Teorie i historie architektury w dobie nowożytnej (1400-1600) 3105-TIHA-K
Punktem wyjścia dla zajęć będzie analiza najistotniejszego tekstu z punktu widzenia nowożytnej teorii i praktyki architektonicznej – antycznego dziesięcioksięgu o architekturze Witruwiusza (Marcus Vitruvius Pollio) napisanego c. 20 roku p.n.e. i „odkrytego” ponownie około roku 1415, jako źródło inspiracji dla pokoleń artystów. Przedmiotem kolejnych zajęć będą najwcześniejsze drukowane (z czasem też ilustrowane) wydania Witruwiusza (po łacinie i w językach wernakularnych), a także traktaty architektoniczne utrzymane w konwencji witruwiańskiej (od Albertiego i Serlia po Vignolę i Palladia), oraz pojawiające się w tym czasie publikacje prezentujące nowatorskie podejścia do architektury, jej historii i projektowania (od Filarete do P. de l’Orme i Villalpando). Równie wnikliwej dyskusji zostaną poddane teksty zawierające refleksje dotyczące architektury, ale nienależące do kanonu „traktatów architektonicznych”, m. in. podręczniki architektury dla rzemieślników, wzorniki i publikacje pośrednio odnoszące się do podstaw architektury, jak intrygująca historia o miłości Hypnerotomachia Poliphili. Wszystkie analizowane źródła (teksty i ilustracje) posłużą do ukazania złożonych związków architektury i teorii architektonicznych ze współczesną kulturą we wszystkich jej przejawach, z uwzględnieniem zagadnień klasy, rasy, i płci kulturowej.
Metody prowadzenia zajęć:
wykład z prezentacją multimedialną / wykład konwersatoryjny/ praca z tekstem /
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Studenci zapoznają się na zajęciach z paradygmatami nowożytnej teorii i historii architektury, zdobywając jednocześnie umiejętność analitycznego opisu formy architektonicznej, oraz interpretacji dyskursu teorii architektury, jako aspektu współczesnej kultury europejskiej.
Po ukończeniu kursu
K_W02 – w zaawansowanym stopniu terminologię historyczno-artystyczną dotyczącą dzieł sztuki, w szczególności w zakresie technik, materiałów, funkcji, datowania, warunków przechowywania, sposobów inwentaryzacji
K_W04 – szczegółowe zagadnienia z zakresu historii sztuki w ujęciu chronologicznym, tematycznym i problemowym, w zakresie najważniejszych stylów artystycznych, kierunków, ruchów, tendencji, środowisk, epok historyczno-artystycznych
K_U04 – wykorzystywać posiadaną wiedzę w zakresie rozpoznawania różnych rodzajów obiektów sztuki (pod względem techniki, typologii, chronologii, stylistyki, genezy, atrybucji) oraz przeprowadzenia ich krytycznej analizy i interpretacji z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego i miejsca w procesie historyczno-kulturowym
K_U07 – komunikować się z otoczeniem z wykorzystaniem specjalistycznej terminologii, poglądów różnych badaczy historii sztuki i historii kultury
K_U11 – planować i organizować pracę indywidualną oraz w zespole (także o charakterze interdyscyplinarnym)
K_K01 – krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści, dostępnych poprzez wszystkie kanały wykorzystywane w naukach o sztuce
K_K02 – uznawania znaczenia wiedzy we właściwym określeniu priorytetów służących realizacji zadań, sformułowanych problemowo przez siebie i innych, w tym ekspertów
Kryteria oceniania
Forma zaliczenia:
egzamin pisemny (test) oraz aktywny udział w zajęciach
Literatura
Wybrana bibliografia
Beltramini G. et al., eds, Palladio and Northern Europe. Books, Travellers, Architects, Milan, 1999.
Blunt, A., Philibert de l’Orme, London 1958.
Bonfini, A., La latinizzazione del trattato di architettura di Filarete (1488-1489), Pisa 2000.
Boucher, B., Andrea Palladio: The Architect and his Time, Abbeville Press 1998.
Campbell, J., Pietro Cataneo, Achitetto senese, Norwich 1976.
Carpo, M., Architecture in the Age of Printing: Orality, Writing, Typography & Printed Images In the History of Architectural Theory, Cambridge: MIT Press, 2001.
Carpo, M., “How Do You Imitate a Building That You Have Never Seen? Printed Images, Ancient Models, and Handmade Drawings in Renaissance Architectural Theory”, Zeitschrift für Kunstgeschichte, 64, 2, 2001, p. 223-233.
Caye, P., Le savoir de Palladio. Architecture, metaphysique et politique dans la Venice du Cinquecento, Paris, 1995.
Ciapponi L., “Fra Giocondo da Verona and his edition of Vitruvius,” Journal of the Warburg and Courtauld Institutes, 97, 1984, p.72f.
Colombier, P. du, “Jean Goujon et le Vitruve de 1547 ', Gazette des Beaux Arts, janvier-juin, 1931, s. 155-178.
Fara, G.M., Albrecht Dürer, teoretico dell’architettura. Una storia italiana, Florence 1999.
Fiore, F., “The Trattati on Architecture by Francesco di Giorgio,” in: Paper Palaces, 1997.
Fontana, V., Fra Giovanni Giocondo architetto, 1433-c.1515, Vicenza 1988.
Forssman, E., Palladios Lehrgebäude. Studien über den Zuisammenhang von Architektur…, Stockholm 1965.
Giordano, L., “On Filarete’s Libro Architettonico, in: Paper Palaces, 1997.
Hart, V., Hicks, P. eds., Paper Palaces: The Rise of the Renaissance Architectural Treatise New Haven, 1997.
Hernández, A., Grundzüge einer Ideengeschichte der französischen Architekturtheorie von 1560-1800, Basle 1972.
I dieci libri dell’architettura di M. Vitruvio tradotti e commentati da Daniele Barbaro, 1567. (M. Tafuri wstęp), Milan 1987.
Koch, C., “Albrecht Dürer, Unterricht zur Befestigung, in: Deutsche Architekturtheorie zwischen Gotik und Renaissance, H. Günther ed., Darmstadt 1988.
Kruft, H. W., History of Architectural Theory: From Vitruvius to the Present, Princeton, 1996.
Mussini, M, “La trattatistica di Francesco di Giorgio; un problema critico aperto,” in: Fiore, F., & M. Tafuri eds, Francesco di Giorgio architetto, Milan 1993, s. 359-379.
Pérouse de Montclos, J. M., Philibert de l’Orme. Architecte du Roi, Paris 2000.
Rowland, Ingrid. “The Fra Giocondo Vitruvius at 500 (1511–2011).” Journal of the Society of Architectural Historians 70, no. 3 (2011): 285–89.
Rykwert, J., “Theory as Rhetoric. Leon Battista Alberti in Theory and Practice: in Paper Palaces The Rise of the Renaissance Architectural Treatise V. Hart & P. Hicks red., New Haven 1998.
Schildt-Specker, B., “Hans Blum” in: Deutsche Architekturtheorie zwischen Gotik und Renaissance, H. Günther ed., Darmstadt 1988, s. 140-145.
Stewering, R., “Architectural Representations in the Hypnerotomachia Poliphili (Aldus Manutius, 1499), JSAH, 59, 2000, s. 6-26.
Tafuri, M., “Cesare Cesariano e gli studi vitruviani del Quattrocento, in: Scritti rinascimentali di architettura, A. Bruschi et al., red., Milan 1978, s. 387f.
Tavernor R., Palladio and Palladianism, London 1991.
Tavernor, R., On Alberti and the Art of Building, New Haven 1998.
Thoenes, C., et al., red., Architectural Theory from the Renaissance to the Present, Cologne 2003.
Thomson, D., Jacques et Baptiste Androuet du Cerceau. Recherches sur l’architecture francaise 1545-1590, Paris 1982.
Tigler, P., Die Architekturtheorie des Filarete, Berlin 1963.
Vieten-Kreuels, S., “Wendel Dietterlin” in: Deutsche Architekturtheorie zwischen Gotik und Renaissance, H. Günther ed., Darmstadt 1988.
Westfall, C. W., Architecture, Liberty and Civic Order. Architectural Theories from Vitruvius to Jefferson and Beyond, London, 2015.
Wiebenson, D. et al., Architectural theory and practice from Alberti to Ledoux, Chicago 1982
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: