Etnomuzykologia 1 3106-1ET1-W

Etnomuzykologia i muzyka ludowa Europy
Zadaniem wykładu jest przedstawienie podstawowych pojęć i definicji; określone zostają przedmiot, cel i metody badania. Omawiana jest relacja etnomuzykologii do innych dyscyplin - historii muzyki, refleksji o sztuce i estetyki, nauk społecznych. Przedstawiana jest historia kształtowania się dyscypliny oraz współczesna literatura muzykologiczna (A. Merriam, J. Blacking, B. Nettl, S. Feld, W. Suppan, W. Wiora, E. Aleksejew, K. Malm, L. Bielawski i in.). Problematyka etnomuzykologii powiązana będzie z przeglądem muzyki etniczno-ludowej krajów europejskich. Omawiane są: historia badań, monografie porównawcze, narodowe i regionalne, zróżnicowane według grup językowych i według różnych warstw repertuaru muzycznego, historycznego i współczesnego, począwszy od średniowiecza aż do przeobrażeń w XIX i XX wieku. Przewidziane są następujące tematy: 1. Ujęcia ogólnoeuropejskie w literaturze (etno)muzykologicznej w odniesieniu do pieśni ludowych, instrumentarium, praktyki muzycznej, funkcji muzyki oraz stylów muzycznych determinowanych zróżnicowaniem na grupy językowe.
2. Przegląd kultur muzycznych (tradycyjnych, ludowych, chłopskich, popularnych) pod względem takich właściwości muzycznych i wykonawczych jak: tonalność, melodyka, rytmika, forma, tempo, dynamika, barwa, rejestry, wielogłosowość, zdobnictwo, sygnały. Relacje między jednostką a grupą wykonawców, między różnymi sposobami ekspresji (słowo, rytuał, gest, gra, śpiew, taniec). Problem autonomizacji formy muzycznej i granice wyznaczenia muzyki przez konteksty obrzędowe, kulturowe, społeczne.
3. Instrumenty muzyczne krajów europejskich.
4. Muzyka krajów skandynawskich i niemieckojęzycznych.
5. Muzyka krajów romańskich.
6. Muzyka krajów bałtosłowiańskich.
7. Współczesne przeobrażenia tradycji etniczno-ludowych oraz problemy revival i muzyki folkowej. Idiomy muzyki etniczno-ludowej a style kompozytorskie.

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Założenia (opisowo)

Prezentowana jest wiedza z zakresu etnomuzykologii tj. kultur muzycznych świata oraz tradycyjnych kultur etnicznych Europy, ze szczególnym uwzględnieniem praktyki wykonawczej oraz współczesnych przemian. Przedmiotem zajęć jest charakterystyka muzyki i kultury ludowej poszczególnych części kontynentu europejskiego z uwzględnieniem etnograficznego opisu obrzędowości i analizy cech muzycznych folkloru. Omawiane są również współczesne przemiany kultur tradycyjnych - działania animacyjne oraz ruchy zmierzające do odrodzenia tychże kultur, współczesny przekaz tradycji i jej nowe funkcje.

Efekty kształcenia

Kończąc zajęcia studenci powinni:
- znać podstawowe cechy folkloru muzycznego głównych stref etnomuzykologicznych Europy,
- potrafić opisać omawiane w trakcie zajęć tradycje muzyczne,
- identyfikować główne style muzyki wielogłosowej oraz instrumenty muzyczne.
- sprawnie posługiwać się terminologią muzyczną w zakresie opisu europejskiej muzyki ludowej.

Kryteria oceniania

Podstawą zaliczenia stanowi kolokwium końcowe.

Literatura

D. Frasunkiewicz, Białoruska obrzędowość doroczna, (praca doktorska)
K. Moszyński, Kultura ludowa Słowian, Warszawa 1968.
A. Czekanowska, Ludowe melodie wąskiego zakresu w krajach słowiańskich, Kraków 1972.
J. Sowińska, Przemiany kultury muzycznej Łużyczan, (pr. magisterska) IMUW 1994.
Z. Kodaly, Folk music of Hungary. Budapeszt 1960.
W. Grozdew, U podstaw komunikacji dźwiękowej. Na przykładzie wielogłosowości szopskiej, (pr. magisterska) IMUW 2001.
T. Rice, Dialektyka muzyki i tańca w Bułgarii, w: Taniec, rytuał i muzyka, Warszawa 1997.
M.T. Michalewska, Macedoński obrzęd weselny na przykładzie ceremonii we wsiach Dolny Balvan, Argulica, Kuckovo, (pr. magisterska) IMUW 1989.
B. Bartok, „Serbo-Croation Folk Songs” New York 1951.
M. Kapsa, Wokalny folklor litewski z regionu Puńska, (pr. magisterska) IMUW 1989.
Z.I. Słavjunas, Sutartines. Mnogogołosnye pesni litovskogo naroda, Leningrad 1997.
J. Ling, Folk Music Revival in Sweden, w: „Yearbook for Traditional Music”, vol. 18.
M. Arnberg, J. Unsgaard, Yoik. A presentation of Sami Folk Music, Kristianstad 1997.
A. Kozłowska, Przemiany irlandzkiej tradycji muzycznej, (pr. magisterska) IMUW 1996.
S. Ankenbrand, Fränkische Volkslieder, Münschen 1933.
B. Bachmann-Geiser, Die Volksmusikinstrumente der Schweiz, Leipzig 1981.
S. Bolle-Zemp, Institutionalized Folklore and Helvetic Ideology, w: „Yearbook for Traditional Music”, vol. 22.
H. Strobach, Deutsches Volkslied in Geschichte und Gegenwart, Berlin 1980.
C. Kramer, L.J. Plenckers, Structure of the saeta flamenca, w: „Yearbook for Traditional Music”, vol. 30.
J. Marti, The Sardena as a socio-cultural phenomenon in contemporary Catalonia, w: „Yearbook for Traditional Music”, vol. 26.
S. El-Shawan Castelo-Branco, M. M. Toscano, In search of a lost world: an overview of documentation and research on the traditional music of Portugal, „Yearbook for traditional music” 1988.
B. Muszkalska, Tradycyjna wielogłosowość wokalna w kulturach basenu Morza Śródziemnego, Poznań: Wydawnictwo UAM 1999.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3106-1ET1-W w USOSweb