Literatura i kultura europejskiego średniowiecza i renesansu 3103-N230026
Plan zajęć:
1. Wprowadzenie do zajęć. Literatura europejska – literatura światowa. Komparatystyka literacka. E. Auerbach i „filologia literatury światowej”. E. Auerbach i E.R. Curtius. Średniowiecze – dzieje pojęcia. Stereotypy nt. średniowiecza. Opozycja średniowiecze – renesans. Lewis, C.S., Odrzucony obraz. Wprowadzenie do literatury średniowiecznej i renesansowej, (rozdz. I, Sytuacja średniowiecza, s. 14-25).
2. Sztuka i kultura wczesnego średniowiecza (do 1100). Kultura dworska. Liryka trubadurów i minnesängerów. Alegoria średniowieczna. Romans o róży. Lektura wybranych utworów (fragmenty). Huizinga, J., Jesień średniowiecza, rozdział: I. Dynamika życia, s. 29-53; II. Tęsknota za piękniejszym życiem, s. 54-80; VIII. Stylizacja miłości, s. 135-148).
3. Epika rycerska. E. Auerbach, Mimesis, rozdział VI. Rycerz dworski wyrusza w drogę Pan Gawen i Zielony Rycerz – analiza tekstu. Etos rycerski; społeczeństwo feudalne. Huizinga, J., Jesień średniowiecza, rozdział IV. Idea rycerska, s. 90-100). Parodia epiki rycerskiej – epos zwierzęcy O lisie Reinaercie.
4. Sztuka i kultura późnego średniowiecza – Europa północna (1100-1500). Kultura mieszczańska. Literatura świecka i religijna – gatunki. Exemplum. Geoffrey Chaucer, Opowieści kanterberyjskie (Prolog Główny oraz Prolog i Opowieść Przekupnia Relikwii, s. 3-48; s. 242-266).
5. Sztuka i kultura późnego średniowiecza i początki renesansu – Europa południowa (1100-1500). Dante, Boska komedia. Recepcja i znaczenie w kulturze (E. Auerbach, Mimesis – rozdział Farinata i Cavalcante). Petrarka, Drobne wiersze włoskie. Humanizm i studia filologiczne. Borowski, A., Renesans, (rozdział I, Odrodzenie – Idea, pojęcie, okres, s. 12-80; Humanizm – Idea, pojęcie, prąd, s. 81-93).
6. Sztuka i kultura północnego renesansu (1500-1650). Humanizm północnoeuropejski. Borowski, A., Humanizm jako przedmiot współczesnej humanistyki, [w:] tenże (red.), Humanizm, historie pojęcia, Warszawa 1999, s. 101-148. Satyra renesansowa. Erazm, Pochwała głupoty. T. More, Utopia, F. Rabelais, Gargantua i Pantagruel. (E. Auerbach, Mimesis – rozdział XI. Świat w ustach Pantagruela).
7. Renesans – barok. Petrarkizm i manieryzm (wybrane utw. poezji francuskiej i angielskiej). M. de Cervantes, Don Kichot (wybr. fragm.; E. Auerbach, Mimesis – rozdział XIV. Zaczarowana Dulcynea). Podsumowanie zajęć – omówienie prac pisemnych.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Wiedza
EK_W1 zna podstawową terminologię filologiczną w języku polskim
EK_W2 ma uporządkowaną wiedzę ogólna obejmującą terminologię używaną w obrębie literaturoznawstwa, rozumie jej źródła oraz zastosowanie w pokrewnych dyscyplinach naukowych
EK_W3 ma rozeznanie w problematyce metodologii nauk humanistycznych (jest świadom/a dyskusji związanych z interpretacją i oceną wartości wytworów umysłu ludzkiego; rozumie, że istnieje wiele szkół w takiej dziedzinie jak literaturoznawstwo; zna niektóre kryteria oceny ich wartości)
EK_W4 zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji różnych wytworów kultury właściwe dla wybranych tradycji, teorii lub szkół badawczych w zakresie literaturoznawstwa.
EK_W5 zna i rozumie historyczny charakter kształtowania się wybranych tradycji, teorii lub szkół badawczych w zakresie literaturoznawstwa.
Umiejętności
EK_U1 potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje związane z dyscypliną naukową literaturoznawstwo
EK_U2 potrafi precyzyjnie i poprawnie logicznie i językowo wyrażać swoje myśli i poglądy w języku polskim
EK_U3 prawidłowo stosuje rejestr języka akademickiego
EK_U4 posiada podstawowe umiejętności badawcze, obejmujące formułowanie i analizę problemów badawczych w zakresie dziedzin naukowych w obrębie dyscypliny naukowej literaturoznawstwo
EK_U5 potrafi dobrać metody i narzędzia badawcze i dokonać prezentacji opracowanych zagadnień, pozwalające na rozwiązanie problemów w zakresie literaturoznawstwa
EK_U6 wykrywa proste zależności między procesami społecznymi i kulturowymi a literaturą
EK_U7 potrafi rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury oraz przeprowadzać ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie historyczno-kulturowym.
EK_U8 potrafi krytycznie czytać utwory literackie.
EK_U9 umie przedstawić argumenty na rzecz własnych poglądów jak i poglądów innych autorów, oraz potrafi formułować wnioski.
EK_U10 potrafi rozpoznać i unikać w argumentacji podstawowych błędów logicznych.
Kompetencje społeczne
EK_K1 zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności i rozumie perspektywy dalszego rozwoju.
EK_K2 rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego.
EK_K3 rozumie konieczność ciągłej aktywizacji i poszerzania swoich kompetencji naukowych z zakresu literaturoznawstwa.
EK_K4 potrafi współdziałać i pracować w grupie
EK_K5 Jest przygotowany do bardziej świadomego i aktywnego uczestniczenia w życiu
kulturalnym.
EK_K6 Potrafi zaplanować, z uwzględnieniem priorytetów, działania mające na celu uzyskanie realizacji stawianych sobie zadań
EK_K7 ma świadomość znaczenia literatury i kultury średniowiecza i epoki wczesnonowożytnej w kulturze europejskiej i światowej
Kryteria oceniania
Wypracowanie pisemne (80% oceny); aktywność na zajęciach (20% oceny).
Literatura
Auerbach, E., Mimesis. Rzeczywistość przedstawiona w literaturze Zachodu, przeł. Z. Żabicki, wyd. 2, Warszawa 2004. Rozdziały: VI. Rycerz dworski wyrusza w drogę, VIII. Farinata i Cavalcante, XI. Świat w ustach Pantagruela, XIV. Zaczarowana Dulcynea.
Barańczak, S., Antologia angielskiej poezji metafizycznej XVII stulecia, Warszawa 1982 (wybrane utwory).
Borowski, A., Humanizm jako przedmiot współczesnej humanistyki, [w:] tenże (red.), Humanizm, historie pojęcia, Warszawa 1999, s. 101-148.
Borowski, A., Powrót Europy, Kraków 1999, s. 5-38.
Borowski, A., Renesans, Kraków 2002 (rozdział I, Odrodzenie – Idea, pojęcie, okres, s. 12-80; Humanizm – Idea, pojęcie, prąd, s. 81-93).
Cervantes, Miguel de, Don Kiszot (Księga I, rozdziały 1-5).
Chaucer, G., Opowieści kanterberyjskie: wybór, przeł. H. Pręczkowska; wst. M. Schlauch, komentarz oprac. W. Chwalewik, Wrocław 1963 (Prolog Główny oraz Prolog i Opowieść Przekupnia Relikwii, s. 3-48; s. 242-266).
Curtius, E.R., Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, przeł. A. Borowski, Kraków 2007.
Czerny, Z. (red.), Arcydzieła francuskiego średniowiecza, 1968 (wybrane utwory).
Greenblatt, S., Zwrot. Jak zaczął się renesans. Przeł. M. Słysz, Warszawa 2012.
Guriewicz, A., Kultura i społeczeństwo średniowiecznej Europy. Exempla XIII wieku, przeł. Z. Dobrzyniecki, Warszawa 1997. Wstęp i Rozdział I, s. 5-61.
Huizinga, J., Jesień średniowiecza, przeł. T. Brzostowski, Warszawa 1996 (wybrane rozdziały: I. Dynamika życia, s. 29-53; II. Tęsknota za piękniejszym życiem, s. 54-80; IV. Idea rycerska, s. 90-100).
Lewis, Clive Staples, Odrzucony obraz. Wprowadzenie do literatury średniowiecznej i renesansowej, przeł. W. Ostrowski, Kraków 1995 (rozdz. I, Sytuacja średniowiecza, s. 14-25).
Lisowski, J. (red.), Antologia poezji francuskiej, Warszawa 2001 (wybrane utwory).
Dąbrówka, A., Teatr i sacrum w średniowieczu, Wrocław 2001, s. 9-12 (O lisie Reinaercie – epos zwierzęcy – fragmenty).
Tolkien J. R. R., przeł. A. Wicher, Pan Gawen i Zielony Rycerz; Perła; Król Orfeo, Warszawa 1997 (wstęp oraz Pan Gawen i Zielony Rycerz).
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: