (m.in. przygotowanie w ciągu semestru wymaganej liczby tłumaczeń z dokonaną autokorektą z uwzględnieniem poprawek prowadzącego/komentarzy grupy);
- zadowalającego wykonania innych wskazanych przez prowadzącego zadań;
- pozytywnej oceny ze wszystkich prac cząstkowych;
- końcowego zaliczenia semestralnego.
Kryteria oceny tłumaczeń:
Przekłady oceniane są pod względem artystycznym i formalno- językowym.
Skala ocen:
99%-100% - 5!
98%-91% - 5
90%-86% - 4,5
85%-76% - 4
75%-71% - 3,5
70%-60% - 3
poniżej - 2 (nzal)
Dopuszczalne dwie nieobecności (w przypadku przekroczenia dopuszczalnego limitu dwóch nieobecności student powinien zwrócić się do wykładowcy z prośbą o wyznaczenie formy zaliczenia materiału z zajęć; jeśli nieobecności jest więcej niż 50%, stanowi to podstawę do niezaliczenia przedmiotu w świetle Regulaminu Studiów).
Warunki zaliczenia poprawkowego są takie same jak zaliczenia semestralnego.
Literatura
Słowniki jedno-, dwu- i wielojęzyczne; papierowe i elektroniczne (w tym słowniki internetowe, np. Online-Duden, DWDS; Langenscheidt Online, Translatica; SJP PWN); korpusy językowe (pojedyncze i paralelne, np. Leipziger Korpus-Sammlung – corpora.uni-leipzig.de; Linguee, Glosbe); leksykony i encyklopedie; teksty paralelne i analogiczne.
Słowniki ogólne jedno- i dwujęzyczne:
- *Ammon U. [et al.] (Hrsg.) (2004): Variantenwörterbuch des Deutschen. Die Standardsprache in Österreich, der Schweiz und Deutschland sowie in Liechtenstein, Luxemburg, Ostbelgien und Südtirol. Berlin; New York: Walter de Gruyter.
- Chodera J., Kubica S., Bzdęga A. (2007): Podręczny słownik niemiecko-polski. Wyd. XIX. Warszawa: PW „Wiedza Powszechna”.
- Czerska U., Walewski S. (red.) (2011): Langenscheidt Słownik Premium Niemiecki: polsko-niemiecki, niemiecko-polski. Berlin [etc.]: Langenscheidt.
- Janus D. [et al.] (red.) (2007): Wielki słownik niemiecko-polski PONS. Poznań: Wyd. LektorKlett
- Kunkel-Razum K., Scholze-Stubenrecht W., Wermke M. (Hrsg.) (2010): Duden. Deutsches Universalwörterbuch. 6., überarb. und erw. Aufl. Mannheim [etc.]: Dudenverlag.
- Lipczuk R., Bilut-Homplewicz Z., Kątny A., Schatte Ch. (1995): Niemiecko-polski słownik tautonimów. Warszawa: Wyd. Nauk. PWN.
- *Piprek J., Ippoldt J. (2001): Wielki słownik niemiecko-polski : z suplementem. T. 1-2. Wyd. XVII, suplementu XVI. Warszawa: PW „Wiedza Powszechna”.
- Wahrig G. (Hrsg.) (2000): Wahrig. Deutsches Wörterbuch. Mit einem "Lexikon der deutschen Sprachlehre". Neu hrsg. von Renate Wahrig-Burfeind. 7., vollst. neu berab. und aktualisierte Aufl. München: Bertelsmann Lexikon Verlag.
- Wiktorowicz J., Frączek A. (red.) (2010): Wielki słownik niemiecko-polski. Warszawa: Wyd. Nauk. PWN.
- *Worbs E., Markowski A., Meger A. (2007): Polnisch-deutsches Wörterbuch der Neologismen : neuer polnischer Wortschatz nach 1989. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
Pozycje translatologiczne:
- Balcerzan, E.; Krajewska, E. (2007): Pisarze polscy o sztuce przekładu 1440-2005: Antologia. Poznań: Wyd. Poznańskie.
- Hejwowski, K. (2004a): Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu. Warszawa: Wyd. Nauk. PWN.
- Hejwowski, K. (2004b): Translation: A Cognitive-Communicative Approach. Olecko: Wszechnica Mazurska.
- Hejwowski, K. (2005) (red.): Kulturowe i językowe źródła nieprzekładalności. Olecko: Wszechnica Mazurska.
- Hejwowski, K. (2015): Iluzja przekładu. Przekładoznawstwo w ujęciu konstruktywnym. Katowice: Śląsk.
- Kautz, U. (2002): Handbuch Didaktik des Übersetzens und Dolmetschens. München: Iudicium.
- Kohlmayer, R. (2004): „Einfühlungsvermögen. Von den menschlichen Grundlagen des Literaturübersetzens“, w: tenże / Pöckl, Wolfgang (red.): Literarisches und mediales Übersetzen. Ansätze zu Theorie und Praxis einer gelehrten Kunst. Frankfurt am Main et al.: Peter Lang Verlag, s. 11-30.]
- Kwieciński, P. (2001): Disturbing strangeness. Foreignisation and domestication in translation procedures in the context of cultural assymetry. Toruń: Wyd. Edytor.
- Kinkel, E. (2004): „Nobody but Germans can appreciate it? Thomas Mann und sein Roman Doktor Faustus im kulturellen Transfer“, w: Kohlmayer, Rainer / Pöckl, Wolfgang (red.): Literarisches und mediales Übersetzen. Ansätze zu Theorie und Praxis einer gelehrten Kunst. Frankfurt am Main et al.: Peter Lang Verlag, s. 113-132.
- Lipiński, K. (2004): Mity przekładoznawstwa. Kraków: Egis.
- Maciąg, M. (2003): Von der Übersetzbarkeit literarischer Texte. Olsztyn: Wyd. UWM.
- Maliszewski, J. (red.) (2003): Wybrane aspekty przekładu literackiego i specjalistycznego. Częstochowa: Wyd. Wydz. Zarz. Politechniki Częstochowskiej.
- Stanaszek, M. (2007): „Tłumacz jako kucharz teoretyk, czyli o przekładzie nazw kulinariów austriackich na język polski”. W: Szczęsny A., Hejwowski K. (red.): Językowy obraz świata w oryginale i przekładzie. Siedlce: ZUP Sprint / ILS UW, s. 449-466.
- Urbanek, D. (2004): Pęknięte lustro. Tendencje w teorii i praktyce przekładu na tle myśli humanistycznej. Warszawa: Trio / IR UW.
- Urbanek, D. (2011): Dialektyka przekładu. Warszawa: Instytut Rusycystyki UW
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: