Spec. edyt.naukowe - Elementy archiwistyki, bibliotekoznawstwa i wspólczesnej informacji naukowej 3104-1SENABI

1.Zajęcia wstępne: problemy poszukiwań źródeł rękopiśmiennych i pokrewnych

2. Źródła archiwalne w Internecie
Prezentacje materiałów archiwalnych w Internecie; ich formy, metody wyszukiwania, problemy autentyczności, uwarunkowania dostępu.

Literatura:
Strony www: polska.pl; archiwa.gov.pl; www.szukajwarchiwach.pl; www.pbi.edu.pl; http://www.ipn.gov.pl/; http://www.archiwum.uj.edu.pl/

3.Źródła w zasobach archiwów państwowych
Sieć archiwów państwowych podlegających Naczelnemu Dyrektorowi Archiwów Państwowych i rozmieszczenie zasobów archiwalnych, problemy bieżącego kształtowania zasobów.

Literatura:
Archiwa w Polsce. Informator adresowy. Warszawa 2004; Archiwa Państwowe w Polsce. Przewodnik po zasobach. Warszawa1998; strona www: archiwa.gov.pl.; A.Tomczak, Archiwalna zasada pertynencji terytorialnej a rozmieszczenie zasobu w archiwach polskich. Archeion t.67:1978;C.Biernat, Problemy archiwistyki współczesnej, Warszawa 1977; H.Robótka, B.Ryszewski, A.Tomczak, Archiwistyka. Warszawa 1977

4.Źródła w innych archiwach państwowej sieci archiwalnej
Archiwa państwowe nie podlegające Naczelnemu Dyrektorowi Archiwow Państwowych i ich zasoby. Specyfika gromadzenie i działania.

Literatura:
Strona: www: archiwa.gov.pl.; Archiwa w Polsce. Informator adresowy. Warszawa 2004;
Informator o zasobie archiwalnym Centralnego Archiwum Wojskowego : praca zbiorowa, pod red. Natalii Bujniewicz ; Warszawa 2008; Przewodnik po Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, [red. przewodnika Urszula Perkowska],Kraków 2001; Zbiory fotograficzne Archiwum PAN, Biul. Archiwum PAN, Nr 31:1988.

5.Archiwa specjalistyczne i ich zasoby
Archiwa przechowujące specyficzne zasoby archiwalne (geodezyjne i kartograficzne, audiowizualne, statystyczne, tematyczne, archiwa społeczne).

Literatura:
Inwentarz zbioru pamiętników : (archiwum ŻIH, zespół 302), oprac.Michał Czajka ; Warszawa 2007.;Relacje z czasów zagłady - inwentarz : Archiwum ŻIH IN-B, zespół 301. T. 3, Nr 2001-3000 [oprac. Michał Czajka, Marta Młodkowska, Apolonia Umińska-Keff] ; Warszawa 2002; Archiwum Ringelbluma - getto warszawskie. Lipiec 1942 - styczeń 1943 ; oprac. Ruta Sakowska ; Warszawa 1980; Inwentarz archiwalny Wydziału Statystyki Handlu Zagranicznego i Komunikacji GUS 1918-1939,Warszawa 1973; Inwentarz archiwalny Wydziału Statystyki Handlu Zagranicznego i Komunikacji GUS 1918-1939 Warszawa : 1973.;Katalog planów, pomiarów i rysunków architektonicznych w zbiorach Instytutu Sztuki PAN. T. 1, Miejscowości A-C . oprac. Maria Szkurłat ; pod red. Wandy Mossakowskiej ; przy współpr. Hanny Podgórskiej.;Warszawa 2003;I nformator Archiwum Fonograficznego im. Mariana Sobieskiego. Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki ; oprac. Krystyna Lesień-Płachecka, Warszawa : 1987; Archiwum Wschodnie : kolekcje osobiste, kolekcja wspomnień Komisji Historycznej Zarządu Głównego Związku Sybiraków , [red. Anna Dzienkiewicz, Joanna Michałowska, Ewa Rybarska],Warszawa :, 2008.; Katalog zbiorów Archiwum Opozycji : (do 1990 roku), [oprac. całości Agnieszka Iwaszkiewicz].Warszawa : Ośrodek "Karta", 2001.

6.Źródła w archiwach kościelnych
Sieć archiwów kościelnych i ich zasoby. Zasady gromadzenia i rozmieszczania zasobu.

Literatura:
Encyklopedia Katolicka, T.1, Lublin 1973 - hasło „Archiwa”; H.Wyczawski, Przygotowanie do studiów w archiwach kościelnych, Kalwaria Zebrzydowska 1989; Archiwa Kościoła katolickiego w Polsce. Informator, oprac. M.Dembowska, Kielce 2002; Inwentarz dokumentów katyńskich przechowywanych w Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie, wstęp i oprac. Stanisław M. Jankowski, Adam Roliński.Kraków 2002; strona www: archiwa.gov.pl.

7.Zbiory polskie i polonika poza Krajem
Zbiory polonijnych instytucji działających poza Krajem oraz polonika w zasobach archiwalnych obcych

Literatura:
Polskie instytucje za granicą : przewodnik po zbiorach archiwalnych, oprac. Anna Krochmal ,Warszawa 2004.Przewodnik po zespołach rękopisów Towarzystwa Historyczno-Literackiego i Biblioteki Polskiej w Paryżu, oprac. Maria Wrede, Marek P. Prokop, Janusz Pezda ; Warszawa 2000.; Informator o polonikach w zbiorach rękopiśmiennych Lwowskiej Narodowej Naukowej Biblioteki Ukrainy im. Wasyla Stefanyka. Cz. 1, Zbiory Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich zinwentaryzowane przed 1945 r., oprac. Maciej Matwijów i Elżbieta Ostromęcka,Wrocław 2010.; Katalog mikrofilmów i fotokopii poloniców z archiwów zagranicznych. Z. 3, oprac. Tadeusz Kurowski i Danuta Majerowicz.Warszawa - Łódź 1973 (1972);Polonica rękopiśmienne w archiwach i bibliotekach , inwentarz oprac. Ryszard Kazimierz Lewański ; [przygot. Maria Majdecka, Joanna Pasztaleniec, Elżbieta Słodkowska ; przedm. Witold Stankiewicz].Warszawa 1978; Muzeum Polskie w Ameryce : dzieje i zbiory : przewodnik , Małgorzata Kot [et al.].Warszawa 2003.; Kościół katolicki w archiwach departamentu wyznań obcych rosyjskiego MSW : repertorium, [oprac.] Marian Radwan. Lublin 2001;.
Inwentarz materiałów do dziejów kościoła katolickiego w Mińskich Archiwach Gubernatorskich,/ oprac. Marian Radwan.,Lublin 1998; Zbiory i prace polonijne Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu : [całość oprac. Janusz Albin] ; Warszawa : 1993; Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy we Lwowie : oprac. Anna Krochmal ; Warszawa Przemyśl : 2005.

8.Co wiedzieć trzeba szukać w archiwach?
Czynniki kształtujące zasób archiwalny oraz zasady, formy i źródeł, gromadzenia materiałów archiwalnych przez archiwa.

Literatura:
K.Konarski, Podstawowe zasady archiwistyki, Archeion 19/20:1951; C.Biernat, Problemy archiwistyki współczesnej, Warszawa 1977; H.Robótka, B.Ryszewski, A.Tomczak, Archiwistyka.Warszawa 1977.

9.System informacji archiwalnej a poszukiwania źródeł historycznych w archiwach
Omówienie systemu informacji archiwalnej oraz metod docierania do poszukiwanych informacji archiwalnych

Literatura:
Wprowadzenie do informacji naukowej dla archiwistów, Toruń 1991, H.Robótka, B.Ryszewski, A.Tomczak, Archiwistyka, Warszawa 1989, Rozdz. „Udostępnianie zasobu”,podrozdz. „System informacji archiwalnej”, B.Ryszewski, Struktura zasobu ze szczególnym uwzględnieniem kwestii zespołowości w archiwistyce i praktyce archiwów, [w] Komputeryzacja archiwów, t. 4. Toruń 1998.

10.Wspomaganie poszukiwań w archiwach
Pomoce archiwalne, ich rodzaje, struktura i zakres informacji -–krytyczna analiza.

Literatura:
R.Piechota, Pomoce archiwalne – stan obecny i perspektywy, Archeion t.67:1979; C.Ochryzko-Włodarska, Pomoce informacyjne w archiwach. Stan obecny i perspektywy na przyszłość, Archeion t 68:1979; B.Ryszewski, Uwagi o dawnych i nowych przewodnikach archiwalnych, Archeion t.78:1984;C.Biernat, Wieloaspektowy system informacyjny w archiwach, Archeion T.86:1989; M.Gołębiowski, System informacji archiwalnej. Warszawa 1985; M. Bandurka, Przewodniki i informatory archiwalne, [w:] Pamiętnik I Powszechnego Zjazdu Archiwistów Polskich. Przemyśl 27-29 VIII 1986 r., Warszawa 1991, s. 256-267; I. Sułkowska-Kurasiowa, Pomoce ewidencyjno-informacyjne w archiwum państwowym, [w:] Pamiętnik I Powszechnego Zjazdu Archiwistów Polskich. Przemyśl 27-29 VIII 1986 r., Warszawa 1991, s. 294-315

11.Źródła historyczne w bibliotekach naukowych
Narodowy zasób biblioteczny. Źródła rękopiśmienne w zbiorach bibliotek naukowych. W poszukiwaniu zasad gromadzenia

Literatura:
Wiśniewski Jarosław, Tytuł: Zbiory archiwalne polskich bibliotek fundacyjnych w XIX w. „Poznański Roczn. Archiw.-Hist.”R. 10/11: 2003/2004, s.87-111; J. Wiśniewski, Archiwalia w bibliotekach i muzeach, Poznań 2000; Przewodnik polonisty : bibliografie, słowniki, biblioteki, muzea literackie , Jadwiga Czachowska, Roman Loth. Wyd. 3 zm. i uzup.,Wrocław 1989; Zbiory rękopisów w bibliotekach i muzeach w Polsce, oprac. Danuta Kamolowa ; przy współudz. Teresy Sieniateckiej ; Wyd. 2 popr. i rozszerz.,Warszawa 2003.; Pamiętniki i relacje w zbiorach rękopiśmiennych Biblioteki Narodowej, oprac. Danuta Kamolowa ; przy współpr. Teresy Sieniateckiej.Warszawa 1998; Źródła do dziejów parlamentaryzmu polskiego w XVI-XVIII wieku w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej, oprac. Zbigniew Koziński, Zdzisław Pietrzyk, Kraków : 2004

12.Poszukiwanie rękopisów w bibliotekach (pomoce)
Rodzaje pomocy bibliotecznych i ich zakres informacyjny.

Literatura:
Inwentarz rękopisów Biblioteki Jagiellońskiej : Nr 11001-11434 : archiwum domowe Pawlikowskich. Cz. 1, oprac. Iwona Bator [et al.]. ; pod red. Ewy Malickiej. Kraków 2008.; Inwentarz rękopisów Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu. T. 19, Rękopisy 18300-18630, oprac. i przygot. do dr. Agnieszka Knychalska, Maciej Matwijów ; pod red. Wandy Sonnak ; Wrocław 2008; Katalog rękopisów Biblioteki Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk. [4], Sygnatury MS 6124-6321 : spuścizna Jerzego Afanasjewa , oprac. Jan Krzysztof Kordel ; Gdańsk 2007.;Katalog rękopisów Biblioteki Książąt Czartoryskich w Krakowie : sygnatury 5214-5319,/ oprac. Janusz Pezda,Kraków : 2001;Katalog dokumentów pergaminowych Biblioteki Czartoryskich w Krakowie Cz. 2, Dokumenty z lat 1506-1828, oprac. Janina Tomaszewicz ; Kraków 1991; Katalog rękopisów staropolskich Biblioteki Kórnickiej XVI-XVIII w. T. 2 , oprac. Ryszard Marciniak, Michał Muszyński, Jacek Wiesiołowski , Wrocław 1985; Katalog rękopisów teatralnych Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu : Teatr Nowy w Poznaniu 1973-1989 (dyrekcja Izabelli Cywińskiej) , oprac. Danuta Balcerek Poznań 2006.; Inwentarz rękopisów Biblioteki Kórnickiej. Z. 6, Pamiętniki robotników : Sygn. BK 13001-BK 13499, oprac. Jacek Niemir, Kórnik 2001.

13.Źródła historyczne (rękopiśmienne i pokrewne) w muzeach
Rodzaje źródeł i zasady ich gromadzenia, pomoce informacyjne

Literatura:
J. Wiśniewski, Archiwalia w bibliotekach i muzeach, Poznań 2000; Zbiory rękopisów w bibliotekach i muzeach w Polsce, oprac. Danuta Kamolowa ; przy współudz. Teresy Sieniateckiej ; Wyd. 2 popr. i rozszerz.,Warszawa 2003; Katalog rękopisów Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie. T. 4, Sygnatury 1521-2000 : proza polska XX w. , oprac. Małgorzata Górzyńska [et al.] ; pod red. Tadeusza Januszewskiego, Warszawa 2005.; Katalog rękopisów Muzeum Żup Krakowskich z lat 1518-1971, oprac.Kazimierz Dziwik,Wieliczka 1988 ; Żydowskie druki ulotne w II Rzeczypospolitej w zbiorach Biblioteki Narodowej. T. 1, Barbara Łętocha, Aleksander Messer, Alina Cała ; Warszawa 2004.; Inwentarz pieczęci i stempli pocztowych w zbiorach Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu, Aleksander Śnieżko ; Wrocław : 1974; Katalog zbiorów Ludwika Gocla Powstanie Listopadowe i Wielka Emigracja. oprac. Irena Tessaro-Kosimowa ; Muzeum Historyczne m. st. Warszawy. Warszawa : 1987: Katalog rysunków architektonicznych ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie : oprac. Wanda Mossakowska; Warszawa : 1978.

14.Informacje o źródłach rękopiśmiennych w Internecie (archiwa)
Rodzaje informacji i ich charakterystyka wyszukiwawcza.

Literatura:
www.archiwa. gov. pl; www.szukajwarchiwach.pl.; Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego (http://www.archiwum.uj.edu.pl/); IPN(http://www.ipn.gov.pl/- Katalog materiałów archiwalnych z zasobu Instytutu Pamięci Narodowej)

15.Informacje o źródłach rękopiśmiennych w Internecie (biblioteki i inne zbiory)
Internetowy katalog rękopisów zinwentaryzowanych i zasady korzystania. Internetowy katalog rękopisów akcesyjnych i zasady korzystania.Charakterystyka wyszukiwacza.

Literatura:
www.polona.pl/dlibra; Strony www: Archiwum Emigracji UMK, Muzeum Auschwitz (http://www.auschwitz.org.pl), Muzeum Powstania Warszawskiego (http://www.1944.pl/muzeum wirtualne);
Ossolineum (rękopisy -http://www.oss.wroc.pl/dzialy/rekopisy/rekopisy.html); Biblioteka Kórnicka PAN (rękopisy -http://www.bkpan.poznan.pl/katalogi/index.html);
Żydowski Instytut Historyczny
(http://www.jewishinstitute.org.pl/pl/home/index/0.html); Ośrodek „Karta” (http://www.karta.org.pl/)

metody dydaktyczne:
Dyskusja
-Referowanie lektur połączone z krytyczną analizą
-Pokaz
-Wykład
-Ćwiczenia praktyczne