Historia sztuki współczesnej polskiej 3105-HSZTWPWE
Wykład przedstawia w ujęciu problemowo-historycznym wybrane zagadnienia sztuki polskiej po 1945 roku. Koncentruje się na najważniejszych tendencjach, środowiskach artystycznych oraz twórcach, z uwzględnieniem kontekstu historycznego, społecznego i politycznego. Uwaga zwrócona zostanie również na relacje pomiędzy sztuką światową i polską. Analizie podlegają także ważne stanowiska badawcze, pozwalające zrozumieć zmieniające się modele interpretacji zjawisk artystycznych.
Przewidywane tematy i problemy, m.in.: sztuka polska wobec doświadczeń wojny i Zagłady; I Wystawa Sztuki Nowoczesnej; grupy artystyczne okresu „odwilży”; znaczenie wystawy w Arsenale; galerie i sympozja lat 60. i 70.; fotomedializm; sztuka niezależna lat 80.; „nowa ekspresja”; sztuka kobiet; znaczenie transformacji ustrojowej dla przemian w polu sztuki; sztuka krytyczna.
Metody prowadzenia zajęć:
wykład / wykład z prezentacją multimedialną / wykład konwersatoryjny
Przewidywane tematy:
Chronologia, instytucje, problemy;
artyści wobec wojny i Zagłady;
poszukiwanie „nowoczesności” – sztuka lat 1945-48;
wobec socrealizmu: dyskusje – postawy – „dzieła”?;
grupy artystyczne w okresie „odwilży”;
galerie, sympozja i biennale lat 60. i 70.;
tradycja konstruktywistyczna – kontynuacje i nawiązania;
nowe wyobrażenie człowieka - „nowa figuracja”;
sztuka zaangażowana lat 80.: „nowa ekspresja”;
Oskar Hansen – idee, kontynuatorzy;
pomiędzy przedmiotem a metaforą: Mirosław Bałka, Mikołaj Smoczyński, Robert Kuśmirowski;
nowe formuły malarskie: Tomasz Ciecierski, Leon Tarasewicz, Grupa Ładnie.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2024L: | W cyklu 2025L: |
Efekty kształcenia
Studenci nabędą wiedzę dotyczącą sztuki polskiej po 1945 roku, zarówno w zakresie kierunków i tendencji artystycznych, jak i niezbędnej terminologii. Zajęcia powinny także umożliwić słuchaczom samodzielną interpretację dzieł sztuki współczesnej, uwzględniającą poznany kontekst kulturowy i filozoficzny analizowanych zjawisk.
Po ukończeniu kursu student:
K_W02 – zna podstawową terminologię historyczno-artystyczną dotyczącą dzieł sztuki współczesnej, w szczególności w zakresie technik, materiałów, funkcji, datowania
K_W03 – ma uporządkowaną wiedzę ogólną z zakresu historii sztuki, obejmującą dzieje, teorię i metodologię dyscypliny, zwłaszcza w Polsce
K_W04 – ma uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu historii sztuki współczesnej polskiej w ujęciu chronologicznym, tematycznym i problemowym, w zakresie najważniejszych artystycznych kierunków, ruchów, tendencji, środowisk
K_W16 – ma podstawową wiedzę o powiązaniach historii sztuki z innymi dziedzinami nauki, jak historia, filozofia, antropologia, wiedza o kulturze, religii i literaturze – ze szczególnym uwzględnieniem polskiego kontekstu
Kryteria oceniania
Forma zaliczenia:
Egzamin pisemny: pytania testowe oraz otwarte.
Kryteria oceniania:
Warunkiem zaliczenia jest uzyskanie 60% punktów na egzaminie.
Literatura
I Wystawa Sztuki Nowoczesnej. Pięćdziesiąt lat później, red. Józef Chrobak, Marek Świca, Starmach Gallery, Kraków 1998.
Bogucki Janusz, Sztuka Polski Ludowej, Warszawa 1983.
Czerni Krystyna, Nie tylko o sztuce. Rozmowy z profesorem Mieczysławem Porębskim, Wrocław 1992.
Taż, Rezerwat sztuki. Tropami artystów polskich XX wieku, Kraków 2000.
Dziamski Grzegorz, Awangarda po awangardzie, Poznań 1995.
Jakubowska Agata, Na marginesach lustra. Ciało kobiece w pracach polskich artystek, Kraków 2005.
Taż, Portret wielokrotny dzieła Aliny Szapocznikow, Poznań 2008.
Taż, Sztuka i emancypacja kobiet w socjalistycznej Polsce. Przypadek Marii Pinińskiej-Bereś, Warszawa 2022.
Juszkiewicz Piotr, Od rozkoszy historiozofii do „gry w nic”. Polska krytyka artystyczna czasu odwilży, Poznań 2005.
Kowalczyk Izabela, Ciało i władza. Polska sztuka krytyczna lat 90., Warszawa 2002.
Taż, Podróż do przeszłości: interpretacje najnowszej historii w polskiej sztuce krytycznej, Warszawa 2010.
Krąg „Arsenału 1955”. Malarstwo, grafika, rysunek z Muzeum Okręgowego w Gorzowie Wlkp. [kat. wystawy], Galeria Zachęta, Warszawa, luty 1992.
Kowalska Bożena, Polska awangarda malarska 1945-1980, Warszawa 1988 (wyd. 2).
Lachowski Marcin, Awangarda wobec instytucji. O sposobach prezentacji sztuki w PRL-u, Lublin 2006.
Tenże, Nowocześni po katastrofie. Sztuka w Polsce 1945-1960, Lublin 2013.
Markowska Anna, Sztuka w Krzysztoforach. Między stylem a doświadczeniem, Kraków-Cieszyn 2000.
Taż, Definiowanie sztuki – objaśnianie świata. O pojmowaniu sztuki w PRL-u, Katowice 2003.
Taż, Dwa przełomy. Sztuka polska po 1956 i 1989 roku, Toruń 2012.
Taż, Sztuka i rewolucja. Wieloperspektywiczne ujęcie sztuki polskiej zaraz po wojnie, Kraków 2023.
Majewski Piotr, Malarstwo materii w Polsce jako formuła „nowoczesności”, Lublin 2006.
Mazur Adam, Historie fotografii w Polsce 1839-2009, Kraków 2009.
Nader Luiza, Konceptualizm w PRL, Warszawa 2009.
Nowocześni a socrealizm, pod. red. Marka Świcy i Józefa Chrobaka [kat. wystawy], Fundacja Nowosielskich, Starmach Gallery, Kraków 2000.
Odwilż. Sztuka około 1956, pod red. Piotra Piotrowskiego, Poznań 1996.
Piotrowski Piotr, Dekada. O syndromie lat siedemdziesiątych, kulturze artystycznej, krytyce, sztuce – wybiórczo i subiektywnie, Poznań 1991.
Tenże, Awangarda w cieniu Jałty. Sztuka Europy Środkowo-Wschodniej w latach 1945-1989, Poznań 2005.
Tenże, Znaczenia modernizmu. W stronę historii sztuki polskiej po 1945 roku, Poznań 2011 (wyd. 2).
Tenże, Agorafilia. Sztuka i demokracja w postkomunistycznej Europie, Poznań 2010.
Ronduda Łukasz, Sztuka polska lat 70. Awangarda, Warszawa 2009.
Rottenberg Anda, Przeciąg. Teksty o sztuce polskiej lat 80., Warszawa 2009.
Sztuka polska po 1945 roku. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Warszawa, listopad 1984, praca zbiorowa, Warszawa 1987.
Sztuka kobiet, pod red. Jolanty Ciesielskiej i Agaty Smalcerz, Bielsko Biała 2000.
Włodarczyk Wojciech, Socrealizm. Sztuka polska w latach 1950-1954, Kraków 1991.
Wojciechowski Aleksander, Czas smutku, czas nadziei. Sztuka niezależna lat 80., Warszawa 1992.
Współczesność – historia nieznana. Studia z historii sztuki, red. Wojciech Włodarczyk, Stowarzyszenie Historyków Sztuki, Warszawa 2013.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: