Historia Polski po 1945 r. 3104-L2H20PL2
Od 1945 roku ziemie polskie stały się elementem tzw. systemu jałtańskiego. Polska, w zmienionym kształcie terytorialnym, znalazła się w sowieckiej strefie wpływów, władzę objął ruch komunistyczny, zależny od znajdującego się w Moskwie ośrodka decyzyjnego. Los Polski podzieliły sąsiednie kraje środkowej Europy.
W trakcie zajęć uczestnicy poznają kształtowanie się powojennego porządku politycznego, jak też mechanizmy przejęcia rządów przez ruch komunistyczny. Uczą się o przekształceniach ekonomicznych i społecznych w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, śledzą procesy przemian politycznych, w tym ewolucję systemu władzy. Analizują zmiany zachodzące w nastrojach i postawach społeczeństwa, dowiadują się o działaniach środowisk, które kontestowały istniejący system władzy, uczą się o erozji systemu komunistycznego i jego upadku w 1989 r.
Zajęcia mają charakter monograficzny oraz warsztatowy. Poszczególne grupy, wybierane fakultatywnie przez studentów, zajmują się różnymi zagadnieniami szczegółowymi, ale podczas ich omawiania i analizowania uczestnicy nabywają podobne umiejętności. Wśród uwzględnianych źródeł znajdują się zarówno przekazy źródłowe tradycyjnie wykorzystywane przez historyków (materiały statystyczne, archiwalia, zwłaszcza akta personalne, artykuły publicystyczne, pamiętniki, akty prawne), jak i upowszechniające się w I połowie XX wieku nowe formy przekazów źródłowych (fotografie, filmy, zapisy dzwiękowe, cyfrowe materiały audiowizualne). W trakcie zajęć poznają metody badań stosowane przez historyka, mają również okazję do zapoznania się z metodami, jakie w trakcie analizy wydarzeń I połowy XX wieku stosują inne nauki humanistyczne i społeczne, szczególnie ekonomia, filozofia, socjologia i antropologia kulturowa.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
W wyniku zajęć student nabywa umiejętność pogłęłbionego myślenia histroycznego, potrafi dokonać krytycznej analizy materiału źródłowego, jest w stanie przedstawić w trakcie dyskusji swoje udomentowane poglądy, jak też bronić swoich racjii w zakresie interpretacji wydarzeń.
Kryteria oceniania
Zaliczenie zajęć odbywa się na podstawie obecności na ćwiczeniach, sprawdzania przez prowadzącego stopnia znajomości i zrozumienia przez studenta lektur (wedle listy zamieszczonej w sylabusach), a także oceny stopnia aktywności studenta w trakcie dyskusji. Prowadzący zajęcia przedstawiają w sylabusach szczegółowe warunki zaliczenia poszczególnych zajęć.
Zajęcia kończą się zaliczeniem na ocenę. Prowadzący zajęcia wystawia ocenę na podstawie przebiegu przebiegu zajęć, w indywidualnych przypadkach może też zarządzić zdawanie przez studenta kolokwium ustnego
Literatura
Wybory źródeł i wspomnienia
W. Anders, Bez ostatniego rozdziału. Wspomnienia z lat 1939-1946 (kilka wydań)
I. Cukierman, Nadmiar pamięci: siedem owych lat: wspomnienia 1939-1946, Warszawa 2000
A. Garlicki, Z tajnych archiwów, Warszawa 1993
J. Giedroyc, Emigracja ukraińska: listy 1950-1982, Warszawa 2004
W. Gomułka, Pamiętniki, t 1+2, Warszawa 1994
Intymny portret uczonych: korespondencja Marii i Stanisława Ossowskich, Warszawa 2002
J. Jędrzejewicz, W służbie idei, Londyn 1972
Kościół w stanie wojennym: z najnowszej historii Kościoła. Wybór dokumentów z AAN, opr. Tadeusz Krawczak, Warszawa 2008
S. Mikołajczyk, Zniewolenie Polski. Przykład sowieckiej agresji (kilka wydań)
A. Pordes, I. Grin, Ich miasto: wspomnienia Izraeczyków, przedwojennych mieszkańców Krakowa, Warszawa 2004
S. Stomma, Pościg za nadzieją, Paryż 1993
Tajne dokumenty Biura Politycznego. Grudzień 1970, Londyn 1991
Tajne dokumenty Biura Politycznego i sekretariatu KC. Ostatni rok władzy 1988-1989, Londyn 1994
Tajne dokumenty Biura Politycznego. PRL-ZSRR 1956-1970, Londyn 1998
Tajne dokumenty Biura Politycznego. PZPR a „Solidarność” 1980-1981, Londyn 1992
W. Wasiutyński, Prawą stroną labiryntu: fragmenty wspomnień, Exter, 1996
A. Wat, Mój wiek (kilka wydań)
Opracowania, publicystyka historyczna
T. G. Ash, Polska rewolucja. „Solidarność” 1980-1982 (kilka wydań)
T. G. Ash, Pomimo i wbrew. Eseje o Europie Środkowej, Londyn 1990
A. Domosławski, Kapuściński non-fiction,Warszawa 2010
B. Fijałkowska, Polityka i twórcy (1948-1959), Warszawa 1985
M. Fik, Kultura polska po Jałcie. Kronika lat 1944-1981 (kilka wydań)
A. Friszke, Anatomia buntu, Warszawa 2010
A. Friszke, Opozycja polityczna w PRL 1945-1980, Londyn 1994
Hübner Piotr, Polityka naukowa w Polsce w latach 1944-1953: geneza systemu, Wrocław 1992
J. Jaworska, Cywilizacja „Przekroju”: misja obyczajowa w magazynie ilustrowanym, Warszawa 2008
K. Kersten, Jałta w polskiej perspektywie, Londyn 1989
K. Kersten, Narodziny systemu władzy. Polska 1943-1948 (kilka wydań)
A. Mencwel, Przedwiośnie czy potop. Studium postaw polskich w XX wieku, Warszawa 1997
M. Shore, Kawior i popiół. Życie i śmierć pokolenia oczarowanych i rozczarowanych marksizmem, Warszawa 2008
T. Snyder, Tajna wojna. Henryk Józewski i polsko-sowiecka rozgrywka o Ukrainę, Kraków 2008
M. C. Steinlauf, Pamięć nieprzyswojona, Warszawa 2001
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: