Rząd Rzeczpospolitej Polskiej na Uchodźstwie (1939 – 1945). Organizacja, polityka, personalia 3104-WH13TRUT

Wykład będzie obejmował dzieje rządu RP na Uchodźstwie w okresie II wojny światowej. Omówiona zostanie geneza rządu, okoliczności jego powstania, program oraz sytuacja międzynarodowa, w jakiej działał w pierwszym okresie swojego istnienia. Przedmiotem analizy będzie następnie polityka rządu wobec kraju, zarówno podziemia wojskowego (Związek Walki Zbrojnej) jak i cywilnego. Szeroko omówiony zostanie skład rządu, jak i jego zaplecze polityczne i konflikty wewnętrzne.
Przedmiotem wykładu będzie następnie sytuacja władz RP w czasie kampanii francuskiej i okoliczności przeniesienia siedziby rządu i prezydenta do Wielkiej Brytanii. Na podstawie najnowszej literatury przedmiotu omówione będą działania rządu w latach 1940 – 1941 zarówno na arenie międzynarodowej, jak i wobec polskiej diaspory na emigracji: w Wielkiej Brytanii, na Bałkanach, Bliskim Wschodzie i Ameryce.
Następnie omówione zostaną stosunki polsko sowieckie, okoliczności podpisania układu Sikorski – Majski, kryzys polityczny z tym związany oraz wpływ tych stosunków na sytuację międzynarodową i wewnętrzną władz RP. Przedmiotem analizy będą także okoliczności wyjścia wojska polskiego i ludności cywilnej z ZSRS, stosunek Wielkiej Brytanii do Polski w tym okresie, a także pogarszające się stosunki polsko – sowieckiej i ich konsekwencje. Omówiona zostanie także działalność rządu RP na rzecz opieki nad obywatelami polskimi w ZSRS, na Bliskim Wschodzie i miejscach tymczasowego osiedlenia.
Szczegółowo przedstawiony zostanie kryzys stosunków polsko – sowieckich przełomu lat 1942/1943 i jego konsekwencje dla międzynarodowego położenia Polski i sytuacji rządu RP. W tym kontekście ukazana zostanie także działalność opozycji wobec rządu, jej ocena sytuacji politycznej i cele działania. Po omówieniu zerwania stosunków polsko – sowieckich w kwietniu 1943 r. omówiona zostanie polityka gen. W. Sikorskiego w zaistniałej sytuacji, a także okoliczności śmierci premiera w katastrofie gibraltarskiej.
Obszernie scharakteryzowany zostanie rząd Stanisława Mikołajczyka, jego powstanie, skład, kierunki polityki wewnętrznej i zagranicznej. Omówiona zostanie także geneza Powstania Warszawskiego, wizyty S. Mikołajczyka w Waszyngtonie i Moskwie oraz przyczyny i konsekwencje upadku rządu w listopadzie 1944 r. Wykład zakończy analiza działalności rządu Tomasza Arciszewskiego w latach 1944 – 1945, w tym jego pozycji międzynarodowej i działań podejmowanych na rzecz utrzymania działalności po cofnięciu uznania przez mocarstwa zachodnie.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Założenia (opisowo)

Znajomość podstawowych faktów z historii II wojny światowej, a zwłaszcza historii Polski w tym okresie

Efekty kształcenia

Po zaliczeniu wykładu student:
- posiada wiedzę o sytuacji Polski w okresie II wojny światowej
- zna podstawowe kierunki polityki wewnętrznej i zagranicznej rządu RP w czasie II wojny światowej
- orientuje się w działalności i programie politycznym głównych ugrupowań politycznych Polski w omawianym okresie, zna sylwetki ich przywódców

Kryteria oceniania

Warunkiem zaliczenia wykładu jest obecność na większości zajęć i zaliczenie kolokwium końcowego.

Literatura

Dokumenty publikowane:
-„Armia Krajowa w dokumentach 1939 – 1945, t. 1 wrzesień 1939 – czerwiec 1941, t. 2, czerwiec 1941 – kwiecień 1943, t. 3, kwiecień 1943 – lipiec 1944, 4., lipiec – październik 1944, t. 5październik 1944 – lipiec 1945, t. 6, Uzupełnienia”, Wrocław 1991 r.
-Duraczyński Eugeniusz, Turkowski Romuald „O Polsce na uchodźstwie 1939 – 1945. Rada Narodowa Rzeczpospolitej Polskiej”, Warszawa 1997 r.
-„Dzienniki czynności Prezydenta RP Władysława Raczkiewicza 1939 – 1947”, t. 1 –2, Wrocław 2004 r.
-Kisielewski Tadeusz „Spory o ustrój Polski niepodległej 1939 – 1943. Dokumenty”, Częstochowa 1994 r.
-Kot Stanisław „Listy z Rosji do gen. Sikorskiego”, Londyn 1956
- Kot Stanisław „Rozmowy z Kremlem”, Londyn 1959 r.
- „My tu żyjemy jak w obozie warownym”. Listy PPS – WRN Warszawa – Londyn 1940 – 1945”, Londyn 1992 r.
- „Na najwyższym szczeblu. Spotkania premierów Rzeczypospolitej Polskiej i Wielkiej Brytanii podczas II wojny światowej”, op. Marek K. Kamiński, J. Tebinka, Warszawa 1999 r.
- Polak Bogusław „Generał broni Władysław Sikorski – Generał Dywizji Władysław Anders. Korespondencja 1941 – 1943. Wybór dokumentów”, Koszalin 2000 r.
- „Protokoły posiedzeń Rady Ministrów RP” , t. I wrzesień 1939 – czerwiec 1940, Kraków 1994, t. 2 czerwiec 1940 – czerwiec 1941, Kraków 1995 r., t. 3 czerwiec – grudzień 1941, Kraków 1996 r., t. 4 grudzień 1941 – sierpień 1942, Kraków 1998 r., t. 5 sierpień 1942 – lipiec 1943 r., Kraków 2001 r., t. 6 lipiec 1943 – kwiecień 1944”, r., t. 7 maj – listopad 1944, Kraków 2006
- Sosnkowski Kazimierz „Materiały historyczne”, Londyn 1966 r.
- „Sprawa polska w II wojnie światowej na arenie międzynarodowej. Zbiór dokumentów”, Warszawa 1965 r.
- „Układ Sikorski – Majski: wybór dokumentów”, opr. Eugeniusz Duraczyński, Warszawa 1990 r.
Wspomnienia
- Anders Władysław „Bez ostatniego rozdziału. Wspomnienia z lat 1939 – 1945”, Lublin 1995 r.
Ciołkoszowa Lidia „Spojrzenie wstecz”, Paryż 1995 r.
- Iranek – Osmecki Kazimierz „Powołanie i przeznaczenie”, Warszawa 2004 r.
- Katelbach Tadeusz. „Rok złych wróżb (1943)”, Paryż 1959 r.
- Kwapiński Jan „1939 – 1945 (Kartki z pamiętnika)”, Londyn 1947 r.
- Łukasiewicz Juliusz „Dyplomata w Paryżu 1936 - 1939”, Warszawa 1995 r.
- Mitkiewicz Leon „Z generałem Sikorskim na obczyźnie”, Paryż 1968 r.
- Pragier Adam „Czas przeszły dokonany”, Londyn 1966 r.
- Raczyński Edward „W sojuszniczym Londynie. Z dziennika Ambasadora”, Warszawa 1989 r.
- Sokolnicki Michał „Dziennik ankarski 1939 – 1943”, Londyn 1965 r.
- Sokolnicki Michał „Dziennik ankarski 1943 – 1946”, Londyn 1974 r.

Opracowania:

- Batowski Henryk „Polska dyplomacja na obczyźnie 1939 – 1941”, Kraków 1991 r.
- Boćkowski Daniel „Czas nadziei. Obywatele Rzeczypospolitej Polskiej w ZSRR i opieka nad nimi placówek polskich w latach 1940 – 1943”, Warszawa 1999 r.
- Drozdowski Marian Marek „Władysław Raczkiewicz” t. 1, 2, Warszawa 2002r.
- Duraczyński Eugeniusz. „Rząd polski na uchodźstwie 1939 – 1945: organizacja, personalia, polityka”, Warszawa 1993 r.
- Duraczyński Eugeniusz, Turkowski Romuald „O Polsce na Uchodźstwie. Rada Narodowa Rzeczypospolitej Polskiej 1939 – 1945”, Warszawa 1997 r.
- Dymarski Mirosław „Stosunki wewnętrzne wśród wychodźstwa polskiego i wojskowego we Francji i w Wielkiej Brytanii 1939 – 1945”, Wrocław 1999 r.
- „Historia dyplomacji polskiej”, t. V, Warszawa 1999 r.
- Hułas Magdalena „Goście czy intruzi? Rząd polski na uchodźstwie wrzesień 1939 – lipiec 1943”, Warszawa 1996 r.
- Kamiński Marek K. „Edward Benesz kontra Władysław Sikorski: polityka władz czechosłowackich na emigracji wobec rządu polskiego na uchodźstwie 1939 – 1943”, Warszawa 2005 r.
- Kisielewski Tadeusz „Federacja środkowoeuropejska. Pertraktacje polsko – czechosłowackie 1939 1943”, Warszawa 1991 r.
- Korpalska Walentyna „Władysław Eugeniusz Sikorski. Biografia polityczna”, Wrocław 1981 r.
- Paczkowski Andrzej „Stanisław Mikołajczyk czyli klęska realisty (zarys biografii politycznej)”, Warszawa 1991 r.
- Pestkowska Maria „Kazimierz Sosnkowski”, Wrocław 1995 r.
- Pestkowska Maria „Za kulisami rządu polskiego na emigracji”, Warszawa 2005 r.
- Piotrowski Jacek „Piłsudczycy bez lidera (po 1 września 1939 r.)” Toruń 2003r.
- Rutkowski Tadeusz P. „Stanisław Kot (1885 – 1975). Biografia polityczna”, Warszawa 2000 r.
- Stola Dariusz „Nadzieja i zagłada. Ignacy Schwartzbart – żydowski przedstawiciel w Radzie Narodowej RP (1940 – 1945)”, Warszawa 1995 r.
- Tarka Krzysztof „Konfrontacja czy współpraca? Litwa w polityce Rządu Polskiego na uchodźstwie 1939 – 1945”, Opole – Warszawa 1998 r.
- Tebinka Jacek „Polityka brytyjska wobec problemu granicy polsko – radzieckiej 1939 – 1945”, Warszawa 1998 r.
- „Władze RP na obczyźnie podczas II wojny światowej”, pod red. Z. Błażyńskiego, Londyn 1994 r.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3104-WH13TRUT w USOSweb