Przedmiot fakultatywny:Gramatyka mimiczna w PJM 3200-L2-PF-GM-PJM
Kurs gramatyki mimicznej w PJM obejmować będzie kilka modułów tematycznych:
Moduł wprowadzający: Wprowadzenie do zagadnień pantomimy i mimiki
Moduł A. Sygnały niemanualne a fonologia polskiego języka migowego
Moduł B. Markery niemanualne jako składniki gramatyczne a morfologia symultaniczna
Moduł C. Funkcje syntaktyczne sygnałów niemanualnych w tworzeniu różnego rodzaju zdań
Moduł podsumowujący: Czego jeszcze nie wiemy o gramatyce mimicznej?
Moduł wprowadzający:
1. Pantomima/mimika jako wspomagająca forma komunikacji
2. Niewerbalne zachowania komunikacji a niemanualne komponenty językowe
3. Afektywna i językowa funkcja sygnałów niemanualnych w języku migowym
Moduł A:
1. Reprezentacja cech sygnałów niemanualnych w polskim języku migowym
2. Artykulacja znaków wielomodalnych z użyciem komponentów niemanualnych
3. Funkcja gestów ustnych (mouth gesture) i wargowych (mouthings) a echolalia (Echo phonology)
4. Użycie znaków niemanualnych na poziomie leksykalnym
Moduł B:
1. Przymiotnikowa funkcja markerów niemanualnych
2. Okoliczniki wyrażane za pomocą ruchów twarzy (adverbial facial behaviour)
3. Niemanualne komponenty negacji jako afiksy symultaniczne
4. Gramatyka oczu a użycie czasowników kierunkowych/predykatów klasyfikatorowych
Moduł C:
1. Sygnały niemanualne a tworzenie zdań pojedynczych
2. Sygnały niemanualne a tworzenie zdań złożonych
3. Mruganie oczami do tworzenia granic składniowych
4. Rola sygnałów niemanualnych w procesie dyskursu
5. Od gestów mimicznych do gramatyki twarzy: gramatykalizacja na poziomie niemanualności
Moduł podsumowujący:
1. Omówienie możliwych kierunków przyszłych badań
2. Czy występują warianty komponentów niemanualnych pod kątem czynników społecznych?
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Efekty uczenia się:
Po ukończeniu całości kursu student:
WIEDZA:
- posiada lingwistyczną wiedzę o sygnałach niemanualnych, a także rozumie dobrze fonologiczną, leksykalną, gramatyczną i prozodyczną rolę tych komponentów w języku migowym;
- zna podstawowe pojęcia gramatyki mimicznej języka migowego oraz podstawy terminologii gramatycznej dotyczącej sygnałów niemanualnych;
- ma uporządkowaną wiedzę ogólną na temat językoznawstwa;
- posiada usystematyzowaną wiedzę z zakresu gramatyki mimicznej języka migowego.
UMIEJĘTNOŚCI:
- potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać autentyczne wypowiedzi migowe bogate w sygnały niemanualne z Internetu oraz rozwijać umiejętności profesjonalne w zakresie językoznawstwa stosowanego;
- umiejętnie wykorzystuje podstawową wiedzę do wyjaśniania poprawności gramatycznej przy użyciu sygnałów niemanualnych w produkcji słów migowych, wyrażeń, zdań;
- prawidłowo przeprowadza prostą analizę intonacyjną/prozodyczną zdania migowego opartą na przyswojonej wiedzy.
- prawidłowo używa sygnałów niemanualnych przy produkcji słów migowych, wypowiedzi zdaniowych.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE:
- ma świadomość, że sygnały niemanualne stanowią istotną część języka migowego;
- przejawia krytyczną postawę wobec nieudanego użycia sygnałów niemanualnych w konstrukcjach gramatycznych;
- różnicuje warianty sygnałów niemanualnych pod kątem oficjalności i nieoficjalności;
- jest gotów do współdziałania i pracy w grupie, przyjmując w niej różne role i dbając o przestrzeganie odpowiednich zasad etyki naukowej i zawodowej.
Kryteria oceniania
Ćwiczenia:
Ocena ciągła obejmuje:
-- obecność na zajęciach (dozwolone dwie nieobecności);
-- aktywne uczestnictwo w zajęciach;
-- systematyczne przygotowywanie zadanego materiału;
-- kolokwia pisemne i "migowe".
Próg zaliczeniowy ocenianych prac to 60%. Wszystkie prace śródsemestralne i semestralne, kolokwia, są oceniane według następującej skali procentowej poprawności:
0-59% = ndst, (2.0)
60-67% = dst, (3.0)
68-75% = dst+ (3.5)
76-83% = db, (4.0)
84-91% = db+, (4.5)
92-98% = bdb. (5.0)
99-100%= bdb.! (5.0!)
Zaliczenie przedmiotu
Zaliczenie ocenia się na podstawie stopnia opanowania materiału w teorii i w praktyce.
Zaliczenie oceniane jest według następującej skali:
0-59% = ndst, (2.0)
60-67% = dst, (3.0)
68-75% = dst+ (3.5)
76-83% = db, (4.0)
84-91% = db+, (4.5)
92-98% = bdb. (5.0)
99-100%= bdb.! (5.0!)
Student zobowiązany jest do uczęszczania na wszystkie zajęcia. Dopuszcza się dwie nieusprawiedliwione nieobecności na 30h zajęć kontaktowych w poszczególnym. W przypadku więcej niż dwóch nieusprawiedliwionych nieobecności, student powinien zwrócić się do wykładowcy z prośbą o wyznaczenie formy zaliczenia materiału z zajęć, na których był nieobecny. Nieusprawiedliwiona nieobecność na 50% zajęć (lub więcej) skutkuje oceną niedostateczną z kursu.
W przypadku braku możliwości prowadzenia zajęć w formie stacjonarnej zajęcia będą się odbywać przy użyciu narzędzi komunikacji na odległość, najprawdopodobniej Zoom, Google Meet lub innych zalecanych przez Uniwersytet.
Literatura
Literatura zalecana:
Baker, C., Padden. C. (1978). Focusing on the nonmanual components in American Sign Language. W: P. Siple (red.), Understanding language through sign language research. New York: Academic Press.
Baker-Schenk, Ch. (1985). The Facial Behavior of Deaf Signers: Evidence of a Complex Language. American Annals of the Deaf, 130 (4), 297-304.
Crasborn, O. A. (2006). Nonmanual structures in sign language. W: K. Brown (red.) Encyclopedia of Language & Linguistics, Second Edition, vol. 8. Oxford: Elsevier.
Herrmann, A., Steinbach, M. (2013). Nonmanuals in sign language. John Benjamins Publishing Company (wybrane rozdziały).
Liddell, S (1980). American Sign Language syntax. The Hague, The Netherlands: Mouton (wybrane rozdziały).
Mohr, S. (2014). Mouth Actions in Sign Languages. De Gruyter Mouton - Ishara Press (wybrane rozdziały).
Reilly, J., McIntire, M., Seago, H. (1992). Affective prosody in American Sign Language. Sign Language Studies, 75, 113–128.
Sutton-Spence, R., Woll, B. (1998). The linguistics of British Sign Language - An introduction (wybrane rozdziały).
Tomaszewski, P. Rosik, P. (2007). Sygnały niemanualne a zdania pojedyncze w polskim języku migowym: gramatyka twarzy. Poradnik Językowy, 1, 33-49.
Tomaszewski, P. Rosik, P. (2007). Sygnały niemanualne a zdania złożone w polskim języku migowym: gramatyka twarzy. Poradnik Językowy, 2, 64-80.
Tomaszewski, P.. Farris, M. (2010). Not by the hands alone: Function of non-manual features in Polish Sign Language. W: B. Bokus (ed.), Studies in the psychology of language and communication. Warsaw: Matrix.
Wilbur, R. (2021). Non-manual markers: theoretical and experimental perspectives. W: J. Quer, R. Pfau, A. Herrmann (red.), The routledge handbook of theoretical and experimental sign language research. London and New York: RoutledgeTaylor & Francis Group.
Literatura uzupełniająca:
Bahan, B. (1996). Non-manual realization of agreement in American Sign Language. Dysertacja doktorska. Boston University.
Baker, C. (1977). Regulators and turn-taking in American Sign Language discourse. W: L. Friedman (red.), On the other hand. New perspectives on American Sign Language. New York: Academic Press.
Boyes Braem, P., Sutton-Spence, R. (red.) (2001). The hands are the head of the mouth. The mouth as articulator in sign languages. Hamburg: Signum.
Brentari, D., Falk, J., Giannakidou, A., Herrmann, A., Volk, E., Steinbach, M. (2018). Production and comprehension of prosodic markers in sign language imperatives. Frontiers in Psychology, 9, 228-241.
Corina, D., Bellugi, U., Reilly, J, (1999). Neuropsychological studies of linguistic and affective facial expressions in Deaf signers. Language and Speech, 42, 307–331.
Dachkovsky, S., Sandler, W. (2009). Visual intonation in the prosody of a sign language. Language and Speech, 52 (2-3), 287-314.
Ekman, P. (1993). Facial expression and emotion. American Psychologist, 48, 384–392.
Neidle, C., Kegl, J., MacLaughlin, D., Bahan, B., Lee, R. G. (2000). The syntax of American Sign Language. Functional categories and hierarchical structure. Cambridge: MIT Press.
Wilbur, R. (2000). Phonological and prosodic layering of non-manuals in American Sign Language. W: K. Emmorey, H. Lane (red.), The signs of language revisited. An anthology to honor Ursula Bellugi and Edward Klima. Mahwah, NJ: Erlbaum.
Wilbur, R., Patschke, C. (1999). Syntactic correlates of the brow raise in ASL. Sign Language and Linguistics, 2(1), 3-41.
Sandler, W. , Lillo-Martin, D. (2006). Sign language and linguistic universals. Cambridge: Cambridge University Press.
Tomaszewski, P. (2010). Fonologia wizualna polskiego języka migowego. Warszawa: MATRIX.
Zeshan, U. (2004). Hand, head, and face: Negative constructions in sign languages. Linguistic Typology, 8, 1-58.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: