Wstęp do translatoryki 3200-L2-0WT
Celem wykładu jest przedstawienie historii przekładu i historii translatoryki jako samodzielnej dyscypliny naukowej, jak również stanu obecnego zawodu tłumacza, różnorodnych aspektów tłumaczenia rozumianego jako proces, językowych i interkulturowych teorii przekładu, głównych typów przekładu (pisemny-ustny-maszynowy), zasad oceny przekładu (przekład jako produkt) oraz etyczny wymiar tłumaczenia. Szczegółowy program obejmuje następujące tematy: historia tłumaczenia i rozwój nauki o tłumaczeniu, dosłowność i dowolność w przekładzie (rys historyczny), językowa i kulturowa przekładalność i nieprzekładalność, rodzaje przekładu z punktu widzenia tekstu wyjściowego, typy ekwiwalencji przekładowej (m.in. Nida, Newmark, House, Koller, Komissarov, Kade), adekwatność, akceptowalność i lojalność w przekładzie, kompetencje i role tłumacza, strategie i techniki tłumaczenia (m.in. Vinay i Darbelnet).
Nakład pracy studenta
- 30 h uczestnictwo w wykładzie
- 15 h lektura wskazanej literatury
- 15 przygotowanie do egzaminu
|
W cyklu 2023Z:
Celem wykładu jest przedstawienie historii przekładu i historii translatoryki jako samodzielnej dyscypliny naukowej, jak również stanu obecnego zawodu tłumacza, różnorodnych aspektów tłumaczenia rozumianego jako proces, językowych i interkulturowych teorii przekładu, głównych typów przekładu (pisemny-ustny-maszynowy), zasad oceny przekładu (przekład jako produkt) oraz etyczny wymiar tłumaczenia. Szczegółowy program obejmuje następujące tematy: historia tłumaczenia i rozwój nauki o tłumaczeniu, dosłowność i dowolność w przekładzie (rys historyczny), językowa i kulturowa przekładalność i nieprzekładalność, rodzaje przekładu z punktu widzenia tekstu wyjściowego, typy ekwiwalencji przekładowej (m.in. Nida, Newmark, House, Koller, Komissarov, Kade), adekwatność, akceptowalność i lojalność w przekładzie, kompetencje i role tłumacza, strategie i techniki tłumaczenia (m.in. Vinay i Darbelnet). Nakład pracy studenta |
W cyklu 2024Z:
Celem wykładu jest przedstawienie historii przekładu i historii translatoryki jako samodzielnej dyscypliny naukowej, jak również stanu obecnego zawodu tłumacza, różnorodnych aspektów tłumaczenia rozumianego jako proces, językowych i interkulturowych teorii przekładu, głównych typów przekładu (pisemny-ustny-maszynowy), zasad oceny przekładu (przekład jako produkt) oraz etyczny wymiar tłumaczenia. Szczegółowy program obejmuje następujące tematy: historia tłumaczenia i rozwój nauki o tłumaczeniu, dosłowność i dowolność w przekładzie (rys historyczny), językowa i kulturowa przekładalność i nieprzekładalność, rodzaje przekładu z punktu widzenia tekstu wyjściowego, typy ekwiwalencji przekładowej (m.in. Nida, Newmark, House, Koller, Komissarov, Kade), adekwatność, akceptowalność i lojalność w przekładzie, kompetencje i role tłumacza, strategie i techniki tłumaczenia (m.in. Vinay i Darbelnet). Nakład pracy studenta |
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA
Po ukończeniu kursu student:
- zna strukturę języka jako systemu, ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu nauk z zakresu językoznawstwa (ogólnego oraz stosowanego) oraz o miejscu translatoryki w systemie nauk, a także rozumie ich specyfikę przedmiotową K1_W01;
- zna podstawową terminologię z zakresu językoznawstwa (ogólnego oraz stosowanego) oraz translatoryki, K1_W02;
- zna w zaawansowanym stopniu etapy rozwoju językoznawstwa, jak również etapy rozwoju translatoryki jako dziedzin wiedzy w ujęciu historycznym, rozumie kompleksową naturę języka oraz jego złożoność i historyczną zmienność K1_W03;
- zna i rozumie specyfikę współczesnych paradygmatów językoznawstwa (ogólnego oraz stosowanego), a przede wszystkim translatoryki, ma uporządkowaną wiedzę ogólną w zakresie teorii i metodologii z zakresu językoznawstwa oraz translatoryki K1_W05;
- zna i rozumie powiązania translatoryki z innymi dziedzinami nauki i dyscyplinami naukowymi K1_W06;
- zna i rozumie różnice kulturowe będące istotnym czynnikiem kształtowania się społeczeństw wielokulturowych we współczesnym świecie, zna w ogólnym zarysie realia społeczno-ekonomiczne i prawne w obszarach związanych ze studiowanymi językami K1_W11;
- zna i rozumie zasady etyki zawodowej K1_W13;
- zna normy, procedury i dobre praktyki stosowane w obszarze działalności zawodowej K1_W15.
UMIEJĘTNOŚCI
Po ukończeniu kursu student:
- posiada elementarne umiejętności badawcze, potrafi formułować problemy badawcze oraz potrafi używać narzędzi badawczych w translatoryce; potrafi odpowiednio dobrać metody pozwalające na rozwiązywanie problemów w obrębie translatoryki K1_U02;
- posiada umiejętność argumentowania z wykorzystaniem poglądów innych autorów oraz samodzielnego formułowania wniosków w formie ustnej i pisemnej w języku polskim oraz w dwóch studiowanych językach obcych,K1_U04;
- potrafi odpowiednio zastosować wiedzę teoretyczną z zakresu studiowanych translatoryki w typowych sytuacjach profesjonalnych, w tym w projektach zespołowych, również w projektach o charakterze interdyscyplinarnym K1_U10.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
Po zakończeniu kursu student:
- jest gotów do adekwatnego identyfikowania i rozstrzygania dylematów komunikacji międzyjęzykowej, szczególnie dylematów tłumaczeniowych, spowodowanych asymetrią systemów językowych i różnicami kulturowymi, przestrzegając wzorców zachowań etycznych i zasięgając opinii ekspertów K1_K01;
- jest gotów do krytycznej oceny własnego stanu wiedzy w zakresie translatoryki, docenia znaczenie argumentacji merytorycznej w rozwiązywaniu problemów badawczych oraz praktycznych (w sytuacjach zawodowych) K1_K02.
Efekty specjalnościowe: S_W14; S_W15, S_U12, S_U14, S_K08, S_K09. To znaczy:
- zna podstawową terminologię dotyczącą teorii przekładu i metod translatorskich
- ma uporządkowaną wiedzę teoretyczną o procesie tłumaczenia, w tym tłumaczenia specjalistycznego, jego rodzajach i specyfice, zna podstawowe techniki przekładowe
- posiada podstawowe umiejętności badawcze w zakresie lingwistyki tekstu; rozpoznaje strukturę tekstu oraz jego sytuacyjne i kulturowe uwarunkowania, potrafi dokonać wielopoziomowej analizy tekstu o średnim stopniu terminologizacji
- potrafi posługiwać się oraz właściwie zastosować (ogólne i szczegółowe) strategie i techniki przekładowe w tłumaczeniu specjalistycznym pisemnym i ustnym z języków B i C na język polski (i odwrotnie), oraz z języka B na C (i odwrotnie)
- rozumie potrzebę doskonalenia warsztatu tłumacza przez całe życie
- prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu tłumacza pisemnego i ustnego.
Kryteria oceniania
- aktywny udział w wykładach
- egzamin pisemny lub egzamin ustny (zależnie od prowadzącego)
- nieobecności - dopuszczalne dwie nieobecności (w przypadku przekroczenia dopuszczalnego limitu dwóch nieobecności student powinien zwrócić się do wykładowcy z prośbą o wyznaczenie formy zaliczenia materiału z zajęć; jeśli nieobecności jest więcej niż 50%, stanowi to podstawę do niezaliczenia przedmiotu w świetle Regulaminu Studiów).
Skala ocen:
99%-100% - 5!
98%-91% - 5
90%-86% - 4,5
85%-76% - 4
75%-71% - 3,5
70%-60% - 3
poniżej - 2 (nzal)
Nakład pracy studenta
- 30 h uczestnictwo w wykładzie
- 15 h lektura wskazanej literatury
- 15 przygotowanie do egzaminu
Literatura
Baker M. (ed.). 1998. Routlegde Encyclopedia of Translation Studies. London/New York: Routledge.
Bukowski P., Heydel M. (red.). 2009. Współczesne teorie przekładu. Antologia, Kraków: Wyd. Znak.
Catford J.C. 1965. A Linguistic Theory of Translation, London, 1965
Dąmbska-Prokop U. (red.) 2000. Mała encyklopedia przekładoznawstwa. Częstochowa: Educator.
Delisle J., Lee-Jahnke H., Cormier M. 1999. Terminologie de la traduction. Amsterdam/Philadelphia : J. Benjamins Publishing.
Hejwowski K.2004. Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu. Warszawa: PWN.
Hejwowski K. 2015. Iluzja przekładu. Katowice: Śląsk
Kielar B.Z. 2003. Zarys translatoryki. Warszawa: KJS
Legeżyńska A. 1986. Tłumacz i jego kompetencje autorskie, Warszawa.
Lewicki R. 2000. Obcość w odbiorze przekładu, Lublin.
Lukszyn J. (red.) 1998. Tezaurus terminologii translatorycznej. Warszawa: PWN
Munday J. 2001. Introducing Translation Studies. London/New York: Routledge.
Newmark P. 1986. Approaches to Translation, Oxford.
Nida E. 1964. Toward a Science of Translating, Brill, Leiden.
Pisarska A., Tomaszkiewicz T. 1996. Współczesne tendencje przekładoznawcze. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM w Poznaniu.
Płużyczka M., 2015, Tłumaczenie a vista. Rozważania teoretyczne i badania eyetrackingowe, Warszawa.
Pöchhacker F. 2004. Introducing Interpreting Studies. London: Routledge.
Snell-Hornby M., Hönig H.G., Kussmaul P., Schmitt P.A. (Hrsg.) 1998. Handbuch Translation. Tübingen: Stauffenburg.
Steiner G. 2000. Po wieży Babel. Problemy języka i przekładu, tłum. O. i W. Kubińscy, Universitas
Tabakowska E. 2001. Językoznawstwo kognitywne a poetyka przekładu, Kraków: Universitas.
Tomaszkiewicz T. 2006. Przekład audiowizualny, Warszawa, 2006
Tomaszkiewicz T. 2004. Terminologia tłumaczenia. Poznań: Wyd. Naukowe UAM tłumaczenie pracy: Delisle J., Lee-Jahnke H., Cormier M. 1999. Terminologie de la traduction. Amsterdam/Philadelphia : J. Benjamins Publishing).
Tryuk M. 2007. Przekład ustny środowiskowy. Warszawa: PWN.
Tryuk M., 2007. Przekład ustny konferencyjny, Warszawa: PWN.
Urbanek D. 2004. Pęknięte lustro. Tendencje w teorii i praktyce przekładu na tle myśli humanistycznej. Warszawa: Wyd. Trio.
Urbanek D. 2011. Dialektyka przekładu. Warszawa. Wyd. UW
Venuti L. (red.), The Translation Studies Reader, Routledge, London - New York, 2000
Venuti L., The Translator’s Invisibility. A history of translation, London –NY, 1995
Wojtasiewicz O., Wstęp do teorii tłumaczenia, 1957 i nast.
|
W cyklu 2023Z:
Baker M. (ed.). 1998. Routlegde Encyclopedia of Translation Studies. London/New York: Routledge. |
W cyklu 2024Z:
Baker M. (ed.). 1998. Routlegde Encyclopedia of Translation Studies. London/New York: Routledge. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: