Modułowy przedmiot fakultatywny:Psycholingwistyka 3200-L1-MPF-PLG
Zapoznanie studentów z rozwojem, zakresem badań i dokonaniami psycholingwistyki, interdyscyplinarnej dziedziny zajmującej się procesami psychologicznymi związanymi z przetwarzaniem informacji językowych przez człowieka, tj. procesami ich odbioru, rozumienia, interpretacji, wytwarzania i komunikowania, zwłaszcza w odniesieniu do akwizycji i uczenia się języka, oraz ich biologicznymi, neurofizjologicznymi i kulturowo-społecznymi uwarunkowaniami. Program semestralny obejmuję:
a. powstanie i rozwój psycholingwistyki; definicje; zakres badań; metody badań
b. współczesne uwarunkowania psycholingwistyki; powiązania z filozofią, antropologią, socjologią, programowaniem komputerowym, psychiatrią, retoryką i innymi dziedzinami wiedzy;
c. psycholingwistyka a rozwój wybranych teorii językoznawczych (np. teorii transformacyjno-generatywnej, kognitywnej, neurokognitywnej);
d. biologiczne uwarunkowania języka ludzkiego; poglądy na filogenezę języka; porozumiewanie się ludzi a porozumiewanie się zwierząt;
e. neurofizjologiczne podstawy językowego funkcjonowania człowieka; metody badań neurofizjologicznych; teorie lokalizacyjne i przetwarzania rozproszonego;
f. kulturowo-społeczne uwarunkowania językowego funkcjonowania człowieka; hipoteza relatywizmu językowego;
g. percepcja mowy; aspekty fizyczne, fizjologiczne, neurologiczne, sensoryczne, poznawcze i afektywne percepcji; czynniki wyznaczające spostrzeganie: uwaga, stałość, motywacja, organizacja, nastawienie, uczenie się;
h. produkcja mowy; wytwarzanie dźwięków mowy; modele produkowania mowy;
i. rozwój języka w ontogenezie; uniwersalne fazy akwizycji języka; rozwój kompetencji językowej i kompetencji komunikacyjnej; kompetencja komunikacyjna a dyskurs;
j. indywidualne różnice w akwizycji języka; zaburzenia w akwizycji języka: fonologiczne, gramatyczne, pragmatyczne;
k. bilingwizm; rodzaje bilingwizmu; podstawowe czynniki warunkujące rodzaj bilingwizmu;
l. uczenie się języka drugiego/obcego; czynniki wpływające na proces uczenia się języka drugiego/obcego; porównanie akwizycji języka pierwszego i drugiego z uczeniem się języka drugiego/obcego;
m. komunikacja werbalna i niewerbalna; cechy uniwersalne i kulturowo specyficzne; społeczne i indywidualne cechy komunikacji werbalnej i niewerbalnej; kłamstwo; komunikacja intra- a interkulturowa;
n. język a tożsamość w odniesieniu do dwu-/wielojęzyczności;
Wymagania dotyczące zaliczenia: aktywny udział w zajęciach, egzamin ustny
|
W cyklu 2025L:
Kurs ten stanowi pogłębione wprowadzenie do psycholingwistyki — interdyscyplinarnej dziedziny badającej psychologiczne, poznawcze i neurobiologiczne podstawy ludzkiego języka. Studenci będą analizować mechanizmy, dzięki którym ludzie produkują i odbierają mowę, mentalnie reprezentują i przywołują słowa, konstruują i interpretują zdania w czasie rzeczywistym oraz zarządzają wieloma językami w ramach jednego systemu poznawczego. Szczególny nacisk zostanie położony na architekturę neuronalną wspierającą język, metody badawcze stosowane w analizie przetwarzania języka (w tym eksperymenty behawioralne, eyetracking i neuroobrazowanie) oraz na to, w jaki sposób zaburzenia mózgu — takie jak afazja — pogłębiają naszą wiedzę o funkcjonowaniu języka. Czerpiąc z dorobku psychologii, językoznawstwa, neuronauki i kognitywistyki, kurs ten umożliwia studentom uzyskanie całościowego zrozumienia, w jaki sposób język jest przetwarzany, reprezentowany i kontrolowany w ludzkim umyśle i mózgu. |
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Ogólnie: obowiązkowe | W cyklu 2025L: fakultatywne |
Efekty kształcenia
Student:
- ma wiedzę na temat rozwoju, zakresu badań i dokonań psycholingwistyki jako dziedziny interdyscyplinarnej
- zna i rozumie procesy psychologiczne związane z przetwarzaniem informacji językowych przez człowieka, tj. procesy ich odbioru, rozumienia, interpretacji, wytwarzania i komunikowania, zwłaszcza w odniesieniu do akwizycji i uczenia się języka,
- zna i rozumie ich uwarunkowania biologiczne, neurofizjologiczne i kulturowo-społeczne
Kryteria oceniania
• Egzamin śródsemestralny – 45%
• Egzamin końcowy – 45%
• Udział w zajęciach – 10%
• zajęcia interaktywne ( pytania do studentów, pytania studentów, krótkie
dyskusje
• prezentacje interaktywne
• wideo z eksperymentów (neuroobrazowanie, okulografia)
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
Field, John (2004) PSYCHOLINGUISTICS: THE KEY CONCEPTS. Routledge: London (if available)
Paradis, Michael (2004) A NEUROLINGUISTIC THEORY OF BILINGUALISM. John Benjamins Publishing Company: Amsterdam/Philadelphia
Matthew J. Traxler, Introduction to Psycholinguistics, 2023, John Wiley &
Sons
Eva M. Fernández, Helen Smith Cairns (Eds): The Handbook of
Psycholinguistics, 2018 John Wiley & Sons, Inc.
|
W cyklu 2025L:
• Matthew J. Traxler, Introduction to Psycholinguistics, 2023, John Wiley & • Eva M. Fernández, Helen Smith Cairns (Eds): The Handbook of |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: