Polacy w Rosji (do 1917 r.) 3103-N1549
Prezentacja wkładu Polaków w rozwój kultury i gospodarki Państwa Moskiewskiego i Imperium Rosyjskiego (do 1917 r.); dzieje polskiego zesłaństwa. Zagadnienia kluczowe:
1. Od Rusi do Moskwy: wschodni adwersarz w polskim pismiennictwie późnośredniowiecznym i renesansowym.
2. Res Publica vs Moscovia – dwa wieki rywalizacji.
3. Zbiegowie – emigrańci – jeńcy: obywatele Rzeczypospolitej w Państwie Moskiewskim XVI-XVII w.
4. Doświadczenie Wielkiej Smuty (1604-1619).
5. Nieudana okcydentalizacja – kultura polska na dworze Romanowów w 2. połowie XVII w.
6. Na uboczu: Polska – Rosja – Europa w dobie Piotra I i Katarzyny II
7. Między insurekcją a konstytucją (1794-1815): Polacy a Rosja w dobie napoleońskiej.
8. Na carskiej służbie: urzędnicy – wojskowi – badacze (XIX w.)
9. Mit i rzeczywistość Syberii
10. Polski Petersburg (XVIII-XIX w.)
11. Studenci – wykładowcy – uczeni
12. Ural i Kaukaz: polskie Klondike?
13. Muzyczne kariery Polaków w Rosji (XIX – pocz. XX w.)
14.Ugoda – powstanie – rewolucja: polscy poddani cara w przedeniu Wielkiej Wojny
Uwaga: w przypadku uwarunkowanej względami obiektywnymi (ferie, godziny rektorskie) mniejszej niż planowana liczby spotkań, możliwe są korekty w w/w planie (m.in. poprzez łączenie poszczególnych tematów.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Opanowanie podstawowych wiadomości, dotyczących obecności Polaków w Rosji (od schyłku XV w. do 1917) oraz ich wkładu w rozwój cywilizacyjny i gospodarczy Państwa Moskiewskiego i Imperium Romanowów. Umiejętność wskazania znaczenia kultury polskiej jako medium miedzy Rosja i Europą Łacińska w dobie renesansu i epoce wczesnonowożytnej (literastura-malarstwo-architektura-muzyka). Znajomość najważniejszych artefaktów artystycznych. Refleksja nad różnorodnością form aktywności polskiego zesłaństwa (także syberyjskiego) i wpływem rozbiorów na utrwalanie sie wzajemnych stereotypów polsko-rosyjskich.
Kryteria oceniania
Kryteria: obecność, ew. udział w dyskusji nad wybranymi zagadnieniami oraz indywidualna rozmowa końcowa.
Uwaga: dopuszczalna jest 1 nieusprawiedliwiona nieobecność w semestrze; w przypadku kolejnych nieobecności konieczne jest zaliczanie zajęć. W przypadku liczby nieobecności większej niż 3 następuje skreślenie z listy słuchaczy.
Literatura
Bazylow, L.: Historia nowożytnej kultury rosyjskiej, Warszawa 1986
Bazylow, L.: Polacy w Petersburgu, Wrocław-warszawa-Kraków 1984
Chwalba, A.: Polacy na służbie Moskwali, Warszawa-Kraków 1999
Ciechanowicz, J.: W bezkresach Eurazji. Uczeni polscy w imperium rosyjskim, Rzeszow 1997
Głębocki, H.: Kresy Imperium. Szkice i materiały do dziejow polityki Rosji wobec jej peryferii (XVIII-XXI wiek), Krakow 2006
Kijas, A.: Polacy w Rosji od XVII wieku do 1917 roku. Słownik biograficzny, Warszwa-Poznań 2000 (tu: bogata bibliografia uzupełniająca, s. XIII-XXXIV)
Kuczyński, A.: Syberia. Czterysta lat polskiej diaspory. Antologia historyczno-kulturowa, Warszawa-Wroclaw 1995
Łukawski, Z.: Ludność polska w Rosji: 1863-1914, Wroclaw-Warszawa-Kraków 1978
Łukawski, Z.: Polacy w rosyjskim ruchu rewolucyjnym: 1894-1907, Warszawa 1984
Mucha, B.: Artyści polscy w nowozytnej Rosji, Łódź 1994
Nowak, A.: Jak rozbić rosyjskie imperium. Idee polskiej polityki wschodniej 1733-1821, wyd. II, Krakow 1999
Nowiński, F.: Polacy na Syberii Wschodniej. Zeslańcy polityczni w okresie międzypowstaniowym, Gdansk 1995
Nowiński, F.: Polacy na Uniwersytecie Petersburskim w latach 1832-1884, Warszawa-Wrpocław-Kraków 1986
Polacy w życiu kulturalnym Rosji, pr.zbiorowa pod red. R.Łużnego, Wroclaw-warszawa-Kraków 1986
Śliwowska, W.: Ucieczki z Sybiru, Warszawa 2005
Śliwowska, W.: Zesłańcy polscy w imperium Rosyjskim w pierwszej połowie XIX wieku. Slownik Biograficzny, Warszawa 1998Walicki, A.: Rosja, katolicyzm i sprawa polska, Warszawa 2002
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: