Ludowe tradycje wokalne na pograniczu wschodnim (polsko-litewsko-białoruskim) 3106-LTW-OG

Kurs ma charakter warsztatowy i jest adresowany do wszystkich zainteresowanych tradycyjną kulturą muzyczną. Podstawą do omówienia technik i stylów wokalnych wschodniego pasa przygranicznego będą stanowiły etnomuzykologiczne opracowania i artykuły, a także obszerna kolekcja nagrań dźwiękowych z terenów Suwalszczyzny, Podlasia, Poniemnia i Polesia.
Każde spotkanie będzie składało się z części teoretycznej oraz praktycznej. Każdy/a uczestnik/czka będzie miał/a możliwość przygotować, a następnie wykonać (zespołowo i/lub solowo) trzy wybrane pieśni.

Tematy zajęć:
1. Pogranicze - typologia i rodzaje. Wieloznaczność pogranicza. Wschodnie pogranicza: polsko-litewskie; polsko-białoruskie; polsko-ukraińskie. Zjawiska muzyczne na pograniczu wschodnim.
2. Suwalszczyzna - region etnograficzno-muzyczny. Historia badań nad muzyką tradycyjną Suwalszyzny. Wokalne tradycje cyklu obrzędowego.
3. Podlasie - region historyczny i etnograficzno-muzyczny. Wokalne tradycje cyklu obrzędowego. Przykłady solowej ekspresji muzycznej.
4. Poniemnie - uwarunkowania historyczno-kulturowe oraz wpływ na badania nad folklorem regionu. Repertuar pamiętany vs repertuar praktykowany. Powszechny repertuar tradycyjny.
5 Polesie - historia i podział etnograficzno-muzyczny. Makro- i mikroregiony. Rodzaje wielogłosowości. Obrzędowość rodzinna vs liryczne pieśni powszechne.
6. Głos jako narzędzie komunikacji. Podstawy emisji głosu przydatne do wykonania tradycyjnych pieśni. Metoda aktywnego słuchania. Techniki umuzykalniające.
7. Folklor muzyczny - wiedza ludu vs skodyfikowane opracowania. Ludowe tradycje muzyczne – terminy, zagadnienia, typologie. Przemiana roli i znaczenia tradycji muzycznych.
8. Współczesne wykonawstwo muzyki ludowej - panorama zjawisk, kierunki, tendencje. Współczesne odmiany i formy wykorzystywania folkloru muzycznego.

Rodzaj przedmiotu

fakultatywne
ogólnouniwersyteckie

Koordynatorzy przedmiotu

Anastasiya Niakrasava

Efekty kształcenia

Po zakończeniu kursu uczestnik:

- zna podstawowe formy i gatunki muzyki tradycyjnej na
wschodnim pograniczu (polsko-litewskim, polsko-
białoruskim, polsko-ukraińskim)
- zna podstawy „dobrej” emisji głosu oraz potrafi
zastosować wybrane techniki wykonawcze w swojej
praktyce wokalnej,
- wymienia charakterystyczne dla poszczególnych regionów
etnograficzno-muzycznych cechy folkloru muzycznego
- potrafi wskazać różnice i podobieństwa elementów kultury
śpiewaczej pogranicza wschodniego,
- panuje nad formą pieśni w trakcie wykonania,
- potrafi wykonać wybrane gatunki pieśni i zaprezentować
wybrany styl, jak najdokładniej odwzorowując brzmienie,
dialekt,
- ma świadomość zmienności historycznej form i gatunków muzyki tradycyjnej.

Kryteria oceniania

- Obecność oraz aktywny udział w zajęciach (dopuszczalna jest 1 nieobecność);
- Systematyczne przygotowywanie zadań domowych;
- Przygotowanie oraz wykonanie trzech pieśni (solowo i/lub zespołowo).

Literatura

 Bielawski, Ludwik (red.), Podlasie. Część I. Teksty
pieśni obrzędowych. Warszawa 2012, s. 7–93.
 Bielawski, Ludwik (red.), Podlasie. Część II. Teksty
pieśni powszechnych. Warszawa 2012, s. 24–47.
 Ciecierska-Zajdel, B., Trening głosu. 2. wyd. Warszawa
2020.
 Engelking, A., Golachowska, E., Zielińska, A. (red.),
Tożsamość – Język – Rodzina. Z badań na pograniczu
słowiańsko-bałtyckim. Warszawa 2008, s. 10–24.
 Grozdew-Kołacińska, Weronika, Barwa głosu jako
kryterium konstruowania koncepcji stylu – do badań
nad ludowym śpiewem tradycyjnym w Polsce. W:
Etnomuzykologia na przełomie tysiącleci: historia,
teoria, metodologia / Etnomuzykolohiya na zlami
tycyacholit’: istoriya, teoriya, metodolohiya. Red.
Zbigniew Przerembski. Wrocław–Lwów 2015, s.
31–44.
 Juzala, Gustaw, Semiotyka folkloru muzycznego
pograniczy polsko-litewskich. Kraków 2007 (wybrane
fragmenty).
 Pokropek, Marian, Ludowe tradycje Suwalszczyzny.
Suwałki 2010, s. 275–286.
 Tadić, Branko, Metody wspomagające zapamiętywanie
melodii. W: Śpiew tradycyjny — modele edukacji.
Doświadczenia polskie i serbskie. Red. Weronika
Grozdew-Kołacińska, Bartłomiej Drozd. Lublin 2027.
 Tarasiewicz, Bogumiła, Mówię i śpiewam świadomie.
Podręcznik do nauki emisji głosu. 2014.
 Tradycyjnaja mastackaja kultura biełarusaŭ. Tom 3.
Hrodzienskaje Paniamońnie. Kniha 1, Minsk 2006.
 Tradycyjnaja mastackaja kultura biełarusaŭ. Tom 4.
Bresckae Paliessie., Minsk 2008 (wybrane fragmenty).

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3106-LTW-OG w USOSweb