Historia Polski 1914-1945 3104-L2H20PL1
W momencie wybuchu I wojny światowej kwestia polska nie odgrywała większej roli w polityce żadnego państwa. Jednak fakt, iż ziemie polskie były od początku terenem działań wojennych, zmuszał walczące strony do liczenia się, choćby w minimalnym zakresie, z nastrojami ludności.
W trakcie zajęć uczestnicy dowiadują się, jak doszło do odrodzenia się państwa polskiego, jak kształtowały się jego granice oraz ustrój społeczno-polityczny. Poznają funkcjonowanie Rzeczypospolitej w Europie w ramach tzw. systemu wersalskiego, perypetie jej sytuacji wewnętrznej, jak też zmiany w zakresie położenia ekonomicznego, stosunków społecznych oraz kultury. Analizują przyczyny upadku Polski w 1939 roku, sytuację ziem polskich pod okupacją niemiecką i sowiecką, podziały ideowe i polityczne, jakie zarysowały się wewnątrz społeczeństwa, poznają okoliczności włączenia Polski do powojennej strefy wpływów Związku Sowieckiego i przejęcia władzy przez ruch komunistyczny.
Zajęcia mają charakter monograficzny oraz warsztatowy. Poszczególne grupy, wybierane fakultatywnie przez studentów, zajmują się różnymi zagadnieniami szczegółowymi, ale podczas ich omawiania i analizowania uczestnicy nabywają podobne umiejętności. Wśród uwzględnianych źródeł znajdują się zarówno przekazy źródłowe tradycyjnie wykorzystywane przez historyków (materiały statystyczne, archiwalia, zwłaszcza akta personalne, artykuły publicystyczne, pamiętniki, akty prawne), jak i upowszechniające się w I połowie XX wieku nowe formy przekazów źródłowych (fotografie, filmy, zapisy dzwiękowe). W trakcie zajęć poznają metody badań stosowane przez historyka, mają również okazję do zapoznania się z metodami, jakie w trakcie analizy wydarzeń I połowy XX wieku stosują inne nauki humanistyczne i społeczne, szczególnie ekonomia, filozofia, socjologia i antropologia kulturowa.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
W wyniku zajęć student nabywa umiejętność pogłęłbionego myślenia histroycznego, potrafi dokonać krytycznej analizy materiału źródłowego, jest w stanie przedstawić w trakcie dyskusji swoje udomentowane poglądy, jak też bronić swoich racjii w zakresie interpretacji wydarzeń.
Kryteria oceniania
Zaliczenie zajęć odbywa się na podstawie obecności na ćwiczeniach, sprawdzania przez prowadzącego stopnia znajomości i zrozumienia przez studenta lektur (wedle listy zamieszczonej w sylabusach), a także oceny stopnia aktywności studenta w trakcie dyskusji. Prowadzący zajęcia przedstawiają w sylabusach szczegółowe warunki zaliczenia poszczególnych zajęć.
Zajęcia kończą się zaliczeniem na ocenę. Prowadzący zajęcia wystawia ocenę na podstawie przebiegu zajęć, w indywidualnych przypadkach może też zarządzić zdawanie przez studenta kolokwium ustnego
Literatura
Wybory źródeł i wspomnienia
W. Anders, Bez ostatniego rozdziału. Wspomnienia z lat 1939-1946 (kilka wydań)
I. Cukierman, Nadmiar pamięci: siedem owych lat: wspomnienia 1939-1946, Warszawa 2000
R. Dmowski, Polityka polska i odbudowanie państwa (kilka wydań)
W. Gomułka, Pamiętniki, t 1+2, Warszawa 1994
S. Grabski, Pamiętniki, t. 1-2, Warszawa 1989
G. Herling-Grudziński, Inny świat (kilka wydań)
J. Hoppe, Wspomnienia, przyczynki, refleksje (kilka wydań)
J. Jędrzejewicz, W służbie idei, Londyn 1972
S. Korboński, W imieniu Rzeczypospolitej (kilka wydań)
S. Mikołajczyk, Zniewolenie Polski. Przykład sowieckiej agresji (kilka wydań)
F. Młynarski, Wspomnienia, Warszawa 1971
Nie szablą lecz piórem. Batalie publicystyczne II Rzeczypospolitej, Warszawa 1993
B. Nietyksza, Nadzieje, złudzenia, rzeczywistość. Wspomnienia z lat 1912-1945, Warszawa 1985
J. Nowak, Kurier z Warszawy, Londyn 1978
Okupacja i ruch oporu w dziennikach Hansa Franka 1939-1945, Warszawa 1972
Polska polityka zagraniczna w latach 1926-1939. Na podstawie tekstów min. Józefa Becka opracowała Anna M. Cienciała, Paryż 1990
A. Pragier, Czas przeszły dokonany, Londyn 1966
E. Ringelblum, Kronika getta warszawskiego. Wrzesień 1939-styczeń 1943, Warszawa 1983
S. Rudnicki, P. Wróbel, Druga Rzeczpospolita. Wybór tekstów źródłowych, Warszawa 1990
K. Skirmunt , Moje wspomnienia 1866-1945, Rzeszów 1998
S. Stomma, Pościg za nadzieją, Paryż 1993
W. Wasiutyński, Prawą stroną labiryntu: fragmenty wspomnień, Exter, 1996
A. Wat, Mój wiek (kilka wydań)
W. Witos, Dzieła wybrane, t. 1-3
Zamiary, przestrogi, nadzieje. Wybór publicystyki: „Bunt Młodych”, „Polityka” 1931-1939. Wybór , opracowanie Rafał Habielski, Jerzy Jaruzelski, Lublin 2008
Opracowania, publicystyka historyczna
A. Ajnenkiel, Od rządów ludowych do przewrotu majowego. Zarys dziejów politycznych Polski 1918-1926 (kilka wydań)
A. Ajnenkiel, Polska po przewrocie majowym. Zarys dziejów politycznych Polski 1926-1939, Warszawa 1980
J. Bardach, O dawnej i niedawnej Litwie, Poznań 1988
J. Chlebowczyk, Między dyktatem, realiami a prawem do samostanowienia, Warszawa 1988
A. Chojnowski, Koncepcje polityki narodowościowej rządów polskich w latach 1921-1939, Wrocław 1979
J. M. Ciechanowski, Powstanie warszawskie. Zarys podłoża politycznego i dyplomatycznego (kilka wydań)
B. Cywiński, Korzenie tożsamości, Rzym 1982
B. Cywiński, Mój kawałek Europy, Lublin 1994
E. Duraczyński, Rząd polski na uchodźstwie 1939-1945: organizacja, personalia, polityka, Warszawa 1993
P. Eberhardt, Polska granica wschodnia 1939-1945, Editions Spotkania, 1993
A. Friszke, O kształt niepodległej, Warszawa 1989
A. Garlicki, Józef Piłsudski 1867-1935 (kilka wydań)
B. Grot, Nacjonalizm chrześcijański: myśl społeczno-państwowa formacji narodowo-katolickiej, Kraków 1991
D. Kałwa, Kobieta aktywna w Polsce międzywojennej. Dylematy środowisk kobiecych, Kraków 2001
M. K. Kamiński, M. J. Zacharias, Polityka zagraniczna II Rzeczypospolitej 1918-1939 (kilka wydań)
K. Kawalec, Roman Dmowski, Wrocław 2002
K. Kersten, Jałta w polskiej perspektywie, Londyn 1989
K. Kersten, Narodziny systemu władzy. Polska 1943-1948 (kilka wydań)
T. Kizwalter, O nowoczesności narodu. Przypadek Polski, Warszawa 1999
J. Kofman, Nacjonalizm gospodarczy - szansa czy bariera rozwoju. Przypadek Europy Środkowo-Wschodniej w okresie międzywojennym, Warszawa 1992
J. Krasuski, Stosunki polsko-niemieckie 1919-1932 (kilka wydań)
E. C. Król, Propaganda i indoktrynacja narodowego socjalizmu w Niemczech 1919-1945, Warszawa 1999
Z. Landau, J. Tomaszewski, Polska w Europie w świecie 1918-1939, Warszawa 1980
Z. Landau, J. Tomaszewski, Zarys historii gospodarczej Polski 1918-1939 (kilka wydań)
P. Łossowski, Po tej i tamtej stronie Niemna. Stosunki polsko-litewskie 1883-1939, Warszawa 1985
Cz. Madajczyk, Polityka III Rzeszy w okupowanej Polsce, Warszawa 1970
W. Materski, Tarcza Europy. Stosunki polsko-sowieckie 1918-1939, Warszawa 1994
A. Mencwel, Przedwiośnie czy potop. Studium postaw polskich w XX wieku, Warszawa 1997
J. Pajewski, Odbudowa państwa polskiego 1914-1918 Warszawa 1980
J. Pajewski, Budowa Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1926, Kraków 1995
Prezydenci i premierzy Drugiej Rzeczypospolitej, Wrocław 1992
M. Shore, Kawior i popiół. Życie i śmierć pokolenia oczarowanych i rozczarowanych marksizmem, Warszawa 2008
T. Snyder, Tajna wojna. Henryk Józewski i polsko-sowiecka rozgrywka o Ukrainę, Kraków 2008
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: