Wielkie zagadnienia epoki nowożytnej: Dwór jako instytucja władzy, szkoła elit i środowisko kulturalne 3104-M2SNW-DJCW18-OG

Główne zagadnienia:
1) Instytucje dworu królewskiego w Rzeczypospolitej i w Europie
2) Dwór nowożytny jako szkoła elit - wzorce dworzanina
3) Program funkcjonalny i ideowy rezydencji monarszych
4) Symbolika i propaganda władzy królewskiej
5) Rytuały dworskie i etykieta - perspektywa komparatystyczna
6) Muzyka dworska
7) Wielcy ludzie w ogrodach- znaczenie ogrodów w życiu codziennym i uroczystościach dworskich w renesansie i baroku
8) Obraz polskiego dworu królewskiego w oczach społeczeństwa Rzeczypospolitej
9) Opinie o dworze w RP i Europie Zachodniej - polski dwór królewski w oczach cudzoziemców, dwory europejskie w oczach Polaków
10) Funkcjonowanie i rola dworu a realia ustrojowe - granice porównywania dworów monarszych w Europie Zachodniej i w demokratycznym ustroju Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
11) Społeczna i kulturotwórcza rola dworu - związki z miastem rezydencjonalnym
12) Modernizacyjna rola dworu w czasach Stanisława Augusta

Zakres tematów:
Dzieje kultury europejskiej w XVI – XVIII wieku, historia idei, historia elit, historia architektury, muzyki i sztuki

Program zajęć może ulec zmianie w zależności od przygotowania i zainteresowań uczestników oraz możliwości czasowych. Literatura do konkretnych zajęć zostanie przekazana po ukonstytuowaniu się grupy.

Rodzaj przedmiotu

fakultatywne
ogólnouniwersyteckie

Założenia (opisowo)

Znajomość języków nowożytnych na poziomie umożliwiającym korzystanie z zalecanej literatury, elementarna znajomość terminologii z zakresu historii sztuki Pożądane zainteresowanie historią kultury epoki nowożytnej i zagadnieniem elitaryzmu

Efekty kształcenia

Po zaliczeniu zajęć student potrafi poddać krytycznej analizie zarówno źródła pisane jak materialne do badania kultury dworskiej; poprawnie rozpoznaje charakterystyczne cechy stylowe literatury i sztuki renesansu oraz identyfikuje główne prądy ideologiczne typowe dla epoki nowożytnej, dostrzega i wyjaśnia związek przemian w zakresie kultury ze zjawiskami społecznymi i politycznymi.

Kryteria oceniania

Aktywność na zajęciach (dopuszczalne 2 nieobecności); znajomość źródeł i literatury do każdego z tematów w zakresie określonym przez prowadzącego; omówienie uzgodnionego z prowadzącym zagadnienia w postaci krótkiego eseju (1-5) strony.

Metody dydaktyczne:
Dyskusja nad tekstami i artefaktami prezentowanymi przez prowadzącego i uczestników konwersatorium.

Literatura

Wybrane opracowania ogólne:
E. Angyal, Świat słowiańskiego baroku, tł. J. Prokopiuk, Leipzig 1961.
A. Berdecka, I. Turnau, Życie codzienne w Warszawie okresu Oświecenia, Warszawa 1969.
P. Burke, Dworzanin, w: Człowiek renesansu, red. E. Garin, tł. A. Osmólska-Mętrak, Warszawa 2001, s. 143-174.
R. Chartier i in., Historia życia prywatnego, t. 3, tłum polskie, Ossolineum, Wrocław 1999.
H. Ch. Ehalt, Ausdruckformen absolutischer Herrschaft. Der Wiener Hof im 17. und 18. Jahrhundert, Wien 1980.
N. Elias, Przemiany obyczajów w cywilizacji Zachodu, przekład. T. Zabłudowski, Warszawa 1980.
B. Fabiani, Na dworze Wazów w Warszawie, Warszawa 1988.
M. Ferenc, Dwór Zygmunta Augusta, Organizacja i ludzie, Kraków 1998
B. Przybyszewska-Jarmińska, Muzyczne dwory polskich Wazów, Warszawa 2007.
J. von Kruedener, Die Rolle des Hofes im Absolutismus, "Forschungen zur Sozial- und Wirstschaftsgeschichte", t. XIX, Stuttgart 1973.
J. Z. Lichański, Łukasz Górnicki : sarmacki Castiglione, Warszawa 1998.
J. Lileyko, Zamek Warszawski. Rezydencja królewska i siedziba władz Rzeczypospolitej 1569-1763. Warszawa 1984.
J. Lileyko, Życie codzienne w Warszawie za Wazów, Warszawa 1984.
W. St. Magdziarz, Uwodziciele władzy. Geneza i organizacja dworu Ludwika XIV, Warszawa 2013
A. Marchwińska, Królewskie dwory żon Zygmunta Augusta, Organizacja i składy osobowe, Toruń 2008
A. Mączak, Dwór w systemach władzy i kultury europejskiej XVI i XVII w., w: Studia nad gospodarką, społeczeństwem i rodziną w Europie późnofeudalnej, pod red. J. Topolskiego, Lublin 1987.
A. Mączak, Rządzący i rządzeni. Władza i społeczeństwo w Europie wczesno nowożytnej, Warszawa 1986
Rezydencja monarsza, funkcje i treści, Warszawa 1989.
P. Simon, Le mythe royal. Lille 1987.
M. Szafrańska, Ogród renesansowy. Antologia tekstów, Warszawa 1998.
M. Szafrańska, Ogrody Zamku Królewskiego w Warszawie, , Warszawa-Zamek Królewski 2017.
H. Trevor-Roper, The Culture of the Baroque Courts, w: Europäische Hofkultur im 16. und 17. Jahrhundert, hrsg. A. Buck i.in., Wolfenbüteler Arbeiten zur Barocskforschung, t. VII, Hamburg 1981.
T. Veblen, Teoria klasy próżniaczej, przekład J. i K. Zagórscy, wstęp J. Górski, Warszawa 1971
R. Vierhaus, Barock und Absolutismus, w: Europäische Barock-Rezeption, hrsg. K. Garber i.in., t. I, Wiesbaden 1991.
A. Żórawska-Witkowska, Muzyka na dworze Augusta II w Warszawie, Zamek Królewski, Warszawa 1997.
E. Głuszcz-Zwolińska, Muzyka nadworna ostatnich Jagiellonów, Kraków 1988.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3104-M2SNW-DJCW18-OG w USOSweb