Archiwistyka. Metodyka archiwalna cz. 2. 3104-M2SA13MA2
Zakres tematów
1. Zajęcia wstępne
- Akta staropolskie w polskim zasobie archiwalnym
- Opracowywanie archiwaliów staropolskich – zagadnienia wstępne
2. Dokument pergaminowy i papierowy
Literatura: J. Płocha, Zasady archiwalnego opracowania dokumentów, „Archeion” t. 61, 1974, s.7-29; Normy metodyczne – Wytyczne opracowania dokumentów pergaminowych i papierowych, [w:] Zbiór przepisów archiwalnych wydanych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych w latach 1952-2000, wybór i opracowanie M. Tarakanowska i E. Rosowska, Warszawa 2001, s. 447-475; inwentarz Zbioru Dokumentów Pergaminowych z zasobu AGAD online: http://www.agad.archiwa.gov.pl/metodyka/pergaminy.html
3. Dokument pergaminowy i papierowy - pieczęć
Literatura: Wytyczne w sprawie opracowania pieczęci, [w:] Zbiór przepisów archiwalnych wydanych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych…, s. 302-310; J. Grabowski, Zbiory sfragistyczne Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie, [w:] Zbiory pieczęci w Polsce, red. Z. Piech i W. Strzyżewski, Warszawa 2009, s. 31-78.
4. Digitalizacja dokumentów pergaminowych i papierowych. Opracowywanie indeksów
Dokumenty miasta Poznania w Wielkopolskiej Bibliotece cyfrowej: http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication?id=15118&tab=3
Akta i dokumenty z zasobu Archiwum Państwowego w Poznaniu online:
http://szukajwarchiwach.pl/53/1296/0/3/3#tabSkany
Zasady opracowywania indeksów osobowych o geograficznych w AGAD:
http://www.agad.archiwa.gov.pl/metodyka/geogr.html
http://www.agad.archiwa.gov.pl/metodyka/osobowe.html
5. Opracowanie dokumentu pergaminowego i papierowego. Ćwiczenia praktyczne
Literatura: A. Radzimiński, J. Tandecki, Projekt wytycznych w sprawie przygotowania do druku katalogów dokumentów i listów, „Archeion”, 1994, t. 93, s. 39-47
6. Kancelaria księgi wpisów. Metryka Koronna
Literatura: Inwentarz Metryki Koronnej. Księgi wpisów i dekretów polskiej kancelarii królewskiej z lat 1447 – 1795, opr. I. Sułkowska-Kurasiowa i M Woźniakowa
http://www.agad.archiwa.gov.pl/pomoce/MK_inw.xml#idp18244736;
sumariusze Metryki Koronnej: http://www.wbc.poznan.pl/publication/47102;
7. Kancelaria księgi wpisów. Księgi kancelarii ziemskich i grodzkich
Literatura: J. Bielecka, Organizacja i działalność kancelarii ziemskich i grodzkich wielkopolskich XIV–XVIII w., „Archeion” 1954, t. 22, s. 134; A. Wajs, Historyczne i współczesne pomoce archiwalne do akt ziemskich i grodzkich województwa sieradzkiego w AGAD, „Miscellanea Historio-Archivistica” 1999, t. 10, s. 63–76; inwentarze ksiąg grodzkich i ziemskich z zasobu AGAD online: http://www.agad.archiwa.gov.pl/metodyka/ziemskie_grodzkie.html; krakowskie księgi ziemskie online: http://mbc.malopolska.pl/dlibra/publication?id=19590&tab=3
8. Kancelaria księgi wpisów. Księgi kancelarii miejskich
Literatura: I. Radtke, Dzieje i metody porządkowania akt miasta Poznania z okresu staropolskiego, „Archeion” t. 97, 1997, s.21-42; J. Bielecka, Metoda opracowywania akt luźnych pochodzących z urzędów i instytucji okresu księgi wpisów, „Archeion” t.61, 1974, s. 31-51; Normy metodyczne – Wskazówki do opracowywania akt miejskich z okresu księgi wpisów, [w:] Zbiór przepisów archiwalnych wydanych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych …, s. 518-545.
9. Digitalizacja spuścizny archiwalnej okresu księgi wpisów
Akta miasta Lublina online:
http://szukajwarchiwach.pl/35/22/0/2.1.3.1/128#tabJednostka
Akta miasta Kamionki online http://szukajwarchiwach.pl/35/36/0/-/2#tabSkany
Akta miasta Krakowa online: http://mbc.malopolska.pl/dlibra/publication?id=61294&tab=3
10. Opracowanie archiwaliów rodzinno-majątkowych
Literatura: T. Zielińska, Archiwalia prywatne (Pojęcie, zakres gromadzenia, metody opracowywania), „Archeion” 1971, t. 56, s.71-88; Normy metodyczne – Wskazówki metodyczne do opracowania archiwów podworskich, [w:] Zbiór przepisów archiwalnych wydanych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów …, s. 488-502
11. Opracowywanie dokumentacji kartograficznej i technicznej
Literatura: Instrukcja porządkowania i ewidencjonowania dokumentacji kartograficznej w archiwach państwowych, www. archiwa gov.pl; Instrukcja sprawie oceny wartości dokumentacji technicznej, www. archiwa gov.pl; I. Ihnatowicz, A. Biernat, Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, wydanie drugie poprawione i uzupełnione, Warszawa 2003 (Miary długości, s. 38-43)
12. Opracowanie archiwalne map i rysunków architektonicznych. Ćwiczenia praktyczne (inwentaryzacja map wielkoskalowych; inwentaryzacja rysunków architektonicznych)
13. Opracowywanie materiałów ikonograficznych
Literatura: A. Bartoszewicz, Inwentaryzacja ikonografii w zbiorach Archiwum Głównego Akt Dawnych – założenia metodologiczne i projekt instrukcji, „Archeion” 1996, t. 96, s. 77-86
14. Digitalizacja zbiorów kartograficznych i ikonograficznych
http://geoforum.pl/?menu=46995,47278&page=atlas&id_atlas=1&link=galerie-atlas-swiata
Zakres tematów
1. Zajęcia wstępne
- Akta staropolskie w polskim zasobie archiwalnym
- Opracowywanie archiwaliów staropolskich – zagadnienia wstępne
2. Dokument pergaminowy i papierowy
Literatura: J. Płocha, Zasady archiwalnego opracowania dokumentów, „Archeion” t. 61, 1974, s.7-29; Normy metodyczne – Wytyczne opracowania dokumentów pergaminowych i papierowych, [w:] Zbiór przepisów archiwalnych wydanych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych w latach 1952-2000, wybór i opracowanie M. Tarakanowska i E. Rosowska, Warszawa 2001, s. 447-475; inwentarz Zbioru Dokumentów Pergaminowych z zasobu AGAD online: http://www.agad.archiwa.gov.pl/metodyka/pergaminy.html
3. Dokument pergaminowy i papierowy - pieczęć
Literatura: Wytyczne w sprawie opracowania pieczęci, [w:] Zbiór przepisów archiwalnych wydanych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych…, s. 302-310; J. Grabowski, Zbiory sfragistyczne Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie, [w:] Zbiory pieczęci w Polsce, red. Z. Piech i W. Strzyżewski, Warszawa 2009, s. 31-78.
4. Digitalizacja dokumentów pergaminowych i papierowych. Opracowywanie indeksów
Dokumenty miasta Poznania w Wielkopolskiej Bibliotece cyfrowej: http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication?id=15118&tab=3
Akta i dokumenty z zasobu Archiwum Państwowego w Poznaniu online:
http://szukajwarchiwach.pl/53/1296/0/3/3#tabSkany
Zasady opracowywania indeksów osobowych o geograficznych w AGAD:
http://www.agad.archiwa.gov.pl/metodyka/geogr.html
http://www.agad.archiwa.gov.pl/metodyka/osobowe.html
5. Opracowanie dokumentu pergaminowego i papierowego. Ćwiczenia praktyczne
Literatura: A. Radzimiński, J. Tandecki, Projekt wytycznych w sprawie przygotowania do druku katalogów dokumentów i listów, „Archeion”, 1994, t. 93, s. 39-47
6. Kancelaria księgi wpisów. Metryka Koronna
Literatura: Inwentarz Metryki Koronnej. Księgi wpisów i dekretów polskiej kancelarii królewskiej z lat 1447 – 1795, opr. I. Sułkowska-Kurasiowa i M Woźniakowa
http://www.agad.archiwa.gov.pl/pomoce/MK_inw.xml#idp18244736;
sumariusze Metryki Koronnej: http://www.wbc.poznan.pl/publication/47102;
7. Kancelaria księgi wpisów. Księgi kancelarii ziemskich i grodzkich
Literatura: J. Bielecka, Organizacja i działalność kancelarii ziemskich i grodzkich wielkopolskich XIV–XVIII w., „Archeion” 1954, t. 22, s. 134; A. Wajs, Historyczne i współczesne pomoce archiwalne do akt ziemskich i grodzkich województwa sieradzkiego w AGAD, „Miscellanea Historio-Archivistica” 1999, t. 10, s. 63–76; inwentarze ksiąg grodzkich i ziemskich z zasobu AGAD online: http://www.agad.archiwa.gov.pl/metodyka/ziemskie_grodzkie.html; krakowskie księgi ziemskie online: http://mbc.malopolska.pl/dlibra/publication?id=19590&tab=3
8. Kancelaria księgi wpisów. Księgi kancelarii miejskich
Literatura: I. Radtke, Dzieje i metody porządkowania akt miasta Poznania z okresu staropolskiego, „Archeion” t. 97, 1997, s.21-42; J. Bielecka, Metoda opracowywania akt luźnych pochodzących z urzędów i instytucji okresu księgi wpisów, „Archeion” t.61, 1974, s. 31-51; Normy metodyczne – Wskazówki do opracowywania akt miejskich z okresu księgi wpisów, [w:] Zbiór przepisów archiwalnych wydanych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych …, s. 518-545.
9. Digitalizacja spuścizny archiwalnej okresu księgi wpisów
Akta miasta Lublina online:
http://szukajwarchiwach.pl/35/22/0/2.1.3.1/128#tabJednostka
Akta miasta Kamionki online http://szukajwarchiwach.pl/35/36/0/-/2#tabSkany
Akta miasta Krakowa online: http://mbc.malopolska.pl/dlibra/publication?id=61294&tab=3
10. Opracowanie archiwaliów rodzinno-majątkowych
Literatura: T. Zielińska, Archiwalia prywatne (Pojęcie, zakres gromadzenia, metody opracowywania), „Archeion” 1971, t. 56, s.71-88; Normy metodyczne – Wskazówki metodyczne do opracowania archiwów podworskich, [w:] Zbiór przepisów archiwalnych wydanych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów …, s. 488-502
11. Opracowywanie dokumentacji kartograficznej i technicznej
Literatura: Instrukcja porządkowania i ewidencjonowania dokumentacji kartograficznej w archiwach państwowych, www. archiwa gov.pl; Instrukcja sprawie oceny wartości dokumentacji technicznej, www. archiwa gov.pl; I. Ihnatowicz, A. Biernat, Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, wydanie drugie poprawione i uzupełnione, Warszawa 2003 (Miary długości, s. 38-43)
12. Opracowanie archiwalne map i rysunków architektonicznych. Ćwiczenia praktyczne (inwentaryzacja map wielkoskalowych; inwentaryzacja rysunków architektonicznych)
13. Opracowywanie materiałów ikonograficznych
Literatura: A. Bartoszewicz, Inwentaryzacja ikonografii w zbiorach Archiwum Głównego Akt Dawnych – założenia metodologiczne i projekt instrukcji, „Archeion” 1996, t. 96, s. 77-86
14. Digitalizacja zbiorów kartograficznych i ikonograficznych
http://geoforum.pl/?menu=46995,47278&page=atlas&id_atlas=1&link=galerie-atlas-swiata
Metody dydaktyczne
- dyskusja na podstawie lektur artykułów i informacji zawartych na stronach internetowych archiwów;
- analiza norm metodycznych;
- analiza metod opracowywania;
- prezentacje archiwaliów.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zaliczeniu zajęć student:
- rozpoznaje różne rodzaje materiałów archiwalnych;
- analizuje i wyjaśnia pojęcia z zakresu metodyki archiwalnej oraz normy metodyczne;
- zna metody porządkowania akt z okresu staropolskiego;
- analizuje i wyjaśnia zasady opisu archiwalnego;
- analizuje i wyjaśnia zasady digitalizacji archiwaliów;
- analizuje i wyjaśnia zasady opracowywania różnych rodzajów archiwaliów.
Kryteria oceniania
Warunkami zaliczenia zajęć i kryterium oceny uczestników są :
- regularna obecność na zajęciach;
- zaliczenie nieobecności (o ile będzie ich więcej niż jedna) podczas dyżurów;
- przygotowywanie zadanych tekstów źródłowych;
- lektura zadanej literatury przedmiotu;
- udział w dyskusjach.
Literatura
H. Robótka, Opracowanie i opis archiwaliów. Podręcznik akademicki, Toruń 2010
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: