Związki fotografii i literatury (Fotografia i literatura) 3105-FIL-SP
Podczas zajęć zaprezentowane zostaną wybrane projekty fotograficzno-literackie. Ich interpretacja uwzględni odniesienia do istotnych tekstów kultury i współczesnych stanowisk metodologicznych (m.in. semiotyka, antropologia obrazu). Słuchacze przyjrzą się realizacjom zorientowanym na fotografię artystyczną oraz fotografię dokumentalną, ze szczególnym uwzględnieniem zjawisk awangardowych.
Pierwsza grupa zagadnień dotyczy fotografii jako ilustracji, jej różnorodnych formuł i relacji z tekstem literackim; relacje te niejednokrotnie skłaniają do postawienia pytania o problem i pojęcie inspiracji, recepcji. Następnie słuchacze zapoznają się z projektami o charakterze literacko-obrazowym, w których obraz fotograficzny i tekst literacki stanowią równie istotne elementy całości; ta grupa realizacji charakterystyczna jest szczególnie dla działań z obszaru sztuki współczesnej.
Przewidywane tematy i problemy: fotografia i literatura w epoce wiktoriańskiej; współczesna fotografia jako „klasyczna” ilustracja; „małe narracje”: fotograficzne obrazy miejsca; podróże fotograficzne; wystawy fotograficzne jako narracje; książka fotograficzna (photobook) jako struktura literacko-obrazowa; narracje fotografii humanistycznej: fotoreportaż; montaż; fotograficzno-literackie eksperymenty surrealistów; fotografia i poezja; fotografia i narracje historyczne.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
K2_W03, K2_W06, K2_U02, K2_U05, K2_K01
Student zdobywa istotną dla historyka sztuki i badacza kultury wizualnej wiedzę dotyczącą związków słowa i obrazu (obrazu fotograficznego), pogłębia świadomość medium fotograficznego oraz rozwija umiejętności w zakresie krytycznej analizy stanowisk teoretycznych, a także interpretacji zjawisk artystycznych i kulturowych.
Kryteria oceniania
Ocena na podstawie aktywności na zajęciach oraz pracy pisemnej – interpretacji wybranej realizacji artystycznej.
Literatura
• Agee James, Evans Walker, Let Us Now Praise Famous Men, Mariner Books, New York 2001.
• Bal Mieke, Reading „Rembrandt”: Beyond the word-image opposition. The Northrop lectures in literary theory, Cambridge University Press, New York 1991.
• Taż, Czytanie sztuki?, tłum. Maciej Maryl, „Teksty Drugie” 133/134, 2012, s. 39-57.
• Barthes Roland, Światło obrazu, tłum. Jacek Trznadel, Aletheia, Warszawa 1996.
• Tenże, Retoryka obrazu, tłum. Zbigniew Kruszyński, [w:] Ut pictura poesis, red. Marek Skwara, Seweryna Wysłouch, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2006, s. 139-158.
• Tenże, Mitologie, tłum. Adam Dziadek, Aletheia, Warszawa 2008.
• Bate David, Photography & surrealism. Sexuality, colonialism and social dissent, I. B. Tauris, London-New York 2003.
• Belting Hans, Antropologia obrazu. Szkice do nauki o obrazie, Universitas, Kraków 2007.
• Berger John, O patrzeniu, tłum. Sławomir Sikora, Aletheia, Warszawa 1999.
• Brunet François, Photography and Literature, Reaktion Books, London 2009.
• Clayton Owen, Literature and Photography in Transition, 1850-1915, Palgrave Macmillan, London 2015.
• Co robiła łączniczka. Książka o książce [katalog wystawy], CSW Kronika, Bytom 2006.
• Didi-Huberman Georges, Obrazy mimo wszystko, tłum. Mai Kubiak Ho-Chi, Universitas, Kraków 2008.
• Tenże, Strategie obrazów. Oko historii, tłum. Janusz Margański, Universitas, Kraków 2011.
• Tenże, Kora, tłum. Tomasz Swoboda, W Podwórku, Gdańsk 2013.
• Dłubak Zbigniew, Z rozmyślań o fotografice I, „Świat Fotografii” 1948, nr 10.
• Tenże, O metaforze fotograficznej, „Fotografia” 1957, nr 1.
• Foks Darek, Libera Zbigniew, Co robi łączniczka, Ars Cameralis Silesiae Superioris, Katowice 2005.
• Koszowy Marta, W poszukiwaniu rzeczywistości. Mediacyjna rola fotografii we współczesnej prozie polskiej, Kraków 2013.
• Literatura a malarstwo – malarstwo a literatura. Panorama polskich koncepcji badawczych XX wieku, red. Grażyna Królikiewicz, Olga Płaszczewska, Iwona Puchalska, Magdalena Siwiec, Wydawnictwo UJ, Kraków 2009.
• Literature and Photography: Interactions 1840-1990. A Critical Anthology, University of New Mexico Press, Albuquerque 1995.
• Michałowska Marianna, Foto-teksty. Związki fotografii z narracją, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2012.
• Mitchell W. J. T., Iconology: Image, text, ideology, The University of Chicago Press, Chicago 1986.
• Tenże, Picture Theory. Essays on Verbal and Visual Representation, Chicago – London 1994.
• Tenże, Piśmienność wizualna czy wizualność piśmienna, tłum. Karolina Charewicz, „Teksty Drugie” 133/134, 2012, s. 153-163.
• Novak Daniel A., Realism, Photography and Nineteenth-Century Fiction, Cambridge University Press, New York 2008.
• Photography and Literature in the Twentieth Century, ed. David Cunningham, Andrew Fisher, Sas Mays, Cambridge Scholar Press, Cambridge 2005.
• Przybylski Ryszard K., Jak fotografia zahacza o rzeczywistość? A jak literatura wiąże się z fotografią, [w:] Intersemiotyczność. Literatura wobec innych sztuk (i odwrotnie), red. Stanisław Balbus, Andrzej Hejmej, Jakub Niedźwiedź, Universitas, Kraków 2004.
• Słowo i obraz. Materiały sympozjum Komitetu Nauk o Sztuce PAN, Nieborów, 1977, red. Agnieszka Morawińska, Warszawa 1982.
• Szczypiorska-Mutor Magdalena, Praktyki fotograficzne i teksty kultury. Inwersja, metamorfoza, montaż, Sedno Wydawnictwo Akademickie, Warszawa 2016.
• Ut pictura poesis, red. Marek Skwara, Seweryna Wysłouch, słowo/obraz terytoria Gdańsk 2006.
• Wysłouch Seweryna, Literatura a sztuki wizualne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
• Zalewski Cezary, Pragnienie, poznanie, przemijanie. Fotograficzne reprezentacje w literaturze polskiej, Universitas, Kraków 2010.
Szczegółowy wykaz lektur do opracowania zostanie przedstawiony podczas zajęć.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: