Wykład licencjacki:Wybrane zagadnienia z teorii i praktyki przekładu literackiego 3200-L3-0WL-WPL

Celem zajęć jest zapoznanie się z szeregiem zagadnień teoretycznych często pomijanych w standardowych teoriach przekładu oraz z analizą tekstu i podstawowymi technikami jego tłumaczenia w zależności od jego gatunku, jego nacechowania stylistycznego, jego głównego przekazu oraz przekazów drugorzędnych, jego kompozycyjnej struktury itd.
Studenci wykonują analizy tekstów i przekładów, proponują swój własny przekład, komentują cudze i swoje rozwiązania.
Nakład pracy studenta:
Ćwiczenia: 30 godz.
Samodzielne przygotowanie do każdych zajęć: ok. 1 godz. tygodniowo (łącznie: 15 godz.);
Przygotowanie referatu do egzaminu: 10 godz.
Razem: ok. 55 godz.
TREŚCI KSZTAŁCENIA:
TEORIA:
- pojęcie ekwiwalencji w przekładzie; ekwiwalencja dynamiczna; poziomy ekwiwalencji – fonetyczny, leksykalny, składniowy, tekstowy, pragmatyczny;
- wpływ dodatkowych czynników na możliwość lub niemożliwość osiągnięcia ekwiwalencji; językowy obraz świata;
- pogłębienie wiedzy o typach tekstów (gatunkach), ich funkcjach i osobliwościach ich tłumaczenia; „funkcja poetycka” języka i podejście do poezji w pracach R. Jakobsona;
- analiza tekstu źródłowego (celu, odbiorcy, intencji autora);
- kompozycja tekstu, jej wpływ na tłumaczenie;
- wybór właściwych strategii i technik tłumaczeniowych;
ANALIZA
- „Ania z Zielonego Wzgórza” L. Montgomery; problem wyborów leksykalnych; problem oddania struktury składniowej;
- „Kubuś Puchatek” w przekładzie I. Tuwim: problem odtworzenia stylu osobistego wypowiedzi; problem wyborów leksykalnych; problem wewnętrznej spójności tekstu;
- „Kamyk” Z. Herberta; wyrazy i konstrukcje składniowe odzwierciedlające polską mentalność, ich oddanie w języku angielskim;
- wiersz W. Szymborskiej pt. „Kot w pustym mieszkaniu”; trudności przekładu na język angielski; agentywność bohatera, jej oddanie w przekładzie; problem konstrukcji bezosobowych;
- wiersze B. Leśmiana: ich najważniejsze cechy wyróżniające, oddanie tych cech w przekładzie angielskim.

FORMY PRACY: Wykład, dyskusja, krótkie odczyty wygłaszane przez studentów
- analizy istniejących przekładów tekstów;
- częściowe przekłady tekstów literackich oraz ich omówienie zakończone próbą uzyskania optymalnego rozwiązania.

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Tryb prowadzenia

w sali

Założenia (opisowo)

Znajomość języka polskiego (A) na poziomie C2, a angielskiego przynajmniej na poziomie B2. Student potrafi korzystać ze źródeł, słowników i korpusów, identyfikuje najważniejsze cechy tekstu pisemnego i problemy jego tłumaczenia.

Koordynatorzy przedmiotu

Gennadiy Zeldovych

Efekty kształcenia

Po ukończeniu zajęć student:
WIEDZA:
- nabywa wrażliwość na specyficzne środki stylistyczne;
- zna odpowiednie strategie i techniki tłumaczenia.
UMIEJĘTNOŚCI:
- właściwie kwalifikuje rodzaj tekstu;
- umie analizować tekst pod względem jego stylu, przekazów, środków służących do ich stworzenia;
- umie analizować przekład tekstu i ocenić, na ile zostały zachowane jego cechy dominujące;

KOMPETENCJE SPOŁECZNE:
- potrafi pracować samodzielnie oraz w zespole;
- zna wymagania stawiane tłumaczowi literatury pięknej.

Kryteria oceniania

Kurs kończy się egzaminem
Podtsawą oceny jest referat dotyczący wybranego zagadnienia z teorii lub praktyki przekłądu literackiego (około 12 stron)

Kryteria oceny referatu:

99%-100% - 5!
98%-91% - 5
90%-86% - 4,5
85%-76% - 4
75%-71% - 3,5
70%-60% - 3
poniżej - 2 (nzal)

Obecność studenta. Wymagania są ustalane na zajęciach

Literatura

Zajęcia obejmują bardzo szeroki krąg zagadnień, z tego względu żadna konkretna literatura nie jest obowiązkowa. Student wybiera źródła zgodnie z tematem swojego referatu

WYBRANA LITERATURA DOTYCZĄCA OGÓLNYCH PROBLEMÓW TRANSLATORYKI ORAZ STRUKTURY TEKSTU ARTYSTYCZNEGO

- Balcerzan E. (red.) 1984 Wielojęzyczność literatury i problemy przekładu artystycznego Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
- Fast P. 1995 Klasyczność i awangardowość w przekładzie. Katowice: Śląsk.
- Fast P. (red.) 1993 Przekład artystyczny. Strategie translatorskie. Seria "Studia o Przekładzie". T. 5, Katowice: UŚ.
- Hejwowski K. 2005 Kulturowe i językowe źródła nieprzekładalności. Olecko: Wszechnica Mazurska.
- Hejwowski K. 2018 Kognitywno-komunikatywna teoria przekładu. Warszawa: PWN.
- Jacobson R. 1960 Linguistics and Poetics. T. Sebeok (ed.). Style in Language. Cambridge MA: MIT Press. 350-377.
- Kubińska O. (red.), Kubiński W. (red.) 2004 Przekładając nieprzekładalne. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
- Lipiński K. 2004 Mity przekładoznawstwa. Kraków: Egis.
- Maliszewski J. (red.) 2003 Wybrane Aspekty Przekładu Literackiego i Specjalistycznego. Tłumaczenie – Przekład – Komunikacja. Częstochowa: Wyd. WZ P. Cz.
- Soliński W. 1987 Przekład artystyczny a kultura literacka. Komunikacja i metakomunikacja literacka. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
- Urbanek D. 1996 Element kulturowy znaczenia wyrazu w aspekcie translatorycznym. Problemy komunikacji interkulturowej. Jedna Europa – wiele języków i wiele kultur (red. F. Grucza i K. Chomicz-Jung). Warszawa: Wydawnictwo UW.
- Галь Н. 2012. Слово живое и мертвое. Москва: Время.
- Комиссаров В. 1990. Теория перевода. Москва: Высшая школа.
- Любимов Н. 1988. Несгораемые слова. Москва: Художественная литература.
- Чуковский К. 2001. Высокое искусство. В: Собрание сочинений в 15 тт. Т. 3. Москва: Терра.

LITERATURA DOTYCZĄCZA PRZEWAŻNIE LINGWISTYCZNYCH ASPEKTÓW ANALIZY TEKSTU LITERACKIEGO:

- Arnold J.E. Reference Form and Discourse Patterns. Dissertation. Stanford, 1998.
- Asher N., Denis P. Names and Pops and Discourse Structure // Sidner C., Harpur J., Benz A., Kühnlein P. (eds.). Constraints on Discourse. Maynooth, 2006. P. 11-18.
- Asher N., Lascarides A. Logics of Conversation. Cambridge, 2003.
- Bolinger D. Pronouns in discourse // Givón T. (ed.). Discourse and Syntax. Syntax and Semantics. Vol. 12. N.Y., etc., 1979. P. 289-309.
- Chafe W. Discourse, Consciousness, and Time: The Flow and Displacement of Consciousness in Speaking and Writing. Chicago, 1994.
- Cohn D. Transparent Minds: Narrative Modes for Presenting Consciousness in Fiction. Princeton, 1978.
- Erteschik-Shir N. Information Structure. Oxford, 2007.
- Fleischman S. Tense and Narrativity: From Medieval Performance to Modern Fiction. Austin, 1990.
- Hopper P. Aspect and foregrounding in discourse // Givón T. (ed.). Discourse and Syntax. Syntax and Semantics. Vol. 12. N.Y., etc., 1979. P. 213-241.
- Hopper P., Thompson S. Transitivity in grammar and discourse // Language. 1980. Vol. 56. № 2. P. 251-299.
- Hopper P., Thompson S. (eds.). Studies in Transitivity. Syntax and Semantics. Vol. 15. N.Y., etc., 1982.
- Jasinskaja E. Pragmatics and Prosody of Implicit Discourse Relations, Dissertation, Tübingen, 2009.
- Prince E. Toward a taxonomy of given-new information // Cole P. (ed.). Radical Pragmatics. N.Y., 1981. P. 223-256.
- Shen Y. On importance hierarchy and evaluation devices in narrative texts // Poetics Today. N 6/4. P. 681-698.
- Shen Y. Foregrounding in poetic discourse: between deviation and cognitive constraints // Language and Literature. 2007. Vol. 16, N 2. P. 169-181.
- Shen Y., Biberman E. A story told by a picture // Image & Narrative. 2010. Vol. 11. N 2. P. 177-197.
- Talmy L. Attention phenomena // Geeraerts D., Cuyckens H. (eds.). The Oxford Handbook of Cognitive Linguistics. Oxford, 2010. P. 264-293.
- Wolf F., Gibson E. Representing discourse coherence: A corpus-based analysis // Computational linguistics. 2005. Vol. 31. N. 2. P. 249-287.
- Yokoyama O. Discourse and word order. Amsterdam, 1986.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3200-L3-0WL-WPL w USOSweb