Afrykanie, Brytyjczycy i Burowie. Południowa Afryka w latach 1795-1879. 3104-WH00MLE

Celem tego cyklu wykładów jest przedstawienie historii Południowej Afryki (w granicach współczesnego RPA) we wczesnym okresie kolonizacyjnym. Zasadniczym tematem będzie prezentacja trzech społeczności, które złożyły się na współczesne społeczeństwo południowoafrykańskie, oraz relacji między nimi w okresie kiedy ludy afrykańskie zachowywały swoją polityczną odrębność i stanowiły partnera w grze politycznej prowadzonej przez Brytyjczyków i Burów.
Datę początkową wyznacza pierwsze pojawienie się Wielkiej Brytanii jako siły politycznej w Południowej Afryce, końcową zaś wojna zuluska oznaczająca koniec niepodległego bytu ostatniego dużego państwa afrykańskiego w regionie.
Ze względu na rozległość i złożoność tematyczną, będzie to raczej zestaw ilustracji z dziejów, niż ciągła opowieść o dziejach Południowej Afryki w tamtym okresie.
Na temat historii Południowej Afryki pokutuje wiele stereotypów i mitów, ba ciągle są tworzone nowe. Stąd pojawią się pytania o stereotypy, o ich źródła? Pytania o to dlaczego Południowa Afryka ciągle budzi kontrowersje badaczy z różnych dziedzin? I dlaczego ciągle jest tak fascynująca?
Zazwyczaj patrzy się na ten region poprzez pryzmat relacji rasowych i genezy apartheidu? Dlatego pomówimy czemu takie spojrzenie jest jednostronne i generuje niekompletny obraz rzeczywistości.
Wśród mitów jest mit Zulusów i Czaki. Pomówimy więc ile w nim prawdy i czy na pewno to on był najwybitniejszym czarnym władca Południowej Afryki?
Wreszcie pomówimy o genezie republik burskich i ich samodzielności. A wreszcie o czynnikach które sprawiły, że w drugiej połowie XIX wieku sytuacja zmieniła się drastycznie, pozwalając osiągnąć Wielkiej Brytanii przewagę w regionie.
Na koniec powiemy kilka słów o genezie gospodarczego znaczenia Południowej Afryki. Co sprawiło, ze obszaru marginalnego, stała się gospodarczym, centrum Afryki.

1. Kolonia Przylądkowa i jej społeczeństwo w roku 1795.
- ekspansja Kolonii
- geneza Burow i charakterystyka społeczności
- ludność mieszana i jej znaczenie
- pogranicze w ogniu i nie tylko
2. Wielka Brytania i Brytyjczycy w roku 1795.
- Rewolucja agrarna
- Rewolucja Przemysłowa
- Renesans Protestancki
- doktryna efficiency
3. Afrykańskie otoczenie Kolonii Przylądkowej na przełomie XVIII i XIX stulecia, geneza wielkich migracji.
- Słów kilka o ludach Khoisan
- O wielości ludów Bantu
- społeczności mieszane i ich ekspansja
- klimat, handel, ewolucja czy rewolucja w społecznościach Bantu
4. Brytyjczycy i Burowie, 1795-1835. Geneza Wielkiego Treku.
- Otwarte czy zamknięte pogranicze
- Miedzy ładem i anarchią
- powstania czy bunty
- anglicyzacja i kwestia świadomości
- zew interioru.
5. Wielkie migracje, 1810-1835.
- Jedna czy wiele przyczyn?
- Kto zaczął?
- difaqane
- Mfecane
- Assagai kontra muszkiet
6. Wielki Trek. Fakt czy mit?. Słów kilka o stereotypach związanych z Wielkim Trekiem.
- Bunt czy nie bunt?
- O roli zniesienie niewolnictwa.
- Kolejna wojna na pograniczu i ruchy humanitarne
- czy Wielki Trek miał miejsce?
- Burowie i Afrykanie w początkach Wielkiego Treku.
7. Południowoafrykański Interior w latach 1835-1854, cz. I.
- Burowie w Natalu
- Burskie i afrykańskie państwa w Interiorze
- Brytyjskie interwencje początek
8. Południowoafrykański Interior w latach 1835-1854, cz. II.
- Sytuacja w Trans-Oranii
- Sytuacja w Trans-Vaalu
- Zwierzchnictwo Rzeki Oranje
- Wojna z BaSotho
- Wycofanie się Wielkiej Brytanii i jego przyczyny
9. Kolonie brytyjskie na drodze do samorządu, 1820-1853.
- Osadnicy z 1820 roku
- rozwój społeczeństwa obywatelskiego
- wschodni separatyzm
- dlaczego samorząd?
10. Transwal i Orania trudne losy burskich republik, 1854-1866.
- Transwal państwo, którego nie było
- Orania i BaSotho
- Odkrycie diamentów i jego skutki.
11. BaSotho, AmaSwazi, Xhosa, Zulusi, 1842-1868. O zdolnościach przetrwania Afrykanów.
- Xhosa między europeizacją i buntem
- Zulusi militarne państwo tradycyjnego rodzaju
- BaSotho o zdolnościach do modernizacji i ich grnicach
12. Konfederacja Południowej Afryki. Afrykanie i Burowie wobec brytyjskiej polityki imperialnej w latach 1867-1876.
- Powrót Wielkiej Brytanii do interioru i jego przyczyny
- Plany konfederacji i ich źródła
- Uzasadnienia konfederacji
- Opozycja wobec konfederacji
13. Od aneksji Transwalu do upadku państwa Zulusów. Sytuacja w Południowej Afryce w latach 1877-1879.
- dziwna aneksja Transwalu w 1877 roku
- fiasko planów konfederacyjnych
- wojna z Zulusami, przebieg i skutki
14. Podsumowanie.
- Południowa Afryka w 1879 roku, perspektywy na przyszłość.