Historia społeczna XX wieku. Społeczeństwo polskie między wojnami (1918-1939). (blok: Historia społeczna XIX i XX w.) 3104-WH16HS-KS-OG

Głównym celem wykładu jest analiza procesów zachodzących w społeczeństwie polskim w okresie międzywojennym. Punktem wyjścia naszych rozważań będzie omówienie realiów życia społeczeństwa ziem polskich w okresie I wojny światowej. Konsekwencje przechodzenia frontów, masowych najczęściej przymusowych migracji społecznych, bezrobocia, niedoborów produktów pierwszej potrzeby odcisnęły w sposób widoczny swoje piętno na mieszkańcach II Rzeczypospolitej. Następnie zastanowimy się, w jaki sposób kształtowały się relacje między władzami odradzającego się państwa a społeczeństwem, jak sytuacja polityczna, wpływała na zmieniające się warunki ekonomiczne i politykę społeczną państwa. Analiza systemu wychowania i edukacji pozwoli nam prześledzić procesy kształtowania nowego obywatela. Następnie zastanowimy się nad przemianami zachodzącymi w różnych grupach społecznych. Jako przykładowym przyjrzymy się tym, które w latach 1918-1939 rozwijały się najbardziej dynamicznie tj inteligencji i robotnikom. Trudno też byłoby pominąć chłopów, którzy wciąż stanowili grupę najliczniejszą. Kolejne wykłady poświęcone będą rozważaniom nad zmieniającą się rolą kobiet w społeczeństwie, kwestiom relacji społecznych między mężczyznami i kobietami, przemianom obyczajowym i grupom marginalizowanym.
Zob. "Zakres tematów" w danym cyklu dydaktycznym.

Rodzaj przedmiotu

fakultatywne
ogólnouniwersyteckie

Założenia (opisowo)

Pożądana podstawowa znajomość historii Polski i powszechnej, zwłaszcza XX wieku oraz podstawowych terminów stosowanych w naukach społecznych

Efekty kształcenia

Po zaliczeniu wykładu student:
- potrafi prawidłowo operować terminologią z zakresu historii społecznej
- potrafi omówić skutki I wojny światowe j procesy zachodzące w społeczeństwie II Rzeczypospolitej w okresie międzywojennym
- dobrze rozumie i potrafi kompetentnie analizować teksty naukowe z tego zakresu
- potrafi wyjaśnić przyczyny, przebieg i skutki procesów modernizacji społecznej w dwudziestoleciu międzywojennym ze szczególnym uwzględnieniem ziem polskich

Kryteria oceniania

Konieczna obecność na większości wykładów, znajomość i zrozumienie podstawowych informacji przekazywanych na zajęciach. Bezpośrednim warunkiem zaliczenia jest odpowiedź na pytania zawarte w krótkim, prostym teście o charakterze otwartym. Jeśli nie wypadnie on zadowalająco, słuchaczowi przysługuje prawo do zdawania ustnego kolokwium.

Literatura

J.Żarnowski, Społeczeństwo Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1973; J. Żarnowski, Struktura społeczna inteligencji w Polsce w latach 1918-1939, Warszawa 1964; Metamorfozy społeczne: t. 4: Kultura i społeczeństwo II Rzeczypospolitej, red. W. Mędrzecki, A. Zawiszewska, Warszawa 2012; t. 5 Religia a społeczeństwo Drugiej Rzeczypospolitej, red. T.Stegner, Warszawa 2013; t.6 Margines społeczny Drugiej Rzeczypospolitej, red. M. Rodak, Warszawa 2013; t. 7 Procesy socjalizacji w Drugiej Rzeczypospolitej 1914-1939, red. A. Landau-Czajka, K.Sierakowska, Warszawa 2013; t. 8 Państwo i społeczeństwo Drugiej Rzeczypospolitej, red. J. Żarnowski, Warszawa 2014; t. 9 Praca i społeczeństwo Drugiej Rzeczypospolitej, red. W. Mędrzecki, C. Leszczyńska, Warszawa 2014; t. 1o Społeczeństwo międzywojenne: nowe spojrzenie, red. W. Mędrzecki, J. Żarnowski, Warszawa 2015; U. Glensk, Historia słabych. Reportaż i życie w dwudziestoleciu ( 1918-1939), Kraków 2014; P. Grata, Polityka społeczna Drugiej Rzeczypospolitej, Rzeszów 2013; K. Sierakowska, Śmierć-Wygnanie-Głód w dokumentach osobistych. Ziemie polskie w latach Wielkiej Wojny 1914-1918, Warszawa 2015; W. Borodziej, M. Górny, Nasza Wojna, t.1 Imperia 1912-1916, Warszawa 2014; W. Mędrzecki, Inteligencja polska na Wołyniu w okresie międzywojennym, Warszawa 2005; Równe prawa i nierówne szanse. Kobiety w Polsce międzywojennej, red. A. Żarnowska, A. Śzwarc, Warszawa 2000; D. Kałwa, Kobieta aktywna w Polsce międzywojennej, Kraków 2001; R. Renz, Kobieta w społeczeństwie międzywojennej Kielecczyzny. Dom-praca- aktywność społeczna, Kielce 2008; Działaczki społeczne, feministki, obywatelki,,, Samoorganizowanie się kobiet na ziemiach polskich po 1918 roku ( na tle porównawczym), t.II red, A. Janiak – Jasińska, K. Sierakowska, A. Szwarc, Warszawa 2009; J. Dufrat, Kobiety w kręgu lewicy niepodległościowej. Od Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego do ochotniczej Legii Kobiet (1908-1918/1919) Toruń 2001; Taże, W służbie obozu marszałka Józefa Piłsudskiego. Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet ( 1928-1939), Wrocław 2013; T. Pudłocki, Iskra światła czy kopcąca pochodnia? Inteligencja w Przemyślu w latach 1867-1939; R. Litwiński, Korpus policji w II Rzeczypospolitej : służba i życie prywatne, Lublin 2007; S. Kowal, Struktura społeczna Wielkopolski w międzywojennym dwudziestoleciu, Poznań 1974;

Uwagi:
Wskazane lektury nie są obowiązkowe; Stanowią one wybór prac polskiej historiografii dotyczącej historii społecznej okresu międzywojennego . Osoby gruntowniej zainteresowane niektórymi tematami mogą sięgać do poszczególnych pozycji

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3104-WH16HS-KS-OG w USOSweb