Spec. archiw., Archiwistyka z element. infor., sem. 2 3104-1SAAI2

Przedmiotem ćwiczeń są podstawowe teoretyczne i praktyczne problemy opracowywania materiałów archiwalnych, w tym normalizacja i standaryzacja tego procesu oraz zastosowanie w nim technologii informatycznych. Wśród omawianych tematów znajdują się kwestie generalne opracowywania takie jak wybór metody porządkowania, czynniki wpływające na ten wybór, opis jednostek archiwalnych, międzynarodowe standardy opracowywania, normy metodyczne i problemy ich stosowania, opracowywanie różnych rodzajów zespołów archiwalnych i różnych rodzajów dokumentacji nie aktowej.

Celem ćwiczeń jest:
1. zapoznanie z podstawowymi problemami opracowywania archiwaliów,
2. zapoznanie z podstawowymi metodami opracowywania,
3. zapoznanie z problemami opracowywania różnych rodzajów zespołów archiwalnych,
4. zapoznanie z problemami opracowywania różnych rodzajów dokumentacji nieaktowej,
5. zapoznanie z normami metodycznymi,
6. zapoznanie z problemami stosowania archiwalnych norm metodycznych,
7. pogłębienie wiedzy o strukturze i organizacji zasobu archiwalnego,
8. uzupełnienie i pogłębienie wiadomości o zespole archiwalnym,
9. zapoznanie z problemami systematyzacji różnych zespołów archiwalnych,
10. zapoznanie z podstawowymi kwestiami opracowywania pomocy archiwalnych,
11. zapoznanie z rolą archiwisty w procesie opracowywania akt i tworzenia pomocy archiwalnych,
12. zapoznanie z problemami zastosowania technologii informatycznych w procesie opracowywania i tworzenia pomocy archiwalnych,
13. pogłębienie wiadomości o różnych rodzajach archiwaliów,
14. rozszerzenie wiadomości z zakresu źródłoznawstwa i nauk pomocniczych historii,
15. rozszerzenie wiadomości dotyczących procesu archiwotwórczego,
16. bezpośredni kontakt z materiałami archiwalnymi,
17. bezpośredni kontakt z działalnością archiwalną,
18. doskonalenie klasycznych i elektronicznych technik poszukiwania materiałów archiwalnych,
19. przygotowanie do pracy w archiwach oraz prowadzenia działalności usługowej,
20. przygotowanie do prowadzenia kwerend na potrzeby pracy magisterskiej i innych prac naukowych,
21. przygotowanie do samodzielnych analiz i wyborów pomocy i materiałów archiwalnych,
przygotowanie do prowadzenia działalności popularyzacyjnej, informacyjnej i edukacyjnej z zakresu archiwistyki

ZAKRES TEMATÓW:

1. Wykład wstępny.
Literatura: W.Kwiatkowska, Miejsce opracowania zasobu we współczesnej myśli i praktyce archiwalnej, [w:} Toruńskie Konfrontacje Archiwalne, t.1. Archiwistyka na uniwersytetach. Archiwistyka w archiwach, Red. W.Chorążyczewski, A.Rosa, Toruń 2009, s.33-52
2. Opracowywanie archiwaliów. Zagadnienia wstępne.
Literatura (do wyboru): A.Stebelski, Porządkowanie akt, „Archeion” t.19/20, 1950, s.105-138; A.Choniawko, Niektóre aspekty opracowywania akt w Archiwum Państwowym w Poznaniu przy wykorzystaniu techniki komputerowej, „Archeion” t.104, 2002, s.129-147; A.Choniawko, Układ przedarchiwalny a układ archiwalny zespołu akt w teorii i praktyce archiwistyki polskiej, „Teki Archiwalne” Seria Nowa, t.2(24), 1997, s.5-13
3. Opracowywanie archiwaliów. Inwentaryzacja.
Literatura (do wyboru): K.Konarski, Wstęp do inwentarza archiwalnego. Zasady opracowania, „Archeion” t.21, 1952, s.192-201; Normy metodyczne – Wskazówki metodyczne do sporządzania inwentarzy archiwalnych zespołów (zbiorów) akt wytworzonych w okresie kancelarii akt spraw (XIX-XX w.) [w:] Zbiór przepisów archiwalnych wydanych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych, Wybór i opracowanie M.Tarakanowska, E.Rosowska, Warszawa 2001, s.503-518; Instrukcja w sprawie sporządzania indeksów do inwentarzy archiwalnych, tamże, s.400-406; synteza i systematyzacja – H.Robótka, B.Ryszewski, A.Tomczak, Archiwistyka, Warszawa 1989, s.52-80
4. Problemy standardu opisu archiwalnego.
Literatura (do wyboru): A.Baniecki, ISAD (G) – światowy system wielopoziomowego opisu materiałów archiwalnych. Wprowadzenie do zagadnienia, „Archeion” t.108, 2005, s.241-270; N.Bruebach, Elektroniczny dostęp do informacji archiwalnych: standardy opisu – korzyści i przyszłe możliwości, „Archeion” t.107, 2004, s.39-46; Normy – ISAD(G). Międzynarodowy Standard Opisu Archiwalnego, Część ogólna, Wersja 2, Warszawa 2005 Międzynarodowy Standard Archiwalnych Haseł Wzorcowych stosowanych do archiwów ciał zbiorowych, osób i rodzin, ISAAR (CPF), Wersja 2, Warszawa 2006; Encoded Archival Description www.archiwa.gov.pl linki Archiwum Główne Akt Dawnych na teksty norm i przykłady zastosowań
5. Problemy informatyzacji archiwów.
Literatura (do wyboru): A.Laszuk, Stan informatyzacji archiwów państwowych, „Archeion” t.107, 2004, s.171-204; M.Kocójowa, Elektroniczna edukacja dla archiwistów, „Archeion” t.105, 2003, s.84-94
6. Opracowywanie archiwaliów staropolskich. Dokument pergaminowy i papierowy.
Literatura (do wyboru): J.Płocha, Zasady archiwalnego opracowania dokumentów, „Archeion” t.61, 1974, s.7-29, Normy metodyczne – Wytyczne opracowania dokumentów pergaminowych i papierowych [w:] Zbiór przepisów archiwalnych wydanych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych w latach 1952-2000, Wybór i opracowanie M.Tarakanowska i E.Rosowska, Warszawa 2001, s.447-475;
7. Opracowywanie archiwaliów staropolskich: pieczęć.
Literatura: Wytyczne w sprawie opracowania pieczęci, tamże, s.302-310; J.Grabowski, Zbiory sfragistyczne Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie, [w:] Zbiory pieczęci w Polsce, red. Z.Piech i W.Strzyżewski, Warszawa 2009, s.31-78
8. Opracowywanie archiwaliów staropolskich. Kancelaria księgi wpisów.
Literatura (do wyboru): I.Radtke, Dzieje i metody porządkowania akt miasta Poznania z okresu staropolskiego, „Archeion” t.97, 1997, s.21-42; J.Bielecka, Metoda opracowywania akt luźnych pochodzących z urzędów i instytucji okresu księgi wpisów, „Archeion” t.61, 1974, s.31-51; Normy metodyczne – Wskazówki do opracowywania akt miejskich z okresu księgi wpisów [w:] Zbiór przepisów archiwalnych wydanych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych w latach 1952-2000, Wybór i opracowanie M.Tarakanowska i E.Rosowska, Warszawa 2001, s.518-545
9. Opracowywanie archiwaliów rodzinno-majątkowych.
Literatura: T.Zielińska, Archiwalia prywatne (Pojęcie, zakres gromadzenia, metody opracowywania), „Archeion” t.56, 1971, s.71-88; Normy metodyczne – Wskazówki metodyczne do opracowania archiwów podworskich [w:] Zbiór przepisów archiwalnych wydanych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych w latach 1952-2000, Wybór i opracowanie M.Tarakanowska i E.Rosowska, Warszawa 2001, s.488-502
10. Archiwa rodzinno-majątkowe w zasobie archiwów polskich.
11. Opracowywanie archiwów osobistych.
Literatura (do wyboru): A.Piber, Spuścizna archiwalna – jej istota, zawartość, układ, metody porządkowania, „Archeion” t.42, 1965, s.43-62; Z.Kolankowski, Granice spuścizny archiwalnej, „Archeion” t.57, 1972, s.53-73; Normy metodyczne – Wytyczne Archiwum Polskiej Akademii Nauk z 1990 r. opracowywania spuścizn archiwalnych po uczonych [w:] Zbiór przepisów archiwalnych wydanych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych w latach 1952-2000, Wybór i opracowanie M.Tarakanowska i E.Rosowska, Warszawa 2001, s.732-746
12. Archiwa osobiste w zasobie archiwów polskich.
13. Opracowywanie dokumentacji geodezyjno-kartograficznej.
Literatura (do wyboru): Kartografia zachodniopomorska od wieku XVI do początków XIX, „Archeion” t.61, 1974, s.103-122; W.Całczyński, Mapy sądów podkomorskich, komisarskich, asesorskich i trybunałów, przechowywane w Archiwum Głównym Akt Dawnych, „Archion” t.60, 1974, s.159-174; Normy metodyczne – Decyzja Nr 11 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia 23 października 2002 r. w sprawie porządkowania i ewidencjonowania dokumentacji kartograficznej w archiwach państwowych www.archiwa.gov.pl Prawo archiwalne Akty normatywne Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych
14. Opracowywanie dokumentacji technicznej.
Literatura: Normy metodyczne – Zarządzenie nr 9 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z 12 lipca 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad porządkowania oraz trybu przekazywania dokumentacji technicznej stanowiącej materiały archiwalne do archiwów państwowych [w:] Zbiór przepisów archiwalnych wydanych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych w latach 1952-2000, Wybór i opracowanie M.Tarakanowska i E.Rosowska, Warszawa 2001, s.650-660; synteza i systematyzacja – H.Robótka, B.Ryszewski, A.Tomczak, Archiwistyka, Warszawa 1989, s.153-158
15. Dokumentacja kartograficzna i techniczna w zasobie archiwów polskich