WOS - System polityczny RP 3104-WH00RUT
1. Narodziny II RP (1918 – 1921)
Sytuacja ziem polskich w 1918 r., Rada Regencyjna, Rada Stanu, organizacja rządu; odzyskanie niepodległości, przejęcie władzy przez J. Piłsudskiego, status Tymczasowego Naczelnika Państwa, organy władze poszczególnych zaborów (Polska Komisja Likwidacyjna, Naczelna Rada Ludowa); wyniki wyborów 1919 r., mała konstytucja, organizacja państwa, rola Naczelnika Państwa, główne etapy kształtowania się granic RP, Traktat Wersalski, traktat mniejszościowy, status Górnego Śląska, sprawa Wileńszczyzny i Zaolzia.
2. Polska pod rządami konstytucji marcowej
Uchwalenie konstytucji: okoliczności, kwestie sporne, treść konstytucji; organizacja administracji państwowej; system partyjny i jego funkcjonowanie; konkordat i jego ustalenia; prawa mniejszości narodowych (szkolnictwo utrakwistyczne).
3. Polska pod rządami Piłsudskiego 1926 – 1935
Nowela sierpniowa: okoliczności uchwalenia, treść, znaczenie; funkcjonowanie systemu politycznego w latach 1926 – 1930, rola Sejmu, wybory 1928, 1930; reformy systemu prawnego (kodeks karny); sprawa nowej konstytucji; okoliczności uchwalenia konstytucji kwietniowej 1935 r., jej treść.
4. Rządy Sanacji 1935 – 1939 i klęska wrześniowa
System polityczny Polski lat 1935 – 1939; koncepcje polityczne i ustrojowe rządzącej ekipy, klęska wrześniowa: funkcjonowanie państwa w okresie wojny, emigracja władz RP, powstanie rządu na emigracji.
5. Polska w czasie II wojny światowej
Polskie władze na emigracji: organizacja, funkcjonowanie, ewolucja; sytuacja ziem polskich pod dwiema okupacjami; powstanie i organizacja Polskiego Państwa Podziemnego.
6. Wizje ustrojowe państwa polskiego w czasie II wojny światowej
Oficjalne deklaracje i prace Rządu RP na Uchodźstwie; koncepcje ustrojowe głównych ugrupowań politycznych Polskiego Państwa Podziemnego; sprawa granic; koncepcje ustrojowe Polskiej Partii Robotniczej i Związku Patriotów Polskich.
7. Wprowadzenie systemu komunistycznego w Polsce 1944 – 1947
Manifest Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, jego geneza i treść; Krajowa Rada Narodowa: powstanie, skład, uprawnienia; organizacja administracji komunistycznej 1944 – 1945; organizacja i ewolucja systemu władzy 1945 – 1947; struktura i rola partii komunistycznej i Bloku Stronnictw Demokratycznych, referendum ludowe, wybory 1947, mała konstytucja.
8. Polska w okresie stalinowskim
Stalinizacja Polski: nacjonalizacja przemysłu, bitwa o handel, plan 3-letni, plan 6-cio letni, zmiana systemu administracji; konstytucja 1952 r.; aparat bezpieczeństwa, sądownictwo; funkcjonowanie systemu władzy.
9. Ewolucja systemu politycznego PRL 1956 – 1980
Zmiany organizacyjno – prawne w wyniku wydarzeń październikowych; ewolucja systemu komunistycznego, stosunki z Kościołem, wydarzenia marcowe i ich skutki dla ustroju i organizacji państwa; koncepcje polityczne i ustrojowe ekipy E. Gierka: zmiana podziału terytorialnego, reforma terytorialna, reforma szkolnictwa; zmiana Konstytucji w 1976 r.: przyczyny, efekty, skutki; Polska w bloku sowieckim.
10. Polska w latach 1980 – 1988
Konsekwencje porozumień sierpniowych dla systemu politycznego PRL; projekty zmian funkcjonowania gospodarki i państwa; stan wojenny i jego następstwa; ewolucja systemu władzy w latach 1982 – 1988; geneza okrągłego stołu; działania rządu M. F. Rakowskiego.
11. Upadek systemu komunistycznego – powstanie III Rzeczpospolitej 1989 – 1991
Wybory 4.06.1989 r. i ich konsekwencje; działalność sejmu kontraktowego i rządów Tadeusza Mazowieckiego i Jana K. Bieleckiego na polu zmiany ustroju Polski; reformy L. Balcerowicza; wybory prezydenckie 1990 r. i ich skutki.
12. System polityczny Polski w latach 1991 – 1997
Geneza Małej Konstytucji; funkcjonowanie prezydentury za czasów L. Wałęsy i A. Kwaśniewskiego; dojście do władzy Sojuszu Lewicy Demokratycznej (1993).
13. Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r.
Przebieg prac nad nowa konstytucją; system ustrojowy ukształtowany przez Konstytucję 1997 r.
14. Podsumowanie – kolokwium sprawdzające
Rodzaj przedmiotu
ogólnouniwersyteckie
Literatura
A. Ajnenkiel „Konstytucje Polski w rozwoju dziejowym 1791 – 1997”, Warszawa 2001, J. Bardach, B. Leśnodorski, M. Pietrzak „Historia ustroju i prawa polskiego”, Warszawa 1994, R. Chruściak „System wyborczy i wybory w Polsce 1989- 1998. Parlamentarne spory i dyskusje”, Warszawa 1999, J. Czajowski „Organy Naczelne Rzeczpospolitej w świetle ustawy konstytucyjnej z 17 października 1992”, Kraków 1993, A. Dudek, „Historia polityczna Polski 1989 – 2005”, Kraków 2007, A. Ajnenkiel „Historia Sejmu polskiego, t. 2, cz. 2, II Rzeczpospolita”, Warszawa 1989, „Historia Sejmu polskiego, t. 3, Polska Ludowa”, pod red. A. Ajnenkiela, Warszawa 1989, M. Kallas Historia ustroju Polski”, Warszawa 2005, „Konstytucje polskie 1918 – 1998”, opr. T. Mołdawa, Warszawa 1999 (wyd. 2 uzup. 2008).
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: