Historia rodziny 3104-SPH-HR

Zakres tematów:
1. Definicja rodziny i jej zmienność w kulturze zachodnioeuropejskiej. Podstawowe pojęcia z zakresu antropologii i socjologii rodziny: pokrewieństwo, powinowactwo, kognacja, agnacja, krewni wstępni, zstępni, boczni, pokrewieństwo duchowe, adopcja, ród, rodzina nuklearna. Zarys historii badań nad dziejami rodziny.

2. Małżeństwo jako fakt społeczny, religijny i ekonomiczny.

Teksty źródłowe:
Augustyn z Hippony, Wartości małżeństwa, przeł. W. Eborowicz, w: Pisma świętego Augustyna o małżeństwie i dziewictwie. Przekład i komentarz, Lublin 2003, s. 73-116.
List Hinkmara z Reims do biskupów Rudolfa z Bourges i Frotara z Bordeaux, koniec 860 r.,
MGH Epistolae Karolini aevi, t. VI: Die Briefe des Erzbischofs Hinkmar von Reims, cz. 1, wyd. E. Perels, Berlin 1939, nr 136, s. 88-90.
Jonasz z Orleanu, O zasadach życia świeckich (De ordine laicali), IX w., fragment.
Giovanni Villani, Nuova cronica, ks. II , rozdz. 38 oraz Kronika pseudo-Brunetto Latiniego, r. 1215.
Statut kazimierskiego cechu tkaczy z 1457 r., w: Kodeks dyplomatyczny miasta Krakowa 1257-1506, cz. 2, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1882, nr 327, s. 439-444, fragmenty

3. Relacje i hierarchia władzy w rodzinie – rodzice i dzieci.

Teksty źródłowe:
Komentarz do reguły św. Benedykta Smaragda z Saint-Mihiel, Cap. LIX. De filiis nobilium vel pauperum qui offeruntur, przekład angielski: Smaragdus of Saint-Mihiel, Commentary on the rule of Saint Benedict, Kalamazoo 2007, s. 480-485 (on-line: http://www.litpress.org/excerpts/0879072121.pdf);

Tomasz z Celano, Legenda o św. Klarze z Asyżu, w: Wczesne źródła franciszkańskie, t. 2, Warszawa 1981, s. 379-391.
Piętnaście uciech stanu małżeńskiego, w: K. Kasprzyk, Powiastki ucieszne a swawolne, Warszawa 1963.

4. Krewni boczni i grupa krewniacza - siostry, bracia, wujowie, stryjowie, bratankowie, kuzyni i inni. Wzajemne prawa i zobowiązania.

Teksty źródłowe:
Saga rodu z Laxdalu, Poznań 1973, rozdz. 18, 19.
Dokument zrzeczenia się przez Odrowążów roszczeń do dóbr stanowiących uposażenie klasztoru w Mogile z 1231 r., Zbiór dokumentów opactwa mogilskiego, wyd. E. Janota, w: Monografia opactwa cystersów we wsi Mogile, t. 2, Kraków 1867, nr 12, s. 10-11.
Księgi sądowe wiejskie, t. 1, wyd. B. Ulanowski, Starodawne prawa polskiego pomniki, t. 12, Kraków 1921, nr 7498,

5. Status kobiet niezamężnych w rodzinie: panny i wdowy.

Teksty źródłowe:
św. Hieronim, Listy, [dowolne wydanie], nr 123.
św. Augustyn, O doskonałym wdowieństwie, w: Pisma świętego Augustyna o małżeństwie i dziewictwie. Przekład i komentarz, Lublin 2003, s. 183-222
Edykt Rotariego, rozdz. 182, w: J. Strzelczyk, Longobardowie, Warszawa 2014, s. 227.
Najstarszy zwód prawa polskiego, art. 21, pkt 2, s. 200-202.
Prawa majątkowe Barbary, wdowy po Janie Kmicie, zapiska z ksiąg ziemskich krakowskich, 1434, Wyciągi z najstarszych ksiąg ziemskich dawnej ziemi krakowskiej, wyd. A. Z. Helcel, Starodawne prawa polskiego pomniki, t. 2, Kraków 1870, nr 2549, s. 397-399.
Status niezamężnej siostry, zapiska z ksiąg ziemskich krakowskich, 1436, j.w., nr 2655, s. 419.
Księgi sądowe wiejskie, t. 1, wyd. B. Ulanowski, Starodawne prawa polskiego pomniki, t. 11, Kraków 1921, nr 7503.
Goeffrey Chaucer, Opowieści kanterberyjskie, Wrocław 1963, opowieść Damy z Bath.

6. Na marginesie rodziny: dzieci nieślubne, konkubiny (kochanki), starcy.

Teksty źródłowe:
List papieża Jana VIII z 878 r., MGH Epistolae karolini aevi, t. 5, nr 129, s. 114-115.
Piętnaście uciech stanu małżeńskiego, w: K. Kasprzyk, Powiastki ucieszne a swawolne, Warszawa 1963, s. 53-55.
Konstytucja De prole illegitima, 1578, Volumina legum, t. 2, Petersburg 1859, s. 187.
Księgi sądowe wiejskie, t. 1, wyd. B. Ulanowski, Starodawne prawa polskiego pomniki, t. 11, Kraków 1921, nr 3932.