Malarstwo gotyckie na Śląsku – dzieła i ich fundatorzy 3105-LMGNS-K
Pomimo, że do naszych czasów przetrwała, najprawdopodobniej, tylko niewielka część zabytków malarstwa powstałych na Śląsku od XIV do początków XVI wieku, tak liczba zachowanych dzieł, ich zróżnicowanie formalno-stylowe oraz skomplikowane losy pozwalają zakwalifikować omawiany obszar badawczy do niewątpliwie fascynujących rozdziałów historii sztuki Europy Środkowo-Wschodniej. Celem konwersatorium jest zwrócenie uwagi na najważniejsze problemy związane z badaniami nad malowidłami tablicowymi, ściennymi oraz miniatorstwem na Śląsku we wspomnianym okresie. Szczególna uwaga zostanie poświęcona „ścieżce kariery” śląskich malarzy cechowych oraz twórców funkcjonujących poza korporacją, ich edukacji, ewentualnej mobilności, działalności pozaartystycznej, organizacji warsztatu, cyrkulacji wykorzystywanych wzorów. Druga grupa zagadnień będzie związana z fundatorami omawianych dzieł wywodzącymi się z kręgu lokalnych książąt, duchowieństwa i mieszczaństwa, a także ich wpływowi na program ikonograficzny oraz dalsze funkcjonowanie zabytków. Niemniej interesująca jest także późniejsza historia śląskich malowideł – ich przemieszczanie, wtórne użycie, gromadzenie w kolekcjach muzealnych, straty wojenne. Z kolei w trakcie kilku zajęć prowadzonych w salach Galerii Sztuki Średniowiecznej Muzeum Narodowego w Warszawie studenci będą mieli okazję analizować bezpośrednio oglądane zabytki pod kątem ich warstwy formalno-stylowej, ikonografii, technologii wykonania.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Student po zakończeniu konwersatorium zna:
- najważniejsze zabytki malarstwa powstałego na Śląsku między XIV a początkiem XVI wieku
- charakterystykę formalno-stylową, najbardziej typowe elementy ikonograficzne oraz problemy technologiczne związane z malarstwem powstałym na Śląsku między XIV a początkiem XVI wieku
Student po zakończeniu konwersatorium potrafi:
- opisać i poddać wstępnej analizie zabytki śląskiego malarstwa gotyckiego
- omówić zagadnienia związane z fundacjami malarstwa gotyckiego na Śląsku, rolą i znaczeniem wybranych zabytków w przestrzeni sakralnej i poza nią, a także dalszymi losami śląskich dzieł
Kryteria oceniania
Test obejmujący rozpoznawanie przedstawionych dzieł oraz wiedzę przekazaną podczas zajęć
Literatura
Braune H., Wiese E., Schlesische Malerei und Plastik des Mittelalters. Kritischer Katalog der Ausstellung in Breslau 1926, Leipzig 1929
Chmielewski K., Budowa technologiczna zachowanej części Poliptyku św. Barbary z Wrocławia, „Roczniki Sztuki Śląskiej” 2010, s. 115-141
Dobrowolski T., Sztuka na Śląsku, Katowice-Wrocław 1948
Dobrowolski T., Życie, twórczość i znaczenie społeczne artystów polskich i w Polsce pracujących w okresie późnego gotyku (1440-1520). Z pogranicza historii, teorii i socjologii, Wrocław-Warszawa-Kraków 1965
Dobrzeniecki T., Malarstwo tablicowe. Katalog zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie, Warszawa 1972
Fedorowicz A., Krąg Mistrza Ołtarza św. Barbary, Śląska Sztuka Średniowieczna, VI, Wrocław 1964.
Fedorowicz A., Malarstwo XIV i pocz. XV w., Śląska Sztuka Średniowieczna, I, Wrocław 1964.
Fedorowicz A., Obraz Madonny w komnacie . Z zagadnień malarstwa śląskiego II połowy XV wieku, „Roczniki Sztuki Śląskiej”, 3, 1965, s. 95-102.
Fedorowicz A., Malarstwo XIV i pocz. XV w. Św. Trójca ze Świerzawy, Św. Anna Samotrzecia ze Strzegomia, Madonna z Dzieciątkiem z Wrocławia, Ołtarzyk z Ryska, Śląska Sztuka Średniowieczna I, Wrocław 1976
Fedorowicz A/, Śląskie pracownie na przełomie XV-XVI w. Mistrz lat 1486-87. Mistrz ołtarza z Gościszowic, , Sztuka Średniowieczna IX, Wrocław 1978
Gotyckie malarstwo ścienne w Polsce, red. Karłowska-Kamzowa A., Poznań 1984 (rozdziały poświęcone ziemiom Śląska)
Guldan-Klamecka B., Ziomecka A., Sztuka na Śląsku XII – XVI w., Wrocław 2003
Karłowska-Kamzowa A., Malarstwo śląskie 1250-1450, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1979
Karłowska-Kamzowa A., Sztuka Piastów śląskich w średniowieczu. Znaczenie fundacji książęcych w dziejach sztuki gotyckiej na Śląsku, Warszawa-Wrocław 1991
Labuda A.S., Wrocławski ołtarz św. Barbary i jego twórcy. Studium o malarstwie śląskim połowy XV wieku, Poznań 1984
Malarstwo Gotyckie w Polsce, red. A. Labuda, B. Secomska, Warszawa 2004 (rozdziały poświęcone malarstwu na Śląsku)
Schultz A., Urkundliche Geschichte der Breslauer Maler-Innung in den Jahren 1345 bis 1523, Breslau 1866
Sztuka Wrocławia, red. T. Broniewski, M. Zlat, Wrocław 1967 (rozdziały poświęcone sztuce średniowiecznej)
Śląsk - perła w Koronie Czeskiej. Trzy okresy świetności w relacjach artystycznych Śląska i Czech, oprac. naukowe: M.Kapustka, J.Klipa, A.Kozieł, P.Oszczanowski, Praha 2006 (rozdziały poświęcone średniowiecznemu malarstwu)
Śląsk - perła w Koronie Czeskiej. Historia-Kultura-Sztuka, red. M.Kapustka, J.Klipa, A.Kozieł, P.Oszczanowski ,V. Vlnas, Praha 2007 (rozdziały poświęcone średniowiecznemu malarstwu)
Tabor D., Malarstwo książkowe na Śląsku w XIV w., Kraków 2008
Wrocław, jego dzieje i kultura, red. Z. Świechowski, Warszawa 1978 (rozdziały poświęcone sztuce średniowiecznej)
Zlat M., Sztuki śląskiej drogi od gotyku [w:] Późny gotyk. Studia nad sztuką przełomu średniowiecza i czasów nowych. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Wrocław 1962, red. J. Białostocki, Warszawa 1963
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: