Antropologiczne wymiary śmierci 3102-MAWS
● Wizerunki śmierci. Zagadnienia ogólne
Oblicza śmierci w ludzkiej historii. [Rozmowa z] Emanuelem Le Roy Ladurie [w:] Ch. Chabanis, Śmierć, kres czy początek?, Warszawa 1987, s. 69-79.
M. Vovelle, Historia ludzi w zwierciadle śmierci, w: Wymiary śmierci, wyb. i słowo wstępne S. Rosiek, Gdańsk 2002, s. 33-58.
L.-V. Thomas, Tworzenie tanatologii, w: Wymiary śmierci, wyb. i słowo wstępne S. Rosiek, Gdańsk 2002, s. 11-32.
● Śmierć: Sacrum i profanum
J.-P. Vernant, Śmierć grecka – śmierć o dwóch obliczach, w: Wymiary śmierci, wyb. i słowo wstępne S. Rosiek, Gdańsk 2002.
J. Kristeva, Martwy Chrystus Holbeina, w: Wymiary śmierci, wyb. i słowo wstępne S. Rosiek, Gdańsk 2002.
● Śmierć: Sacrum i profanum 2: Indie (2 spotkania)
R. Gardner, The Forest of Bliss (film)
P. Loizos, Robert Gardner na Taiti albo odrzucenie realizmu, „Kwartalnik Filmowy” nr 33, 2001
● Śmierć: w stronę XX wieku
Ph. Ariès, Śmierć na opak, w: Człowiek i śmierć, Warszawa 1989 [inne tłum.: Śmierć odwrócona, w: Antropologia śmierci. Myśl francuska, Warszawa 1993
G. Gorer, Pornografia śmierci, „Teksty” 1979
● Choroba i śmierć
S. Sontag, Choroba jako metafora, w: tejże, Choroba jako metafora. AIDS i jego metafory, PIW, Warszawa 1999
M. Baranowska, To jest wasze życie, Znak 1994 (2. wyd 2005)
V. Jankélévitch, O eutanazji. Rozmowa z Pascalem Dupontem, w: V. Jankélévitch, To, co nieuchronne. Rozmowy o śmierci, przeł. i wstępem opatrzył M. Kwaterko, PIW, Warszawa 2005
● Choroba i umieranie
Steef Meyknecht, A Hospice in Amsterdam (film dok.)
● Igranie ze śmiercią
M. Leiris, Lustro tauromachii, Gdańsk 1999 + Ten, który igra ze śmiercią [Rozmowa z] Louisem Miguelem Dominguin, [w:] Ch. Chabanis, Śmierć, kres czy początek?, Warszawa 1987, s. 69-79
● Śmierć symboliczna: fotografia i film (2 spotkania)
Dym (film W. Wanga i P. Austeria)
R. Barthes, Światło obrazu, KR 1996
Ch. Metz, Fotografia i fetysz, „Kwartalnik Filmowy” nr 54-55, 2006
S. Sikora, Fotografia. Między dokumentem a symbolem, Świat Literacki, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2004 (rozdział 4 i 5)
● Antropolog i śmierć: przykład pierwszy
R. Rosaldo, Grief and a Headhunter’s Rage, w: Anthropological Theory. An Introductory History, 3rd ed., ed. by R. Jon McGeen i Richard L. Warms, McGraw Hill 2004.
● Śmierć: dawne problemy stale obecne
P. Łoziński, Miejsce urodzenia (film dok.)
Joanna Tokarska-Bakir, Rzeczy mgliste, Pogranicze, Sejny 2004
● Pamiętając Holocaust:
F. Ankersmit, Pamiętając Holocaust: żałoba i melancholia, (w:) tegoż, Narracja, reprezentacja, doświadczenie, Kraków 2005
● Antropolog i śmierć: przykład drugi
M. Jackson, The Prose of Suffering and the Practice of Silence, “Spiritus” 4, 2004, s. 44–59
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza:
Zrozumienie różnych kulturowych i społecznych kontekstów, w jakich ludzie postrzegają i interpretują zagadnienia związane ze śmiercią.
Znajomość różnych antropologicznych teorii dotyczących śmierci i umierania.
Wiedza na temat różnych praktyk pogrzebowych i obrzędów związanych ze śmiercią w różnych społeczeństwach.
Znajomość różnych kulturowych wierzeń i praktyk dotyczących życia po śmierci.
Umiejętności:
Poszerzenie umiejętności dyskutowania i problematyzowania tematów egzystencjalnie, etycznie i emocjonalnie trudnych i niejednoznacznych.
Zdolność do prowadzenia badań empirycznych na temat kulturowych aspektów śmierci i umierania.
Umiejętność refleksji nad własnymi przekonaniami i postawami wobec śmierci.
Kompetencje społeczne:
Świadomość różnorodności kulturowej i umiejętność szacunku dla różnych wierzeń i praktyk związanych ze śmiercią.
Zdolność do współpracy w grupie i dzielenia się wiedzą i doświadczeniem na temat kulturowych aspektów śmierci i umierania.
Umiejętność komunikacji i wyrażania się w sposób zrozumiały dla różnych odbiorców na temat kulturowych aspektów śmierci i umierania.
Zdolność do refleksji nad własnymi przekonaniami i postawami wobec śmierci oraz otwartość na różnorodność kulturową.
Kryteria oceniania
dopuszczalne dwie nieobecności nieusprawiedliwione
Literatura
F. Ankersmit, Pamiętając Holocaust: żałoba i melancholia, (w:) tegoż, Narracja, reprezentacja, doświadczenie, Kraków 2005
Antropologia śmierci. Myśl francuska, wyb. S. Cichowicz, Warszawa 1993
Ph. Aries, Człowiek i śmierć, Warszawa 1989
M. Baranowska, To jest wasze życie, Znak 1994 (2. wyd Świat Książki 2005)
R. Barthes, Światło obrazu, Warszawa 1996
Ch. Chabanis, Śmierć, kres czy początek?, Warszawa 1987
E. Domańska, Diatanaty. Prochy, diamenty i metafizyka obecności, "Czas Kultury" nr 3-4, 2005
G. Gorer, Pornografia śmierci, "Teksty" 1979
M. Jackson, The Prose of Suffering and the Practice of Silence, "Spiritus" 4, 2004, s. 44?59
V. Jankélévitch, To, co nieuchronne. Rozmowy o śmierci, przeł. i wstępem opatrzył M. Kwaterko, PIW, Warszawa 2005
M. Leiris, Lustro tauromachii, Gdańsk 1999
Ch. Metz, Fotografia i fetysz, "Kwartalnik Filmowy" nr 54-55, 2006
R. Rosaldo, Grief and a Headhunter's Rage, w: Anthropological Theory. An Introductory History, 3rd ed., ed. by R. Jon McGeen i Richard L. Warms, McGraw Hill 2004.
S. Sikora, Fotografia. Między dokumentem a symbolem, Świat Literacki, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2004 (rozdział 4 i 5)
S. Sontag, Choroba jako metafora. AIDS i jego metafory, PIW, Warszawa 1999
J. Strauss, After Death, "Diacritics", Vol. 30, no 3, 2000,
M. Taussig, Culture of Terror ? Space of Death. Roger Casement's Putumayo Report and the Explanation of Torture, [w:] P. Rabinow i W. M. Sullivan (eds.), Interpretative Social Science. A Second Look, University of California Press 1987
L.-V. Thomas, Trup. Od biologii do antropologii, Wydawnictwo Łódzkie 1991.
J. Tokarska-Bakir, Rzeczy mgliste, Pogranicze, Sejny 2004
Wymiary śmierci, wyb. i słowo wstępne S. Rosiek, Gdańsk 2002
J. Tokarska, J.S. Wasilewski, M. Zmysłowska, Śmierć jako organizator kultury, "Etnografia
M. L. West, Człowiek, przeznaczenie i śmierć w tradycji indoeuropejskiej, "Konteksty" 2/2006.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: