Średniowieczny detal architektoniczny w rozwoju historyczmym 3105-LLSDA-K
Konwersatorium poświęcone jest systematycznej prezentacji szczegółowych form
murowanej architektury średniowiecznej od czasów karolińskich do początku XVI w.,
przede wszystkim: rodzajów i kształtów stosowanych łuków, podpór (filarów, kolumn), ich
baz, kapiteli, sklepień (w tym profili żeber, sposobów podparcia), wypełnień okiennych
(zwłaszcza maswerków), portali, okien, szczytów, dachów i hełmów wieżowych, empor, a
także stosowanej wówczas ornamentyki architektonicznej. Zajęcia nie będą się jednak
ograniczały do standardowej typologii, lecz będą charakteryzować przemiany stylowe i
formalne architektury średniowiecznej przez szczegółową prezentację i analizę języka form,
stosowanych w danym okresie. Przedstawiona zostanie geneza poszczególnych rozwiązań, a
także regionalne zróżnicowanie architektury średniowiecznej w jej ciągłości historycznej
właśnie z punktu widzenia zestawu jej form. Uczestnik zajęć powinien nie tylko wynieść z
nich gruntowną i usystematyzowaną wiedzę o charakterze formalnym architektury wieków
średnich, ale także uzyskać odpowiednie narzędzia badawcze do jej samodzielnej oceny i
analizy.
Efekty kształcenia
Uczestnik zajęć powinien nie tylko wynieść z nich gruntowną i usystematyzowaną wiedzę o charakterze formalnym architektury wieków średnich, ale także uzyskać odpowiednie narzędzia badawcze do jej samodzielnej oceny i analizy.
Kryteria oceniania
Forma zaliczenia: ilustrowane slajdami kolokwium na koniec semestru i regularne
uczestnictwo w zajęciach.
Literatura
Wybór literatury:
W. Koch, Style w architekturze. Arcydzieła budownictwa europejskiego od antyku po
czasy współczesne, Warszawa 1996.
W. Borusiewicz, Budownictwo murowane w Polsce. Zarys sztuki strukturalnego
kształtowania do końca XIX wieku, Warszawa–Krakow 1985.
N. Pevsner N., J. Fleming, H. Honour, Encyklopedia architektury, Warszawa 1992.
S. Kozakiewicz, Słownik terminologiczny sztuk pięknych, Warszawa 1996.
Z. Mączeński, Elementy i detale architektoniczne w rozwoju historycznym, Warszawa
1956 [reprint: Warszawa 1997].
P. Frankl, Gothic Architecture. Revised by Paul Crossley, New Haven–London 2000
(Pelican History of Art).
F. Gottlob, Formenlehre der Norddeutschen Backsteingotik, Leipzig 1907.
E. Viollet-le-Duc, Dictionnaire raisonne de l’architecture francaise du XIe au XVIe
siècle, Paris 1854–1875, vol. 1-10
K. H. Clasen, Deutsche Gewölbe der Spätgotik, Berlin 1958.
N. Nußbaum, S. Lepsky, Das gotische Gewölbe. Eine Geschichte seiner Form und
Konstruktion, Darmstadt 1999.
P. Frankl, The ‘Crazy’ Vaults of Lincoln Cathedral, „The Art Bulletin”, 35, 1953, s. 95–
107.
V. Mencl, Tvary klenebních žeber v české gotické architektuře, „Zprávy památkové
péče”, 12, 1951/1952, s. 268–281.
V. Mencl, České středověké klenby, Praha 1974
2
J. Frazik, Poglądy na rolę żebra w sklepieniach gotyckich, „Biuletyn Historii Sztuki”,
23, 1961, s. 417–420.
J. Frazik, Zagadnienie sklepień o przęsłach trojpodporowych w architekturze
średniowiecznej, „Foliae Historiae Artium”, 4, 1967, s. 5–96.
J. Frazik J., Sklepienia żebrowe w Polsce XV w., [w:] Sztuka i ideologia XV wieku, red.
P. Skubiszewski, Warszawa 1978, s. 521–566.
M. Zlat, Najstarsze sklepienia sieciowe w Polsce, „Kwartalnik Architektury i
Urbanistyki”, 17, 1972, z. 1, s. 3–18.
H. Weigert, Das Kapitel in der deutschen Baukunst des Mittelalters, „Zeitschrift für
Kunstgeschichte“, 5, 1936, s. 7–46, 103–124.
G. Binding, Maßwerk,
L. Helten, Mittelalterliches Maßwerk. Entstehung–Syntax–Typologie, Berlin 2006.
T. Węcławowicz, M. Pietrzykówna, Maswerki w kościołach Małopolski, „Rocznik
Krakowski”, 55, 1989, s. 45–74.
T. Kozaczewski, H. Kozaczewska-Gołasz, Portale trzynastowiecznej architektury na
Śląsku, Wrocław 2009.
L. Przymusiński, Rozwój szczytów w architekturze gotyckiej 1250–1450 na ziemi
chełmińskiej i Pomorzu Gdańskim, „Zeszyty Naukowe UAM. Historia Sztuki”, 4, 1966, s. 3–
62.
C. Herrmann, Mittelalterliche Architektur im Preussenland. Untersuchungen zur Frage
der Kunstlandschaft und -geographie, Petersberg 2007.
A. Soćko, Układy emporowe w architekturze państwa krzyżackiego, Warszawa 2005.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: