Historia języka i leksykografii (B) - j. angielski 3200-L3-2HJLBA
Kurs ma na celu zapoznanie studentów z elementami językowymi na tle wydarzeń historycznych w krajach anglosaskich, które kształtowały język angielski. Student ma możliwość poznania terminologii stosowanej w językoznawstwie diachronicznym i synchronicznym, co pozwoli mu na pogłębianie wiedzy we własnym zakresie i przygotowuje do podjęcia kolejnego etapu studiów w kontekście.
Celem kursu jest rozwijanie umiejętności łączenia faktów historycznych ze zmianami językowymi i umiejętności określenia pochodzenia jednostek leksykalnych poprzez objaśnianie zjawisk gramatycznych za pomocą przykładów gramatycznych i leksykalnych.
Nakład pracy studenta:
30 godzin: obecność na zajęciach 1 ECTS
30 godzin: praca własna polegająca na czytaniu literatury zalecanej i przyswajaniu poznanej wiedzy; przygotowanie do egzaminu. 1 ECTS
Realizowany materiał obejmuje następujące zagadnienia:
1. Językoznawstwo historyczne. Opis diachroniczny i synchroniczny. Rozwój pisma i pierwszych alfabetów. Języki na Wyspach Brytyjskich przed okresem staroangielskim.
2. Periodyzacja dziejów języka angielskiego.
3. Klasyfikacja genetyczna języków. Języki indoeuropejskie i germańskie. Prawo Grimma i prawo Vernera.
4. Język staroangielski: Ludy germańskie w Wielkiej Brytanii. Kontakty z łaciną i językami celtyckimi. Powstanie języka pisanego. Literatura staroangielska. Charakterystyka gramatyczna. Zasady wymowy. Odmiana standardowa. Dialekty.
5. Język średnioangielski: Najazd normański. Pozycja języka angielskiego w nowej rzeczywistości. Wpływy innych języków. Rozwój literatury średnioangielskiej. Zapożyczenia francuskie i łacińskie. Pojawienie się druku. Charakterystyka gramatyczna języka średnioangielskiego (zmiany w dziedzinie fonologii, morfologii, składni i słownictwa). Nowe konwencje ortograficzne. Dialekty regionalne.
6. Język wczesnonowoangielski: Wzrost prestiżu języka angielskiego w XVI/XVII w. Rozwój słownictwa. Tendencje normatywne (ortoepiści, gramatycy, standaryzacja języka pisanego). Rozwój literatury angielskiej. Początki ekspansji geograficznej języka angielskiego. „Wielka przesuwka samogłoskowa". Ważniejsze zmiany fonetyczne i morfologiczne po roku 1500. Pierwsze dzieła leksykograficzne.
7. Późnonowoangielski: Dalsze rozprzestrzenianie się języka
angielskiego. Początki gramatyki opisowej. Kolonizacja i rewolucja przemysłowa. The Oxford English Dictionary i dalszy rozwój leksykografii. Rozwój nauki, neologizmy i zapożyczenia.
8. Kształtowanie się amerykańskiej odmiany języka. Amerykanizmy. Dialekty. Rola Webstera i znaczenie leksykografii.
9. Dialekty współczesne w Wielkiej Brytanii Odmiany terytorialne angielszczyzny - język angielski w Ameryce, Australii, Nowej Zelandii i Płd; Afryce.
10. Obecny kształt języka angielskiego na świecie. Lingua franca i jej znaczenie.
11. Odmiany specjalistyczne języka angielskiego.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza:
Po zakończeniu przedmiotu student:
- ma pogłębioną wiedzę dotyczącą pochodzenia języka angielskiego oraz jego cech charakterystycznych w zakresie wymowy, morfologii, składni i słownictwa (K_W01);
- ma zaawansowaną, uporządkowaną chronologicznie i tematycznie wiedzę o historii jezyka angielskiego (K_W03);
- rozumie relacje i zależności pomiędzy przeszłością a teraźniejszością oraz ich wpływ na świadomość i tożsamość współczesnych ludzi posługujących się językiem angielskim (K_W04);
- ma pogłębioną wiedzę o źródłach informacji w tym wiedzę o historycznej zmienności znaczeń języka i rozumie ich przydatność w badaniach lingwistycznych (K_W09);
- ma świadomość kompleksowej natury języka oraz jego złożoności (K_W09).
Umiejętności:
Student potrafi:
- wskazać najważniejsze źródła pisane języka angielskiego (K_U05);
- rozpoznać okres historyczny, w jakim powstał dany tekst (K_U01);
- przedstawić najważniejsze czynniki jakie wpłynęły na kształt obecnego języka angielskiego (K_U03);
-brać udział w dyskusji dotyczącej zmian językowych (K_U04).
Kompetencje społeczne:
Student potrafi:
- dyskutować w stopniu podstawowym na tematy dotyczące historii jezyka angielskiego pojawiające się w życiu codziennym (K_K03);
- wykorzystać zdobytą wiedzę w procesie nauczania języka angielskiego i wyjasnić pochodzenie podstawowych słów w języku angielskim (K_U04).
Kryteria oceniania
Egzamin w formie ustnej. Egzamin ocenia się na podstawie stopnia opanowania materiału przedmiotowego. Studenci odpowiadają w parach lub małych grupach. Każda osoba dokonuje losowego wyboru dwóch zagadnień obejmujących zrealizowany materiał. Jeden temat dotyczy zjawiska historycznego i jego wpływu na język angielski, a drugi temat dotyczy elementów gramatycznych. Dodatkowo studenci proszeni są o przeczytanie wcześniej poznanego fragmentu tekstu w języku staroangielskim lub średnioangielskim. Odpowiedź liczy się całościowo i wymagane jest 60% poprawnych odpowiedzi do zaliczenia przedmiotu.
Pozostałe oceny wyliczane są w następujący sposób:
Ponad 90%: 5,0
85%-89%: 4,5
80%-84%: 4,0
70%-79%: 3,5
60%-69%: 3,0
Student powinien stawić się na egzaminie. Nieprzystąpienie do egzaminu w pierwszym terminie bez usprawiedliwienia powoduje utratę tego terminu. Student ma prawo do poprawy egzaminu w tej samej formie zgodnie z regulaminem studiów.
Praktyki zawodowe
brak
Literatura
Literatura podstawowa:
1. Fisiak, J. 2005. An outline history of English. Vol. I: External history. 4th ed. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
2. McIntyre, D., 2008, History of English: A Resource Book for Students (Routledge English Language Introductions).
3. Mugglestone, L., 2006, The Oxford History of English, Oxford.
Literatura uzupełniająca:
1. Baker, Peter S. 2003. Introduction to Old English. Oxford: Blackwell.
2. Fisiak, J. 2004. A short grammar of Middle English. 8th ed. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
3. Millward, C.M. 1996. A biography of the English language. 2nd ed. Fort Worth: Harcourt Brace College Publishers.
4. Pyles, T. – Algeo, J. 1982. The origins and development of the English language. 3rd ed. or newer.
5. Reszkiewicz, A. 1971. Synchronic essentials of Old English. Warszawa: PWN.
6. Wełna, Jerzy. 2003. A brief outline of the history of English. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: