Sztuka XVIII wieku w Rzeczypospolitej. Źródła, zjawiska i problemy w perspektywie środkowoeuropejskiej 3105-SZWRP-K
Zajęcia poświęcone przeglądowi najważniejszych zagadnień związanych z kluczowym dla nowożytnego rozwoju Rzeczypospolitej XVIII-tego wieku. W miejsce aktywnych tutaj w dwóch poprzednich stuleciach artystów włoskich i niderlandzkich w okresie tym główną rolę odgrywali niemieckojęzyczni przybysze z krajów habsburskich i katolickich dzielnic Rzeszy Niemieckiej, od Wirtembergii i Szwabii na zachodzie po Morawy oraz Górne i Dolne Węgry na wschodzie. Drugą grupę twórców współtworzyli specjaliście sascy i niemieccy na dworze Wettynów: Augusta II Mocnego i Augusta III Sasa, z których część pozostawała dłużej w Warszawie jeszcze za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego. Do najważniejszych omówionych w trakcie zajęć zjawisk i procesów należą: sztuka w orbicie dworu saskiego w Warszawie, recepcja późnobarokowej architektury, malarstwa i rzeźby praskiej (czeskiej), wiedeńskiej (austriackiej) i wrocławskiej (śląskiej) w sztuce Małopolski i Wielkopolski, wpływ sztuki krajów habsburskich w 2. poł. XVIII w. na inicjatywy artystyczne na ziemiach ruskich Korony, rolę grafiki augsburskiej, norymberskiej i południowoeuropejskiej na wzornictwo kompozycji dzieł małej architektury i malarstwa oraz zjawisko środkowoeuropejskiego rokoko-klasycyzmu (tzw. zopfstil) na prowincji artystycznej kraju.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA
K_W01: ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu historii
sztuki w systemie nauk oraz o jej specyfice przedmiotowej i
metodologicznej
K_W02: zna podstawową terminologię historii
K_W03: ma uporządkowaną wiedzę ogólną obejmującą dzieje,
teorię, terminologię i metodologię historii
K_W05: ma podstawową wiedzę o powiązaniach historii sztuki z
innymi dziedzinami nauki
K_W06: ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach
rozwoju i najważniejszych naukowych osiągnięciach aktualnej
historii sztuki
K_W07: zna i rozumie podstawowe metody analizy i
interpretacji obiektów sztuki, stosowane w historycznej i
aktualnej historii sztuki
K_W09: ma świadomość kompleksowej natury języka oraz jego
złożoności i historycznej zmienności jego znaczeń w kontekście
badań z zakresu historii sztuki
UMIEJĘTNOŚCI
K_U01: potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować
i użytkować informacje , wykorzystując różne źródła i sposoby
K_U04: potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami
teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami historii
sztuki w typowych sytuacjach profesjonalnych
K_U05: potrafi rozpoznać różne rodzaje obiektów sztuki oraz
przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z
zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń,
oddziaływania społecznego i miejsca w procesie historyczno-
kulturowym
K_U02: posiada podstawowe umiejętności badawcze,
obejmujące formułowanie i analizę problemów badawczych,
dobór metod i narzędzi badawczych, opracowanie i prezentacje
wyników, pozwalające na rozwiązywanie problemów w zakresie
historii sztuki
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
K_K01: rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie
K_K02: potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji
zadań, określonych przez siebie i innych
Kryteria oceniania
Zaliczenie pisemne: część wizualna i esej do wyboru
Literatura
Barockskulptur in Mittel- und Osteuropa, hg. Konstanty Kalinowski, Poznań 1981.
Hentschel Walter, Die sächsische Baukunst des 18. Jahrhunderts in Polen, t. 1-2, Berlin 1967.
Kalinowski Konstanty, Związki artystyczne Wielkopolski I Śląska w XVII I XVIII wieku, ,,Biuletyn Historii Sztuki”, 53: 1991, nr 3-4, s. 227-236.
Kolbiarz Artur, Wardzyński Michał, Dzieła warsztatu Johanna Albrechta Siegwitza wykonane dla Jezuitów na Śląsku, w Hrabstwie Kłodzkim i Rzeczypospolitej, [w:] Silesia Iesuitica. Kultura i sztuka Zakonu Jezuitów na Śląsku i w Hrabstwie Kłodzkim (1580–1776), red. A. Jezierska i D. Galewski, Wrocław 2012, s. 185-198.
Kowalczyk Jerzy, Główne problemy badań nad architekturą późnobarokową w Koronie i na Litwie, ,,Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, 40: 1995, nr 3-4, s. 175-213.
Kowalczyk Jerzy, Świątynie późnobarokowe na Kresach : kościoły i klasztory w diecezjach na Rusi Koronnej, Warszawa-Przemyśl 2006.
Michalczyk Zbigniew, W lustrzanym odbiciu. Grafika europejska a malarstwo polskie w czasach nowożytnych (ze szczególnym uwzględnieniem późnego baroku), Warszawa 2017.
Sito Jakub, Georg Wilhelm Neunhertz w Rzeczpospolitej, [w:] Willmann i inni. Malarstwo, rysunek i grafika na Śląsku i w krajach ościennych w XVII i XVIII wieku, red. A. Kozieł i B. Lejman, Wrocław 2002, s. 228-238.
Sito Jakub, "Od czasów Augustów szczególniej liczba niemieckich artystów i rzemieślników w Warszawie wzrosła...". O roli nacji niemieckiej w przedsięwzięciach budowlano-artystycznych Warszawy okresu saskiego, [w:] Kultura artystyczna Warszawy XVII-XX w., red A. Pieńkos, Z. Michalczyk, M. Wardzyński, Warszawa 2010, s. 159-171.
Sito Jakub, Wielkie warsztaty rzeźbiarskie Warszawy doby saskiej. Modele kariery – formacja artystyczna – organizacja produkcji, wyd. Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Warszawa 2013.
Sito Jakub, ‘Sculptors from the Court Circles of Augustus II the Strong and Augustus III, Kings of Poland and Electors of Saxony’, [w:] Poland and Artistic Culture of Western Europe 14 th – 20 th Centuries, ed. B. Przybyszewska-Jarmińska, L. Sokół, Warszawa 2014, s. 199-262.
Słownik architektów i budowniczych środowiska warszawskiego XV-XVIII w., red. naukowa Paweł Migasiewicz, Hanna Osiecka-Samsonowicz, Jakub Sito, wyd. Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2016.
Studien zur Europäischen Barock- und Rokokoskulptur, hg. Konstanty Kalinowski, Poznań 1985.
W kręgu sztuki polskiej i grafiki europejskiej, red. Krystyna Moisan-Jabłońska, Warszawa 2011.
Wardzyński Michał, Rzeźbiarze i kamieniarze na usługach polskiej prowincji zakonu Paulinów w epoce nowożytnej, ,,Studia Claromontana”, 27: 2009, s. 567–595.
Wardzyński Michał, Nowe uwagi na temat twórczości rzeźbiarskiej Franza Josepha Mangoldta na Śląsku i w Rzeczypospolitej. Wrocław – Trzebnica – Jawor – Jasna Góra – Kraków-Skałka – Kościelna Wieś – Tyniec, ,,Roczniki Sztuki Śląskiej”, XX: 2011, s. 115–152.
Wardzyński, Michał, ‘Lorenzo Mattiellis stilistische Auswirkung auf die Tätigkeit von Johann Albrecht Siegwitz und Franz Joseph Mangoldt in Schlesien und Polen’, in: Der Bildhauer Lorenzo Mattielli und seine Rolle als Vermittler oberitalienischer Gestaltungsprin¬zipien in der dekorativen Skulptur und Plastik des Spätbarock in Mitteleuropa‚ Wissenschaftliches Kolloquium, 18. bis 20. März 2011, hg. I. Schemper-Sparholz, „Barockberichte”, 61: 2013, s. 105-114.
Wardzyński Michał, Zopf morawski i krakowski na pograniczu małopolsko-górnośląskim. Dzieła Johanna Friedla Starszego, Wojciecha Rojowskiego i Jana Bieńkowskiego vel Bienieckiego w Siewierzu, Mrzygłodzie oraz Pilicy, [w:] Splendor i fantazja. Rzeźba rokokowa w Rzeczypospolitej i na Śląsku, pod red. P. Migasiewicza, Warszawa 2013, s. 315-343.
Witwińska Magdalena, Topografia i kierunki malarstwa ściennego w Polsce około połowy XVIII wieku, ,,Biuletyn Historii Sztuki”, 43: 1981, nr 2, s. 180-202.
Wrabec Jan, Wpływy architektury wielkopolskiej na przygraniczne tereny Dolnego Śląska w XVIII stuleciu, ,,Biuletyn Historii Sztuki”, 53: 1991, nr 3-4, s. 237-248.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: