Wokół I wojny światowej 3105-WIWS-K
Konwersatorium poświęcone jest sztuce i architekturze okresu I
wojny światowej (polskiej i powszechnej), jak również sztuce i
architekturze i kulturze powojennej (nowoczesnej i
współczesnej) w różnoraki sposób tematyzującej Wielką Wojnę.
Podczas zajęć zaprezentowane zostaną rożne historyczne i
krytyczne punkty widzenia na lata 1914–1918, ich miejsce oraz
kulturotwórczą rolę, jaką odegrały. Z jednej więc strony Wielka
Wojna zaprezentowana zostanie jako miejsce i czas, w którym
narodziły się nowoczesne środki wyrazu artystycznego, takie
jak, np., fotomontaż i kolaż. Z drugiej, taka „modernistyczna”
lektura jej kulturowej historii skontrastowana zostanie z
niezwykle zachowawczymi i konserwatywnymi obrazami
wojny, które powstawały w trakcie całego jej trwania i
bezpośrednio po niej. Kolejne wykłady poświęcone zostaną:
- doświadczeniu i pamięci konfliktu w sztuce powszechnej i
kulturze,
- artystom-żołnierzom i artystom-świadkom wojny,
- wizualnej propagandzie wojny,
- wojennej architekturze komemoratywnej,
- nowoczesnym środkom wyrazu charakterystycznym dla frontu
zachodniego i rzekomemu konserwatyzmowi, jaki dominował w
przedstawieniach frontu wschodniego,
- męskiej histerii i traumie, jej wyparciu i ukryciu,
- rozpadowi tradycyjnie pojmowanych wzorcom męskości,
- dwuznacznej roli, jaką lata Wielkiej Wojny odgrywają w
polskiej pamięci kulturowej,
- polskiej sztuce legionowej i jej instytucjonalnemu obiegowi,
- oficjalnym, militarystycznym narracjom i kontrhistoriom
wojennym,
- subwersyjnym obrazom wojny i jej wypartym narracjom,
- losom tytułowych chłopców malowanych w dwudziestoleciu
międzywojennym i w drugiej połowie XX wieku.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
K2_W01; K2_W02; K2_W03; K2_W04; K2_W05; K2_W09;
K2_W10; K_U01; K2_U02; K2_U03; K2_U04; K2_U04;
K2_U05
Studenci i studentki zdobędą szczegółową wiedzę na temat
nieobecnej właściwie w polskiej historii sztuki problematyki dot.
wizualnych aspektów i kulturowej historii I wojny światowej.
Zostaną zapoznani z szeregiem artystycznych wypowiedzi na
temat wojny (polskich i powszechnych) oraz ze społecznym i
kulturowym kontekstem, w jakim powstawały i funkcjonowały
przez ostatnie sto lat.
Kryteria oceniania
Zaliczenie na podstawie pisemnego kolokwium.
Literatura
Art from the First World War 2014. London: Imperial War
Museum.
Crane, David 2013. Empires of the Dead: How One Man’s
Vision Led to the Creation of WWI’s War Graves. London:
William Collins.
Drozdowski, Mateusz 2017. Naczelny Komitet Narodowy
(1914–1918). Polityczne i organizacyjne zaplecze Legionów
Polskich. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze „Historia
Iagellonica”.
Eksteins, Modris 2014. Święto wiosny. Wielka wojna i narodziny
nowego wieku. Tłumaczenie Krystyna Rabińska. Poznań: Zysk i
S-ka.
Fussell, Paul 2013. The Great War and Modern Memory.
Oxford: Oxford University Press.
Goebel, Stefan 2007. The Great War and Medieval Memory:
War, Remembrance and Medievalism in Britain and Germany,
1914–1940. Cambridge: Cambridge University Press 2007.
International Encyclopedia of the First World War.
https://encyclopedia.1914-1918-online.net/article/art. Dostęp:
01.09.2017.
Janion, Maria 1998. Płacz generała. Eseje o wojnie. Warszawa:
Wydawnictwo Sic!.
Jarząbek, Marcin 2017. Legioniści i inni. Pamięć zbiorowa
weteranów I wojny światowej w Polsce i Czechosłowacji okresu
międzywojennego. Kraków: Universitas.
Kaczmarek, Ryszard 2014. Polacy w armii kajzera na frontach
pierwszej wojny światowej. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Milewska, Wacława, Maria Zientara 1999. Sztuka Legionów
Polskich i jej twórcy 1914–1918. Kraków: Fundacja
Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, Księgarnia
Akademicka.
Nash, Paul 1949. Outline: An Autobiography and Other
Writings. London: Faber & Faber.
Nora, Pierre 1989. „Between Memory and History: les lieux de
mémoire”. Representations 1989/26. 7–25.
Pałosz, Jerzy 2012. Śmiercią złączeni. O cmentarzach z I wojny
światowej na terenach Królestwa Polskiego administrowanych
przez Austro-Węgry. Kraków: Libron.
Remer, Jerzy 1916. Legiony w sztuce. Wystawa w Pałacu Sztuk
Pięknych w Krakowie, 1916. Kraków: Centralne Biuro
Wydawnictw N.K.N.
Schneider, Rebecca 2011. Performing Remains: Art and War in
Times of Theatrical Reenactment, London and New York:
Routledge.
Szymański, Wojciech 2018. Zagubiona stracona generacja.
Sztuka polska wobec Wielkiej Wojny jako przeżycia
pokoleniowego, (w:) Wielka Wojna. Łódź: Muzeum Sztuki w
Łodzi. 115-136.
Traba, Robert 2003. „Zapomniana wojna. Wydarzenia lat
1914–1918 w polskiej i niemieckiej pamięci zbiorowej”. W:
Andreas Lawaty, Hubert Orłowski (red.). Polacy i Niemcy.
Historia – kultura – polityka. Poznań: Wydawnictwo
Poznańskie. 58–66.
Winter, Jay 2014. Sites of Memory, Sites of Mourning: The
Great War in European Cultural History. Cambridge:
Cambridge University Press.
Wyganowska, Wanda 1994. Sztuka Legionów Polskich
1914–1918. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: