Paseiści kontra rebelianci. Wątki krytyczne w sztuce współczesnej. 3105-PKR-SP
Od połowy lat 60. XX wieku artyści coraz częściej wychodzą poza obszar autonomicznego pola sztuki: postulują konieczność przenikania się sfer sztuki i życia, przechodzą na pozycje zaangażowane, jawnie artykułują niezgodę na zastaną rzeczywistość i pokładają wiarę w tym, że ich działania są w mocy odnieść realny skutek w świece pozaartystycznym.
Bazując na wybranych tekstach, prześledzimy awangardową genezę takiej postawy artystycznej, spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, czy misyjne ambicje sztuki zawsze kończą się porażką względnie utopią sztuki, której skrajną odmianą jest totalitaryzm, czy formalizm bywa również strategią oporu oraz czy sztuka –poza reagowaniem na zastaną rzeczywistość i wzbogacaniem zbiorowego imaginarium – może generować nowe dyskursy oraz praktyki, które w efekcie stają się narzędziem ogólnokulturowej i społecznej zmiany.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Student / studentka potrafi zrekonstruować genezę omawianego zjawiska, wymienić obszary oraz formy, w jakich się ono manifestuje, uzasadnić je teoretycznie na podstawie omawianych tekstów oraz powiązać z postaciami konkretnych twórców i ich prac. Potrafi spojrzeć na problem w szerszym kontekście społeczno-kulturowym.
Kryteria oceniania
Aktywne uczestnictwo w zajęciach, praca pisemna (esej, recenzja).
Literatura
Greenberg C., Awangarda i kicz, [w:] Obrona modernizmu, Kraków 1996;
Foster H., Powrót realnego [w:] tenże, Powrót realnego. Awangarda u schyłku XX wieku, Kraków 2010;
Foster H., Artysta jako etnograf, [w:] tenże, Powrót realnego. Awangarda u schyłku XX wieku, Kraków 2010;
Foster H., O idei sztuki politycznej, [w:] „Magazyn Sztuki”, 4/1994;
Foster H., Post-krytyczność, [w:] „Teksty Drugie”, 6/2015.
Saltzman L., Awangarda i kicz raz jeszcze. O etyce reprezentacji, [w:] „Literatura na świecie” 1-2/2004, s. 201–215;
Dziamski, Sztuka socjologiczna, czyli krytyczna samoświadomości sztuki, [w:] tenże, Awangarda po awangardzie, Poznań 1995;
Kosuth J., Artist as Anthropologist, [w:] Kosuth J, Lyotard J.F. (red.), Joseph Kosuth. Art After Philosophy and After. Collected Writings, 1966–1990; 1991
Charlesworth S., Declaration of Dependance, [w:] „The Fox”, 1975;
Kosuth J., Teksty publiczne, [w:] Miasto w sztuce – Sztuka miasta, red. E. Rewers, Kraków 2010, s. 355–361.
Kaczmarek J., Joseph Beuys. Od sztuki do społecznej utopii, Poznań 2001;
Joseph Beuys, Teksty, komentarze, wywiady, Warszawa 1990;
Debord G., Wolman Gil J., Przechwytywanie–instrukcja obsługi, [w:] Miasto w sztuce – Sztuka miasta, red. E. Rewers, Kraków 2010, s. 316–325.
Żmijewski A., Drżące ciała. Rozmowy z artystami, Bytom / Kraków, 2006;
Posłaniec, który nas budzi. Z Marcinem Śliwą, edukatorem kulturalnym, rozmawiają Paweł Althamer, Igor Stokfiszewski i Artur Żmijewski [w:] Kierunek kultura. W stronę żywego uczestnictwa w kulturze, red. Kłosowski, Warszawa 2011;
Kowalczyk I., Ciało o władza. Polska sztuka krytyczna lat 90., Warszawa 2002;
Zydorowicz J., Artystyczny wirus. Polska sztuka krytyczna wobec przemian kultury po 1989 roku, Warszawa 2005;
P. Bourdieu and Hans Haacke, Free Exhange, Cambridge 1995;
Rewolucje 1968, red. Wróblewska H., Brewińska M., Machnicka Z., Sokołowska J., Warszawa 2008;
Piotrowski P., Sztuka według polityki. Od melancholii do Pasji, Kraków 2007;
Piotrowski P., Agorafilia. Sztuka i demokracja w postkomunistycznej Europie, Poznań 2010;
Piotrowski P., Muzeum – krytyka instytucji, [w:] Muzeum krytyczne, Poznań 2011, s. 12–65.
Wodiczko. Socjoestetyka. Rozmawia Adam Ostolski, Warszawa 2015;
Deutsche R., Nie-wojna. Szkic estetyczny, [w:] Krzysztof Wodiczko. Na rzecz domeny publicznej, kat. wyst., Muzeum sztuki w Łodzi, 2015, s. 63–75;
Turowski A., Manifest / Manifesto. Sztuka, która wznieca niepokój, Warszawa 2012.
Bishop C., Sztuczne piekła. Sztuka partycypacyjna i polityka widowni, Warszawa 2015.
Bishop C., Zwrot społeczny: współpraca jako źródło cierpień, [w:] Stadion X. Miejsce, którego nie było. Reader, red. J. Warsza, Kraków-Warszawa 2009, s. 52 –58.
Rancière J., Estetyka jako polityka, Warszawa 2007.
Skuteczność sztuki, red. Załuski T., Muzeum Sztuki w Łodzi, 2014.
Levine C., Od prowokacji do demokracji. Czyli o tym, dlaczego potrzebna nam sztuka, Warszawa 2013.
Majewska E., Sztuka jak pozór? Cenzura i inne paradoksy upolitycznienia kultury, Kraków 2013.
Kutyła J., Walaszkowski P. (red.), Pawlenski, Warszawa 2017.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: