Przekład literacki 3200-M1-0PL
Celem zajęć jest zapoznanie studentów ze specyfiką przekładu tekstów literackich (poetyckich), z najważniejszymi współczesnymi i historycznymi kierunkami badań w ramach światowych i polskich szkół przekładu literackiego, a także jego aspektami filozoficznymi. Studenci zapoznają się z literaturą przedmiotu, wykonują analizy przekładów tekstów poetyckich, pogłębiają wiedzę z zakresu terminologii przedmiotu, doskonaląc swój warsztat tłumacza i przygotowując się do prowadzenia prac badawczych w danego zakresu. Treści kształcenia obejmują m.in. takie zagadnienia jak:
1. Specyfika przekładu tekstu poetyckiego na tle innych typów tłumaczeń; cechy tekstu poetyckiego jako przekładowego (struktura i środki stylistyczne w wierszu lirycznym).
2. Problemy przekładowe mikro dzieł literackich – stylistyczne, gramatyczno-składniowe, pragmatyczne; konsekwencje przyjętych technik i strategii.
3. Analiza i interpretacja dzieła literackiego i jego przekładów; identyfikacja środków stylistycznych, struktury metrycznej (rym, rytm), elementów kulturowych.
4. Historyczne i współczesne kierunki i szkoły przekładu literackiego na świecie i w Polsce.
5. Koncepcje przekładowe znanych tłumaczy poezji, m.in Juliana Tuwima, Stanisława Barańczaka, J.L. Borgesa, Borysa Pasternaka.
6. Filozoficzne problemy przekładu. Kulturotwórcza rola przekładu.
7. Przekład intersemiotyczny – ilustracje tomów poetyckich, ekranizacje utworów poetyckich, poezja poświęcona dziełom sztuki oraz obrazy inspirowane dziełami poetyckimi.
8. Tłumacz tekstów literackich – jego role i wymiar etyczny jego działań.
8. Wybitne polskie przekłady wielkiej literatury światowej.*
*UWAGA: Proponuje się, by treści główne omawiać na przykładzie wybitnych tłumaczeń na polski utworów literatury światowej (dobranych pod względem specyfiki językowej grupy na kursie).
Nakład pracy studenta:
30 godzin kontaktowych= 1 ECTS;
30 pracy własnej, w tym praca semestralna = 1 ECTS
Łącznie: 60 godzin = 2 ECTS
W cyklu 2023L:
Program zajęć (pogrubione najważniejsze punkty programu): 1. Pojęcie przekładu literackiego. |
W cyklu 2024L:
Program zajęć zależny od potrzeb studentów i języków, jakich się uczą. 1. Specyfika przekładu tekstu literackiego na tle innych rodzajów tłumaczeń; |
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2023L: | W cyklu 2024Z: | W cyklu 2024L: | W cyklu 2023Z: |
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
K2_W02, K2_W03, K2_W06, K2_W07, K2_W09, K2_W11
K2_U01, K2_U03, K2_U04, K2_U06, K2_U11
K2_K01, K2_K02, K2_K03, K2_K04, K2_K05, K2_K06, K2_K08
WIEDZA – student zna i rozumie:
1. Kluczowe pojęcia i terminy związane z przekładem literackim;
2. Strategie i techniki tłumaczeniowe stosowane w przekładzie literackim w różnych kontekstach historycznych i tłumaczeniowych;
3. Historyczne i najnowsze kierunki, problemy i metodologie badawcze z dziedziny przekładu literackiego oraz wie, gdzie znajdują się najważniejsze ośrodki badawcze przekładu literackiego w Europie i na świecie;
4. Fundamentalne problemy przekładu literackiego jako zjawiska międzyjęzykowego i międzykulturowego;
5. Środowisko pracy tłumacza literatury pięknej i proces tłumaczenia utworów literackich;
6. Zasady ochrony własności intelektualnej i prawa autorskiego w kontekście przekładu literackiego.
UMIEJĘTNOŚCI - student potrafi:
1. Wykorzystywać posiadaną wiedzę z zakresu teorii przekładu literackiego, by rozwiązywać złożone problemy w przekładzie przez dokonanie twórczej interpretacji tekstu źródłowego, właściwy dobór źródeł oraz adekwatną ocenę funkcji przekładu i ocenę strategii tłumaczeniowych;
2. Wykorzystać zdobytą wiedzę w celu przeprowadzenia prac badawczych w dziedzinie przekładu literackiego przy użyciu odpowiedniej metodologii;
3. W stopniu zaawansowanym wyszukiwać, analizować, oceniać i selekcjonować informacje z zakresu przekładu literackiego w języku ojczystym i językach obcych wykorzystując najnowsze technologie informacyjno-komunikacyjne;
4. Formułować i wyrażać własne poglądy i idee, korzystając z argumentacji w oparciu o poglądy innych autorów oraz samodzielnie formułować wnioski w formie ustnej i pisemnej;
5. Samodzielnie zdobywać wiedzę z zakresu teorii, praktyki i krytyki przekładu literackiego oraz ocenić przydatność poznanych metod, praktyk i procedur we własnej działalności zawodowej.
KOMPETENCJE – STUDENT GOTÓW JEST DO:
1. Krytycznej oceny oryginalnych tekstów literackich i ich przekładów;
2. Do uznawania znaczenia wiedzy, w tym wiedzy translatorycznej, w rozwiązywaniu problemów przekładowych;
3. Krytycznej oceny badań z dziedziny przekładu literackiego, w szczególności opublikowanych w czasopismach i monografiach naukowych oraz źródłach popularnonaukowych;
4. Odpowiedzialnego pełnienia roli zawodowej tłumacza tekstów literackich, z uwzględnieniem zmieniających się potrzeb społecznych i rynkowych;
5. Podtrzymywania etosu zawodu tłumacza oraz przestrzegania i rozwijania zasad etyki zawodowej tłumacza;
6. Przystąpienia do organizacji zrzeszających tłumaczy tekstów literackich i podejmowania działań na rzecz popularyzacji zawodu tłumacza literatury pięknej.
Kryteria oceniania
Zasady zaliczenia:
- obecność na zajęciach (maksymalnie 2 nieobecności),
- aktywny udział w omawianiu tekstów,
- każdy uczestnik przedstawi referat polegający na omówieniu oryginału wybranego wiersza oraz dwóch jego przekładów; referat powinien zawierać informację o autorze utworu oraz tłumaczach, o kontekście powstania wiersza; kryteria oceny przekładów oraz swoje zdanie na temat efektów zastosowanych przez tłumaczy rozwiązań.
Nakład pracy studenta:
30 godzin kontaktowych= 1 ECTS;
30 pracy własnej, w tym praca semestralna = 1ECTS
Łącznie: 60 godzin = 2 ECTS
Literatura
Przedmiot prowadzony jest dla różnych grup językowych - wybór tekstów naukowych pozostawiony jest poszczególnym prowadzącym.
W cyklu 2023L:
I. Teoria literatury. Lingwistyka 1. Seymour Chatman Story and Discourse, Cornell University Press, 1980. 3. Gérard Genette rozdz. „Tłumaczenie“ w Palimpsesty, Gdańsk 2014. http://chomikuj.pl/aprilka87/Teoria+literatury/Palimpsesty+-+Gerard+Genette,106226821.PDF 4. Gérard Genette Paratexts, Cambridge University Press ,1997. II. Teoria przekładu 1. Stanisław Barańczak Ocalone w tłumaczeniu. Szkice o warsztacie poezji z dodatkiem małej antologii przekładów-problemów, Kraków 2004. („Manifest translatologiczny”): http://www.przeklad.nazwa.pl/przekladnia/baranczak_manifest.pdf. 2. Stanisław Barańczak „ Przekład artystyczny jako „samoistny” i „związany” obiekt interpretacji interpretacji (na przykładzie niektórych tłumaczeń Gottfrieda Benna” [w:] Z teorii i historii przekładu artystycznego, red. Jacek Baluch, Kraków 1974. 3. Karl Dedecius Notatnik tłumacza, Kraków 1974. 4. Edward Balcerzan Literatura z literatury (strategie tłumaczy), Katowice 1998. 5. Piotr Fast „O granicach przekładalności” [w:] Przekład artystyczny, T. I: Problemy teorii i krytyki, red. Piotr Fast, Katowice 1991. (ss. 19-31). 6. Adam Elbanowski „Przekład literacki z perspektywy pisarzy”, Language and Literary Studies of Warsaw, vol. 9/2019, s.67-85: file:///C:/Users/FAMILI~1/AppData/Local/Temp/llsw-journal-vol.-9-4.pdf |
W cyklu 2024L:
Sugerowana literatura podstawowa (pozycje obcojęzyczne będą dobrane po ustaleniu językowego składu grupy) Stanisław Barańczak „ Przekład artystyczny jako „samoistny” i „związany” obiekt interpretacji interpretacji (na przykładzie niektórych tłumaczeń Gottfrieda Benna” [w:] Z teorii i historii przekładu artystycznego, red. Jacek Baluch, Kraków 1974. |
Uwagi
W cyklu 2023L:
Przekład specjalistyczny/przekład literacki* (jeden wybrany przedmiot do zrealizowania w semestrze 1 lub 2.) |
W cyklu 2024L:
Przekład specjalistyczny/przekład literacki* (jeden wybrany przedmiot do zrealizowania w semestrze 1 lub 2.) |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: