Nauki społeczne - Wstęp do teorii mediów 3200-L2-NS-WTM
Oto proponowane tematy kolejnych spotkań:
1. Czym jest teoria mediów? Pojęcie medium, środka przekazu, komunikacji, przekaźnika, nośnika, nowego medium. Medium jako forma świadomości. Opis gęsty jako metoda (C. Geertz)
2. Nachylenie komunikacyjne (H. Innis). Przekaźnik jest przekazem. Medium jako przedłużenie człowieka. Media chłodne i media gorące (M. McLuhan)
3. Praktyki kultury oralnej. Słowo magiczne (B. Malinowski). Skuteczność symboliczna (C. Lévy-Strauss). Słowo jarmarczne (M. Bachtin)
4. Nazywanie. Imię. Tabu (G. Frazer). Słowo święte (R. Otto). Psychodynamika oralności (W. J. Ong)
5. Mowa a działanie. Znaczenie jak użycie (B. Malinowski). Gry językowe (L. Wittgenstein). Konstatacje i performatywy (J. Austin). Kontekst. Wysoki i niski kontekst (E. Hall). Dialogowość (M. Bachtin). Antropologia komunikacji: model telegrafu i orkiestry (Y. Winkin)
6. Filologiczne początki: kwestia homerycka i poezja ustna. Styl formularny (M. Parry, A. Lord). Problem literatury ustnej i oralności w literaturze. Literatura i książka (liberatura)
7. Powstanie pisma (Schmandt-Besserat). Krytyka pisma jako prototyp krytyki nowego medium (Platon). Świat ucha i świat oka (M. McLuhan)
8. Grecy i „rewolucja pisma”. Pismo fonetyczne jako narzędzie myślenia (E. Havelock). Alfabetocetnryzm (D. Diringer)
9. Pismo jako technologia i narzędzie myślenia. Wpływ pisma na świadomość (W. J. Ong). Pismo fonetyczne i pismo obrazkowe. Hieroglify, piktogramy, ideogramy, litery, cyfry.
10. Społeczne reperkusje pisma i druku. Logika pisma, słowo magii, słowo Boga, słowo mamony, biurokracja, prawo (J. Goody).
11. Galaktyka Gutenberga (M. McLuhan). Druk a powstanie narodów (B. Anderson).
12. Antropologia obrazu, idolatria, ikonolatria, ikonoklazm. Obraz a ikona. Przekątna liryczna, przekątna dramatyczna (W. Kandinsky). Hiperrealność i symulacrum (J. Baudrillard). Antropologia koloru
13. Ekran. Okno i rama. Zwierciadło. Jaskinia Platona. Camera obscura. Okno Albertiego (A. Friedberg).
14. Różne typy perspektywy. Perspektywa „odwrócona”, perspektywa geometryczna i jej związki z alfabetem. Obraz jako kod kultury (R. Arnheim). Ekran statyczny i ekran dynamiczny (L. Manovich).
15. Fotografia. Fotografia a malarstwo, fotografia analogowa a fotografia cyfrowa, voyeryzm (S. Sontag), studium i punctum (R. Barthes), kadrowanie a kreacja (J. Łotman)
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
1. Student/ka ma podstawową wiedzę o metodologii badań nad mediami i ich powiązaniach z metodami innych dyscyplin humanistycznych (K_W01)
2. Student/ka zna podstawową terminologię teorii mediów (K_W02)
Umiejętności
1. Potrafi zastosować poznane teorie i metody badania mediów do analizowania zjawisk społecznych przy użyciu autentycznych tekstów źródłowych (K_U02)
2. Potrafi przeprowadzić analizę gatunków wypowiedzi w odniesieniu do specyfiki danego medium, potrafi omówić cechy stylistyczne wypowiedzi, zinterpretować ja, a także określić jej kulturową funkcję (K_U03)
Kompetencje
1. Rozumie potrzebę pogłębiania wiedzy o różnych mediach oraz uważnego śledzenia ich ewolucji i skutków społeczno-kulturowych (K_K06)
2. Ma świadomość odpowiedzialności za krytyczne odczytywanie treści zawartych w różnych mediach w odniesieniu do ich specyfiki, odnosi się to również do aktywnego stosowania medium w celach nadania własnego komunikatu (K_K07)
Kryteria oceniania
Obecność 25%, praca semestralna 75%
Literatura
Podręczniki
1. Régis Debray, Wprowadzenie do mediologii, przeł. Alina Kapciak, Warszawa 2010.
2. Tomasz Goban-Klas, Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, radia, telewizji i Internetu, Warszawa-Kraków 1999.
3. Dieter Mersch, Teorie mediów, przeł. Ewa Krauss, Warszawa 2010.
Artykuły, antologie i monografie
1. Siergiej Eisenstein, Wybór pism, przeł. Leo Hochberg i inni, Warszawa 1959.
2. Wiesław Godzic, Telewizja jako kultura, Kraków 2002.
3. Jack Goody, Logika pisma a organizacja społeczeństwa, przeł. Grzegorz Godlewski, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego: Warszawa 2006.
4. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, przeł. Paweł Majewski, Warszawa 2010.
5. Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenia człowieka, przeł. Natalia Szczucka, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 2004.
6. Nowe media w komunikacji społecznej w XX wieku. Antologia, red. Maryla Hopfinger, Warszawa 2002.
7. Walter Ong, Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii, przeł. Józef Japola, Warszawa 2011.
8. Maria Rzepińska, Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego, Warszawa 2015.
9. Denise Schmandt-Besserat, Jak powstało pismo, przeł. Jolanta Kozłowska, Warszawa 2007.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: