Kult Najświętszej Marii Panny w poźnośredniowiecznej Europie 3105-KNMPE-OG

Po wysłuchaniu semestralnego cyklu wykładów i zaliczeniu egzaminu student
rozpoznaje i wyjaśnia kluczowe problemy związane z historią kultu Najświętszej Marii
Panny w średniowiecznej Europie.
K – W06:
ma wiedzę o dawnych i współczesnych instytucjach kultury i orientację w życiu
kulturalnym związanym z funkcją kultu świętych, a w szczególności kultu Najświętszej
Marii Panny w dawnej kulturze
K – W14
posiada podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych
osiągnięciach w zakresie nauki o kulturze oraz pokrewnych dyscyplin nauk
humanistycznych i społecznych na przykładzie kultu Najświętszej Marii Panny w
średniowiecznej Europie i Polsce
K – W15
ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych koncepcjach
filozoficznych od późnego antyku do końca średniowiecza
K – U05
potrafi krytycznie analizować teksty z obszaru teorii sztuki i nowych mediów, socjologii
i filozofii kultury – dotyczące teologii maryjnej i kultu Najświętszej Marii Panny w
średniowieczu
K – U07
posiada umiejętność merytorycznego argumentowania z wykorzystaniem poglądów
różnych badaczy historii sztuki i historii kultury oraz umiejętność wyciągania wniosków
dotyczących teologii maryjnej, liturgii związanej z kultem Najświętszej Marii Panny oraz
dziedzictwa kultury duchowej i materialnej dotyczącej kultu Najświętszej Marii Panny
K – K02
ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie światowego i krajowego dziedzictwa
kulturowego, standardów upowszechniania, bezpieczeństwa i ochrony dzieł sztuki –
związanych z kultem Najświętszej Marii Panny w kulturze europejskiej i jego
średniowieczną genezą
K – K04
prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
(muzealnika, kuratora, edukatora historii sztuki, animatora kultury, recenzenta wystaw)

4

w zakresie znajomości późnoantycznej i średniowiecznej genezy teologii maryjnej oraz
kultu Najświętszej Marii Panny, a także dziedzictwa kultury duchowej i materialnej
kultu maryjnego.
W praktyce oznacza to, że słuchacz, który uzyskał zaliczenie:
1. rozumie i potrafi wyjaśnić genezę i ewolucję kultu Najświętszej Marii Panny w świecie
chrześcijańskim oraz jego podstawy ideowe: filozoficzne i teologiczne
2. rozumie znaczenie kultu Najświętszej Marii Panny dla duchowości Kościoła
chrześcijańskiego w średniowieczu i społeczeństwa średniowiecznego,
3. rozumie i potrafi nazwać oraz objaśnić najważniejsze formy kultu Najświętszej Marii
Panny w średniowiecznej Europie bizantyńskiej i łacińskiej, w tym w Polsce
4. rozumie pojęcie mitu hagiograficznego, analizuje i potrafi rozpoznawać i
dekonstruować jego treści jako czynnik twórczy tożsamości religijnej i historycznej
5. potrafi rozpoznawać, analizuje i dekonstruuje źródła hagiograficzne, liturgiczne,
narracyjne, historyczno-artystyczne oraz ich funkcje i znaczenie ideowe dla kultury
chrześcijańskiej w średniowieczu
6. poznaje i porządkuje podstawowe teologiczne, liturgiczne i historyczno-artystyczne
formy kultu relikwii w średniowiecznym społeczeństwie na przykładzie kultu
Najświętszej Marii Panny
7. rozumie, potrafi analizować i interpretować funkcję cudu i narracji o cudach w
kulturze religijnej i społecznej łacińskiego średniowiecza
8. rozpoznaje, potrafi nazywać i zinterpretować znaczenie kultu Najświętszej Marii
Panny w teologii politycznej zachodnioeuropejskiego średniowiecza
9. potrafi w stopniu podstawowym wskazać, nazwać i objaśnić różnice i podobieństwa
między kultem Najświętszej Marii Panny w świecie łacińskim i bizantyńskim
10. rozumie, potrafi analizować i interpretować znaczenie funkcji społeczno-
kulturowych kultu relikwii dla funkcjonowania Kościoła łacińskiego w średniowieczu
11. rozumie, potrafi analizować i interpretować recepcję zachodnioeuropejskich
wzorców kultu Najświętszej Marii Panny w Polsce średniowiecznej
12. rozumie, potrafi nazwać i interpretować zabytki kultury materialnej związane z
kultem Najświętszej Marii Panny w średniowieczu; rozumie ich znaczenie dla
dziedzictwa kulturowego Polski i świata kultury łacińskiej

Każdy semestr wykładu jest zaliczany przygotowywanym w domu przez studenta
pisemnym esejem na jeden wybrany spośród zadanych przez prowadzącego tematów –
jedynie na podstawie treści wykładu.
warunkiem zaliczenia jest obecność na co najmniej 75% wykładów i test zaliczeniowy z co najmniej 60% poprawnych odpowiedzi.

1. The Church and Mary, ed. R. N. Swanson, Studies in Church History, 39,
Woodbridge 2004
2. C. Deptuła, Z zagadnień historii kultu maryjnego w Polsce, „Ateneum Kapłańskie”,
t. 60, 1960, z. 3
3. Margot E. Fassler, The Virgin of Chartres. Making History through Liturgy and the
Arts, Yale 2010
4. Maria. Vergine, Madre, Regina. Le miniature medievali e rinascimentali, pod red. C.
Leonardi, A. Degl’Innocenti, Roma 2000
5. Maria. Études sur la Sainte Vierge, pod red. H. du Manoir, Paris 1952
6. Marie. Le culte de la Vierge dans la société médiévale, pod red. D. Iogna-Prat, É.
Palazzo, D. Russo, Paris 1996
7. H. Mayr-Harting, The Idea of the Assumption of Mary in the West, 800-1200,
Studies in Church History , vol. 39: The Church and Mary , 2004 , s. 86 – 111
8. G. Signori, Maria zwischen Kathedrale, Kloster und Welt. Hagiographische und
historiographische Annäherungen an eine hochmittelalterliche Wunderpredigt,
Sigmaringen 1995
9. K. Skwierczyński, Początki kultu Najświętszej Marii Panny w Polsce w świetle
płockich zapisek o cudach z 1148 r., w: Europa barbarica, Europa christiana. Studia
mediaevalia Carolo Modzelewski dedicata, Warszawa 2009, s. 213-240
10. B. Ward, Miracles and the Medieval Mind, London 1982, s. 132-165

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

• Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne, pierwszego stopnia
• Informatyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
• Matematyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
• Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne drugiego stopnia
• Informatyka, stacjonarne, drugiego stopnia
• Matematyka, stacjonarne, drugiego stopnia

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 3105-KNMPE-OG w USOSweb