Dzieło sztuki jako tekst kultury.... 3105-DZSZTK-KON
Zajęcia konwersatoryjne, poświęcone metodom historii sztuki – tradycyjnym i wybranym najnowszym – stosowanym do wielkich dzieł sztuki dawnej.
Forma: krótkie wprowadzenia przedstawiane przez prowadzącego lub referaty uczestników, następnie dyskusja.
Zaliczenie na podstawie wypowiedzi ustnych na zajęciach (bieżącego przygotowania do zajęć i aktywności)
Rodzaj przedmiotu
Literatura
• Michał Anioł, Sąd Ostateczny w Kaplicy Sykstyńskiej
Alois Riegl, „Sąd Ostateczny” Michała Anioła, w: K. Piwocki, Pierwsza nowoczesna teoria sztuki. Poglądy Aloisa Riegla, PWN, Warszawa 1970, s. 269 nn.
2. Obraz jako symptom „ducha epoki“ (Kunstgeschichte als Geistesgeschichte): Max Dvořák, Wilhelm Fraenger i in.
• El Greco, Pogrzeb hrabiego Orgaza
Max Dvořák, El Greco i manieryzm, w: L. Kalinowski, Max Dvořák i jego teoria dziejów sztuki, PWN, Warszawa 1974, s. 545 nn.
albo
• Hiëronymus Bosch, tryptyk Ogród Rozkoszy Ziemskich
Wilhelm Fraenger, Bosch, Arkady, Warszawa 1987
3. Dzieło jako struktura formalno-treściowa: strukturalizm w dawnej historii sztuki
• Johann Bernhard Fischer von Erlach, kościół Karola Boromeusza w Wiedniu
Hans Sedlmayr, Die Schauseite der Karlskirche in Wien, w: Festschrift Hans Kauffmann, Berlin 1956, s. 262 nn., lub w: H. Sedlmayr, Kunst und Wahrheit. Zur Theorie und Methode der Kunstgeschichte, Hamburg 1958, s. 173 nn.
omówienie m.in. w: J. Bialostocki, Historia sztuki wśród nauk humanistycznych, Ossolineum, Wrocław–Warszawa–etc. 1980, s. 64 nn.; S. Pazura, Struktura i sacrum. Estetyka sztuk plastycznych Hansa Sedlmayra, w: Sztuka i społeczeństwo, t. 1: Ocalenie przez sztukę, red. A. Kuczyńska, Warszawa 1973.
• Dyptyk Zwiastowania Jana van Eycka z Museo Thyssen w Madrycie
Rudolf Preimesberger. "Zu Jan van Eycks Diptychon der Sammlung Thyssen–Bornemisza." Zeitschrift für Kunstgeschichte 54 (1991),
4. Panofsky i ikonologia
• Jan van Eyck, Mistrz z Flémalle i inni malarze niderlandzcy XV wieku – np. Jan van Eyck, Zwiastowanie, Waszyngton, National Gallery of Art
Erwin Panofsky, Rzeczywistość i symbol w malarstwie niderlandzkim, w: idem, Studia z historii sztuki, PIW, Warszawa 1971, s. 122 nn.
Jan Białostocki, Erwin Panofsky (1892–1968), myśliciel, historyk, człowiek, w: Erwin Panofsky, Studia z historii sztuki, oprac. Jan Białostocki, Warszawa 1971, posłowie, s. 387–420
5. Poststrukturalizm: Michel Foucault
• Diego Velázquez, Las Meninas, tzw. Panny dworskie
Michel Foucault, Panny dworskie, w: idem, Slowa i rzeczy. Archeologia nauk humanistycznych, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2000, s. 21–38
oraz w: Tajemnica ‘Las Meninas’. Antologia tekstów, wybór i oprac. Andrzej Witko, (Wydawnictwo AA), Kraków 2006, s. 91–103
(tamże inne interpretacje: Jan Ameling Emmens, Jonathan Brown, Victor I. Stoichita, Amy M. Schmitter)
6. Poststrukturalizm: Keith Moxey
• Hiëronymus Bosch, Ogród Rozkoszy Ziemskich
Keith Moxey, The Practice of Theory: Poststructuralism, Cultural Politics, and Art History, Cornell University Press, Ithaca–London 1994
Mariusz Bryl, Suwerenność dyscypliny. Krytyczna historia sztuki od 1970 roku, Wyd. UAM, Poznań 2008
7. Poststrukturalizm: intertekstualność – preposterioryzm Mieke Bal (? dr Gabriela Świtek, dr Barbara Arciszewska – obie IHS UW)
• Caravaggio i Rembrandt
Mieke Bal, Quoting Caravaggio: Contemporary Art, Preposterous History, Chicago University Press 2001
Mieke Bal, Reading “Rembrandt”: Beyond the Word-Image Opposition, Chicago University Press 2006
Mariusz Bryl, Suwerenność dyscypliny. Krytyczna historia sztuki od 1970 roku, Wyd. UAM, Poznań 2008
8. Antropologia obrazu – Hans Belting
Hans Belting: obrazy ciała, miejsca obrazu i obraz miejsca w malarstwie niderlandzkim XV–XVI wieku
Hans Belting, Antropologia obrazu, Universitas, Kraków 2007
Hans Belting, Ch. Kruse, Die Erfindung des Gemäldes. Das erste Jahrhundert der niederländischen Malerei, Munchen 1994
9. Hermeneutyczno-egzystencjalistyczna historia sztuki: Michael Brötje
• Fra Angelico
• Caravaggio
Michael Brötje, Obraz jako stworzenie, tłum. M. Haake, w: Obraz Zapośredniczony. Seminarium metodologiczne Stowarzyszenia Historyków Sztuki,. red. Maria Poprzęcka, Nieborów 24-26 Listopada 2004, Warszawa 2005.
M. Haake, Pisarstwo Michaela Brötjego na przejściu od hermeneutyki do dekonstrukcji (w:) Historia sztuki po Derridzie. Materiały seminarium z zakresu teorii historii sztuki, Rogalin, kwiecień 2004 r. Pod red. Łukasza Kiepuszewskiego, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006
M. Haake, „Nawrócenie Św. Pawła" Caravaggia między „realizmem" przedstawienia a realnością obrazu, (w:) Rzeczywistość Realizm Reprezentacja. Materiały Seminarium Metodologicznego Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Nieborów 26-28 października 2000, Warszawa 2001
M. Haake, „Powołanie św. Mateusza" Caravaggia. Hermeneutyka obrazu a zagadnienie związku międzyobrazowego. „Artium Quaestiones” VII, 2007
M. Haake, O dwóch różnych głosach w sprawie egzystencjalno-hermeneutycznej nauki o sztuce Michaela Brötjego, „Folia Historiae Artium", S.N. 12, 2007
Mariusz Bryl, Płaszczyzna, ogląd, absolut. Inspiracje hermeneutyczne we współczesnej historii sztuki, "Artium Quaestiones" VI: 1993, ss. 71-82;
Mariusz Bryl, Suwerenność dyscypliny. Krytyczna historia sztuki od 1970 roku, Wyd. UAM, Poznań 2008
10. Gender: Gay & Lesbian oraz Queer Studies
• Donatello, Dawid
• Guido Reni, Dawid z głową Goliata
• Michał Anioł – Caravaggio – Guido Reni
• temat św. Sebastiana w sztuce XVI–XIX wieku i dziś
Männlichkeit im Blick. Visuelle Inszenierungen in der Kunst seit der Frühen Neuzeit, ed. M. Fend, M. Koos, Köln–Weimar–Wien 2004
11. Posthumanistyka/post-antropologia: ciała, rzeczy i zwierzęta wobec kultury wizualnej
M. Bakke, Między nami zwierzętami. O emocjonalnych związkach między ludźmi i innymi zwierzętami… http://www.staff.amu.edu.pl/~ewa/Bakke,%20Miedzy%20nami%20zwierzetami.pdf.
Monika Bakke, Ciało otwarte. Filozoficzne reinterpretacje kulturowych wizji cielesności, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM, Poznań 2000
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: